Bản giao hưởng Đông - Tây

Nơi giao thoa văn hóa trong đời sống thường nhật

Các khu phố “Tây” ở Hà Nội luôn là nơi giao thoa văn hóa đầy thú vị ngay trong sinh hoạt thường nhật, nơi những mảng màu Đông - Tây đan xen không hề gượng gạo. Chỉ cần một chiều dạo bước quanh những khu phố này, ta không khó để bắt gặp một bản phối văn hóa độc đáo. Sạp bánh ngô truyền thống cạnh quán Ấn Độ màu sắc rực rỡ, một quán trà sữa Việt cạnh quán đồ uống kiểu Pháp hay một quán cà phê nhà sàn ven hồ Tây - nơi người nước ngoài và người dân địa phương cùng thưởng trà, ngắm hoàng hôn và chia sẻ những câu chuyện cùng nhau. Một người dân sống lâu năm tại phố Tạ Hiện nhận xét: “Khu này sôi động hơn, có cả hai mặt, tích cực thì có, nhưng rõ ràng không khí đa văn hóa đã mang lại sức sống mới cho cả phố”.

Ông Adrian Bernard Hickey - công dân người Úc đã sống tại Hà Nội hơn 10 năm chia sẻ rằng: “Không có một khoảnh khắc cụ thể nào đánh dấu sự kết nối giữa tôi và Việt Nam. Đó là một quá trình lặng lẽ nhưng sâu sắc. Tôi tìm thấy điểm tương đồng giữa người Việt và người Úc ở sự hài hước, sự yêu đời, tiếng cười sảng khoái và cách họ tận hưởng cuộc sống. Điều đó khiến tôi cảm thấy mình không phải là “người nước ngoài” mà là một phần trong cộng đồng.”

Không gian giao thoa này mang lại những trải nghiệm văn hóa đậm nét và trực tiếp khơi dậy nhịp sống kinh tế mới cho phố Tây. Ông Adrian B.Hickey cũng không ngần ngại chia sẻ rằng, chính tinh thần cởi mở về văn hóa đã khiến ông không ngần ngại giới thiệu bạn bè đến đầu tư, mở quán quanh khu vực này. Đó cũng chính là bàn đạp để các mô hình kinh doanh sáng tạo như homestay boutique, café fusion hay studio nghệ thuật bắt đầu nở rộ, biến phố "Tây" thành điểm khởi nghiệp sôi động, nơi văn hóa và kinh tế hòa quyện.

Phố Tây - đòn bẩy kinh tế và không gian khởi nghiệp

Với lượng du khách quốc tế đổ về ngày càng đông, các ngành dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, quán bar và cửa hàng lưu niệm ở khu vực này luôn ở trạng thái tấp nập. Theo thống kê của Sở Du lịch Hà Nội, tháng 3/2025, tổng khách du lịch đến Hà Nội đạt 2,61 triệu lượt khách, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, khách du lịch quốc tế ước đạt 709 nghìn lượt khách, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Các doanh nghiệp nhỏ, từ quán ăn vỉa hè đến cửa hàng thời trang đều hưởng lợi từ dòng khách du lịch tới Hà Nội, tạo ra hàng nghìn việc làm cho người dân địa phương.

Theo anh Quang Hiếu - Founder quán cocktail “Twins Cocktail and Wine” khu vực Ngõ Huyện, phố “Tây” là không gian lý tưởng cho các ý tưởng khởi nghiệp. Anh chia sẻ: “Khu vực này tập trung rất nhiều khách du lịch và khách Việt nữa, nên là mình nghĩ địa điểm này rất hợp lý để kinh doanh và thử nghiệm cho các sản phẩm, dịch vụ mới”.

Nhiều bạn trẻ đã tận dụng phố “Tây” để mở các quán cà phê theo phong cách độc đáo như cà phê sách, cà phê thú cưng hay không gian nghệ thuật. Những mô hình này thu hút khách du lịch, đồng thời tạo ra một cộng đồng sáng tạo, nơi các nhà khởi nghiệp trẻ có thể học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm. Ông Adrian B.Hickey cũng đã góp phần nhỏ vào hành trình hội nhập của chính Việt Nam. Trong hơn một thập kỷ làm việc tại các tập đoàn lớn như Golden Gate và Sun Group trong lĩnh vực ẩm thực – dịch vụ, ông đã giúp nhiều bạn trẻ Việt tiếp cận và học hỏi về văn hóa phục vụ phương Tây, phong cách làm việc chuyên nghiệp, và tư duy sáng tạo: “Tôi nhìn thấy các bạn trẻ Việt Nam trưởng thành từng ngày – không chỉ học cách làm việc mới, mà còn học cách tư duy đột phá. Đó là điều khiến tôi hạnh phúc và tin rằng mình đã góp phần vào một Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ.”

Tuy nhiên, sự phát triển kinh tế tại phố “Tây” cũng đặt ra những thách thức. Việc tập trung quá đông du khách có thể gây áp lực lên cơ sở hạ tầng, môi trường và làm gia tăng chi phí sinh hoạt tại khu vực này. Do đó, các nhà quản lý cần có những chiến lược phát triển bền vững, đảm bảo Phố Tây vừa là khu vực thúc đẩy kinh tế, vừa là một không gian hài hòa, thân thiện với người dân địa phương và du khách nước ngoài.

Lo ngại bản sắc từ góc phố

Việc định hình những khu phố như vậy giúp những thành phố, đặc biệt là Hà Nội – nơi mang trong mình chiều sâu lịch sử và di sản văn hóa trở nên năng động, hiện đại nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng. Về lâu dài, đây là nền tảng để thu hút đầu tư, phát triển du lịch chất lượng cao, đồng thời tạo ra hệ sinh thái kinh tế – yếu tố quan trọng giúp nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu cho các đô thị Việt Nam.

Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, sự hội nhập mạnh mẽ cũng đặt ra câu hỏi: “Liệu việc tiếp nhận quá nhiều nền văn hóa có làm mai một bản sắc dân tộc?”. Đây không phải là mối lo vô cớ, khi có không ít khu phố dần trở nên xa lạ với chính người dân địa phương bởi sự "ngoại hóa" quá mức. Bài toán đặt ra là phải biết chắt lọc và bản địa hóa những yếu tố mới, biến sự đa dạng thành chất xúc tác cho sáng tạo, chứ không làm phai nhạt cốt lõi văn hóa Việt. Anh Hiếu cho rằng: “Mình thì không nghĩ nó đã đang bị tây hóa. Khi mình trò chuyện với nhiều khách tây lần đầu đến quán, họ vẫn nói với mình rằng Việt Nam vẫn có một cái gì đó đặc biệt, Hà Nội vẫn có một cái gì đó rất văn hóa, rất culture.”

Từ một góc phố nhỏ – nơi vang vọng tiếng nhạc đường phố đa ngôn ngữ, mùi cà phê phảng phất hòa quyện với vị phở nóng hổi. Chúng ta có thể thấy hình ảnh một Việt Nam đang từng bước bước ra thế giới: không ồn ào, không phô trương, mà đầy bản lĩnh và sáng tạo. Những khu phố như thế, nếu được định hướng đúng đắn, chính là tấm gương phản chiếu cho hành trình hội nhập có bản sắc, nơi Việt Nam không chỉ hòa nhập mà còn tỏa sáng.