Bầu cử Tổng thống: Nước Mỹ giữa ngã tư đường

Chặng cuối cuộc đua

Mỹ hiện đang chia rẽ và phẫn nộ hơn bao giờ hết, thêm vào đó, nỗi lo ngại rằng ông Trump có thể tạo nên tranh cãi từ kết quả bầu cử càng làm tăng thêm bầu không khí căng thẳng.

Mặc dù từng có thời điểm thụt lùi trong chiến dịch tranh cử, nhưng ông Biden, 77 tuổi, hiện đang dẫn trước trong hầu hết các cuộc thăm dò dư luận, với thông điệp đưa ra là nước mỹ cần phải phục hồi “tâm hồn” và có một tầng lớp lãnh đạo mới trong bối cảnh đại dịch Covid-19, thứ dịch bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 231.000 người Mỹ.

“Tôi có cảm giác chúng tôi sẽ giành được chiến thắng lớn vào ngày mai” - ông Biden phát biểu tại Pittsburgh, Pennsylvania, một bang chiến trường quan trọng nơi mà ông xuất hiện cùng ngôi sao nhạc pop Lady Gaga - “Đã đến lúc đứng lên và lấy lại nền dân chủ của chúng ta”.

Tuy nhiên, ông Trump không bao giờ bỏ cuộc dù đến phút cuối. Ông ra sức thực hiện vận động tranh cử ở 4 bang trong hôm đầu tuần này, và liên tục nhắc lại tuyên bố cho rằng kỳ bầu cử này có khả năng bị thao túng để gây bất lợi cho ông. Ông nói rằng ông sẽ nhờ đến các luật sư của mình nếu như các bang vẫn còn đếm phiếu sau ngày bầu cử 3/11.

Sau các bài phát biểu gần như không ngừng nghỉ trong 3 ngày cuối cùng, ông Trump dành thời gian ở Grand Rapids, Michigan - cùng địa điểm mà ông đã hoàn tất chiến dịch tranh cử của mình năm 2016, thời điểm ông đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton.

Mặc dù bị ông Joe Biden dẫn trước trong các cuộc thăm dò, nhưng ông Trump vẫn tự tin vào khả năng lội ngược dòng.

“Chúng ta sẽ có một chiến thắng tuyệt đẹp khác vào ngày mai” - ông Trump phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Michigan - “Chúng ta sẽ tạo nên lịch sử một lần nữa”.

Mặc dù thứ Ba là ngày bầu cử chính thức, nhưng thực tế người dân Mỹ đã đi bỏ phiếu trong suốt nhiều tuần qua. Với lượng phiếu bầu gửi qua đường bưu điện rất lớn - nhằm đảm bảo sự an toàn trong bối cảnh dịch Covid-19: Gần 100 triệu cử tri đã đưa ra lựa chọn của mình.

Trong kỳ bầu cử được cho là gay cấn nhất trong lịch sử hiện đại Mỹ, ông Biden dường như đang nhận được sự ủng hộ nhiều hơn. Ông giữ vững các biện pháp giãn cách xã hội, với chỉ một nhóm nhỏ người ủng hộ tham gia sự kiện vận động cuối cùng, trái ngược hẳn với ông Trump, người tổ chức các sự kiện tập trung đông người mà phần lớn không đeo khẩu trang.

Ông Biden tin rằng hướng tiếp cận bình ổn cùng việc duy trì những biện pháp chống dịch của ông chính là điều mà người dân Mỹ mong muốn sau 4 năm cầm quyền đầy hỗn loạn của ông Trump. “Đã đến lúc Donald Trump phải trở về nhà” - ông Biden phát biểu tại Cleveland - “Chúng ta đã chán ngấy sự hỗn loạn! Chúng ta chán ngấy các đoạn tweet, sự phẫn nộ, thù hằn, thất bại và vô trách nhiệm”.

Lo ngại tình trạng hỗn loạn

Nhưng trong lúc nhiều lá phiếu của cử tri đi bỏ phiếu sớm của đảng Dân chủ được tin là đã đến nơi, phía chiến dịch của ông Trump đang hy vọng rằng trong ngày bầu cử, làn sóng cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa sẽ đổ dồn đi bỏ phiếu trực tiếp.

Những điểm bỏ phiếu đầu tiên sẽ mở cửa tại 2 ngôi làng ở New Hampshire, Dixville Notch và Millsfield, bắt đầu từ nửa đêm. Phần lớn các điểm bỏ phiếu ở bờ Đông nước Mỹ đã mở cửa vào lúc 6h00 – 7h00 sáng (18h00 – 19h00 ngày 3/11, giờ VN). Một ngôi làng nhỏ chỉ có 12 cư dân nằm giữa rừng, gần biên giới với Canada, Dixville Notch thường là những người bỏ phiếu đầu tiên ở Mỹ kể từ năm 1960. việc bỏ phiếu chỉ mất vài phút, và có 5 phiếu cho ông Biden, không có phiếu nào cho ông Trump.

Ông Trump đã có chuyến thăm tới trụ sở chiến dịch tranh cử của ông ở Virginia trong hôm 3/11, trong khi ông Biden đến nơi sinh của ông là Scranton, một thị trấn ở bang Pennsylvania nơi mà ông Trump đã đến thăm hôm đầu tuần này.

Có nhiều lo ngại rằng nếu kết quả bầu cử quá sít sao, tình trạng hỗn loạn về pháp lý và thậm chí là bạo lực có thể xảy ra, trong bối cảnh chia rẽ sâu sắc trong cộng đồng người dân. Trong suốt nhiều tháng qua, ông Trump đã chống lại việc bỏ phiếu qua bưu điện và tăng cường luận điểm này vào ngày sát bầu cử, công kích Tòa án Tối cao và tuyên bố rằng một phán quyết mới đây của tòa án này sẽ dẫn tới bạo lực trên đường phố.

Tòa Tối cao mới đây ra phán quyết cho phép bang Pennsylvania, bang có thể quyết định kết quả bầu cử, được đếm lá phiếu mà họ nhận được qua đường bưu điện trong vòng 3 ngày sau ngày bầu cử, phù hợp với quyết định của chính quyền địa phương.

“Phán quyết của Tòa Tối cao về việc bỏ phiếu ở Pennsylvania là rất nguy hiểm. Nó cho phép việc gian lận xảy ra và sẽ làm xói mòn toàn bộ hệ thống pháp luật của chúng ta. Nó cũng sẽ gây ra tình trạng bạo lực trên đường phố. Cần phải làm điều gì đó!” - ông Trump viết trên Twitter.

Cũng có nhiều dự báo rằng kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay có thể kết thúc trước tòa án, bởi phía chiến dịch của ông Trump từng chỉ ra rằng họ sẽ đâm đơn kiện sớm nhất có thể. Chiến dịch của ông Biden cũng đã chuẩn bị sẵn một đội ngũ luật sư hùng hậu.

Năm nay, do Mỹ áp dụng hình thức bỏ phiếu qua đường bưu điện nên rất khó để xem ai đang dẫn đầu. Các bang khác nhau cũng có những quy định khác nhau về cách thức – và thời điểm - đếm số phiếu bầu gửi qua đường bưu điện. Một số bang chắc chắn mất nhiều tuần lễ để hoàn thành việc kiểm phiếu, có nghĩa rằng sẽ gần như là không thể dự đoán được thời điểm nêu tên vị Tổng thống mới của nước Mỹ.