Vừa qua, UBND tỉnh Hà Giang và Tổ chức bảo tồn Động thực vật hoang dã quốc tế (Tổ chức FFI) tại Việt Nam ký kết bản ghi nhớ bảo tồn voọc mũi hếch và các loài thực vật nguy cấp tại Hà Giang, giai đoạn 2022-2027.
Theo biên bản này, giai đoạn 2022-2027, UBND tỉnh Hà Giang và Tổ chức FFI tại Việt Nam thực hiện bảo tồn voọc mũi hếch và các thực vật nguy cấp thông qua các hoạt động điều tra, nghiên cứu khoa học, giám sát quần thể và sinh cảnh; phục hồi, mở rộng sinh cảnh rừng…
Theo các chuyên gia của Tổ chức FFI, hiện trên thế giới ước tính chỉ còn khoảng 250 cá thể voọc mũi hếch, với 4 loài. Trong đó, ở Trung Quốc có 3 loài và ở Việt Nam có 1 loài. Loài voọc mũi hếch ở Việt Nam là loài đặc chủng của nước ta (tức chỉ có duy nhất ở Việt Nam).
Theo ông Hoàng Văn Lâm - Giám đốc Quốc gia Tổ chức FFI tại Việt Nam, voọc mũi hếch đang bị đe dọa tuyệt chủng cao nhất thế giới bởi nạn săn bắt trái phép và môi trường sống bị thu hẹp do diện tích rừng bị tàn phá.
“Năm 2002, khi phát hiện quần thể voọc mũi hếch với khoảng 60 con tại Khu Bảo tồn loài và sinh cảnh Khau Ca (khu vực xã Tùng Bá, huyện Vị Xuyên và xã Minh Sơn, huyện Bắc Mê, Hà Giang), Tổ chức FFI tại Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng, cộng đồng địa phương nỗ lực bảo tồn voọc mũi hếch và các loài động, thực vật nguy cấp ở khu rừng Khau Ca thuộc Vườn Quốc gia Du Già - Cao nguyên đá Đồng Văn và khu rừng Cao - Tả - Tùng thuộc 3 xã: Cao Mã Pờ, Tả Ván, Tùng Vài thuộc huyện Quản Bạ” - ông Lâm cho biết.
Quảng Bình: Bảo vệ voọc gáy trắng
Voọc gáy trắng có tên khoa học là Trachypithecus Hatinhensis thuộc bộ Linh trưởng, nhóm IB, cực kỳ quý hiếm, nguy cấp trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ thế giới. Tại địa bàn huyện Tuyên Hóa, những cá thể voọc gáy trắng được phát hiện đầu tiên vào năm 2012, khi đó đàn voọc chỉ có 10 cá thể sinh sống trên lèn đá Thiết Sơn. Khu vực rừng đặc dụng bảo tồn loài voọc thuộc các xã Thạch Hóa, Đồng Hóa, Thuận Hóa và Sơn Hóa (huyện Tuyên Hóa) với diện tích khoảng 510 ha nên không đủ điều kiện thành lập Ban Quản lý Khu bảo tồn. Do đó, đàn voọc khó được bảo vệ toàn diện.
Nhằm nỗ lực bảo tồn loại voọc gáy trắng, mô hình phối hợp quản lý bảo tồn khu vực quy hoạch rừng đặc dụng tại huyện Tuyên Hóa giữa Tổ Bảo tồn thiên nhiên với Hạt Kiểm lâm và chính quyền địa phương 4 xã Thạch Hóa, Đồng Hóa, Sơn Hóa và Thuận Hóa được hình thành trên cơ sở tự nguyện giữa các bên liên quan.
Tại hội thảo “Tổng kết mô hình hợp tác quản lý, bảo tồn voọc gáy trắng khu vực quy hoạch rừng đặc dụng huyện Tuyên Hóa - Định hướng giai đoạn tiếp theo” tổ chức ngày 16/9, ông Nguyễn Văn Long - Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Bình cho biết, lực lượng Kiểm lâm đã đồng hành cùng người dân, Tổ Bảo tồn thiên nhiên và chính quyền địa phương để quản lý, bảo vệ loài voọc gáy trắng. Đơn vị thường xuyên tổ chức các cuộc họp định kỳ để xây dựng kế hoạch tuần tra và hỗ trợ cho các thành viên của Tổ Bảo tồn thiên nhiên.
Đại diện Trung tâm Nghiên cứu quản trị tài nguyên vùng cao đề xuất các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Bình sớm có phương án quản lý chính thống đối với khu vực rừng đặc dụng bảo tồn voọc gáy trắng; phân bổ nguồn ngân sách cho các hoạt động quản lý, bảo vệ khu vực quy hoạch rừng đặc dụng bảo tồn voọc gáy trắng và hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động, bảo hiểm cho các thành viên Tổ Bảo tồn thiên nhiên. Tỉnh quan tâm, tạo điều kiện, khuyến khích và có các chính sách hỗ trợ các hộ gia đình có đất canh tác nương rẫy gần Khu Bảo tồn chuyển dịch sang trồng các loài cây lâu năm để vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa mở rộng hành lang sinh cảnh cho voọc gáy trắng…
Đ.Sơn