Bến Tre ứng phó với xâm nhập mặn

Diễn biến xâm nhập mặn mùa khô năm 2020-2021 trên địa bàn tỉnh vẫn diễn ra khá gay gắt, dù không khốc liệt như năm trước. Một số thời điểm, độ mặn cao nhất đạt mức 9‰; độ mặn 4‰ đã ảnh hưởng hơn 50% xã và độ mặn 1‰ đã ảnh hưởng hơn 90% xã trên địa bàn tỉnh. Trên các tuyến sông, kênh, rạch của toàn tỉnh hiện nay nước mặn xâm nhập khá sâu vào nội địa, độ mặn 4%o đã xuất hiện ở những nơi cách cửa sông từ 38km -53km.

Tuy nhiên, với sự chủ động, quyết liệt triển khai kế hoạch ứng phó với nhiều giải pháp đồng bộ, nhất là việc hoàn thành đưa vào sử dụng một số công trình trình cống ngăn mặn. Từ đó, góp phần hạn chế thiệt hại đáng kể trong sản xuất nông nghiệp, đảm bảo cung ứng nước cho sản xuất công nghiệp và sinh hoạt của nhân dân. Đáng chú ý, việc cấp nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt được tập trung thực hiện, hạn chế thấp nhất tình trạng nước cấp bị nhiễm mặn, gây ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt của người dân trên địa bàn tỉnh.

Để ứng phó với xâm nhập mặn, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam cho biết, Bến Tre sẽ tiếp tục tập trung mọi nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình phòng chống hạn mặn. Tỉnh phấn đấu đến năm 2024 sẽ hoàn thiện hệ thống thủy lợi, đảm bảo khép kín vòng ngăn mặn trữ ngọt, nhằm ổn định đời sống nhân dân, phát triển bền vững kinh tế - xã hội tại địa phương.

Cụ thể, để ứng phó với hạn mặn, tỉnh đã khẩn trương triển khai thực hiện các dự án thủy lợi ngăn mặn, trữ ngọt. Đến nay, dự án hệ thống thủy lợi Bắc Bến Tre giai đoạn 1 đã hoàn thành đưa vào sử dụng 29 cống hở, 16 cống hộp; cùng một số đoạn đê bao ven sông Tiền, ven sông Hàm Luông thuộc các huyện Châu Thành, Giồng Trôm, Bình Đại và TP Bến Tre.

Theo kế hoạch, năm 2021, dự án hệ thống thủy lợi Bắc Bến Tre giai đoạn 1 sẽ tiếp tục hoàn thành đưa vào sử dụng cống Kênh Cũ, TP Bến Tre và tuyến đê bao ven sông Hàm Luông từ cống Cái Mít đến cống Cầu Kinh thuộc huyện Giồng Trôm.

Không giống những năm trước, mùa khô năm nay, người dân ở các địa phương trong tỉnh đã có những cách làm bài bản, khoa học hơn trong việc trữ nước mưa, nước ngọt phụ vụ cho sản xuất, sinh hoạt. Điều này góp phần mang lại hiệu quả tích cực trong công tác phòng, chống hạn mặn. Đến nay, đa phần các hộ dân đều không phải lâm vào cảnh thiếu nước ngọt trầm trọng như mùa khô năm trước.

Theo ông Huỳnh Quang Đức, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bến Tre, từ những kinh nghiệm trong phòng chống, ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn các năm trước, ngay từ tháng 9/2020, ngành nông nghiệp tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp địa phương triển khai thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm cho mùa khô năm nay.

Sở cũng đã thực hiện bố trí cơ cấu mùa vụ, gieo trồng phù hợp, bảo đảm xuống giống sớm vụ Đông Xuân ở các vùng ven biển, nhằm hạn chế ảnh hưởng của nhập mặn. Đặc biệt, ưu tiên các giống lúa thơm, đặc sản, chất lượng cao, thời gian sinh trưởng ngắn, nhóm giống chịu mặn, chịu phèn để thuận cho việc cung cấp nước tưới.

Được biết, những năm qua, được sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ, các bộ, ngành, tỉnh Bến Tre đã được đầu tư xây dựng một số công trình quan trọng thuộc dự án hệ thống thủy lợi Bắc - Nam Bến Tre, với tổng diện tích khoảng 194.800 ha đất được bảo vệ trước xâm nhập mặn. Các công trình cống đập Ba Lai, hồ chứa nước Kênh Lấp, huyện Ba Tri; nhiều tuyến đê sông, đê bao cục bộ, đê bao các cồn… được đầu tư đã phát huy hiệu quả ngăn mặn, trữ ngọt trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, hệ thống công trình thủy lợi vẫn chưa được khép kín như: Hệ thống thủy lợi Bắc và Nam Bến Tre đầu tư còn dở dang và Dự án quản lý nước sử dụng ODA vốn vay của Chính phủ Nhật bản (JICA3) vừa triển khai giai đoạn thiết kế và đấu thầu xây lắp…

Do đó, tỉnh chưa thể chủ động kiểm soát được nguồn nước ngọt trong tình huống xâm nhập mặn diễn biến gay gắt. Điều này cho thấy, xâm nhập mặn đang trở thành vấn đề cấp bách cần giải quyết đối với tỉnh Bến Tre, bởi ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.