Bệnh thành tích và tiêu chí thi đua

Minh Thủy• 17/04/2023 07:30

Ngày 15/4, Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM đã ra văn bản hướng dẫn việc triển khai thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông năm học 2023-2024 tại các cơ sở giáo dục trung học trên địa bàn thành phố. Trong đó, đặc biệt yêu cầu việc kiểm tra, đánh giá không nặng về ghi nhớ gây áp lực đối cho học sinh, mà hướng đến phát huy khả năng tự học, học tập với sự hỗ trợ của hệ thống quản lý học tập, với học liệu số; học tập trải nghiệm, học qua dự án học tập.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM cũng yêu cầu các trường cần thực hiện rà soát, điều chỉnh các tiêu chí thi đua nhằm tránh việc đánh giá thi đua giáo viên dựa trên kết quả kiểm tra, đánh giá học sinh. Riêng các tổ, nhóm chuyên môn phải thường xuyên thảo luận, rút kinh nghiệm việc tổ chức kiểm tra, đánh giá theo mục tiêu cần đạt được quy định trong chương trình. Lãnh đạo các trường đánh giá rút kinh nghiệm việc điều chỉnh các quy chế, quy định kiểm tra, đánh giá nhằm đạt mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực. Cùng đó, phải đổi mới công tác quản lý; giảm hồ sơ, sổ sách; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và tạo môi trường làm việc sáng tạo cho giáo viên…

Lâu nay, việc đánh giá giáo viên, học sinh thông qua thi đua, khen thưởng đã vượt ra khỏi khuôn viên nhà trường và luôn nhận được sự quan tâm của xã hội. Chỉ bởi vì bệnh thành tích trong ngành giáo dục đã được chỉ rõ từ lâu, nhưng rồi vẫn không “chữa” khỏi. Nhiều cấp quản lý giáo dục, nhiều chuyên gia giáo dục đã “kê đơn bốc thuốc” nhưng bệnh thuyên giảm lúc này thì lại bùng lên lúc khác.

Vào thời điểm khi năm học sắp kết thúc, người ta lại lo bệnh thành tích trỗi dậy. Rồi lại rất nhiều giấy khen, bằng khen cho cá nhân, tập thể nhưng những bất cập vẫn cứ sẽ theo sang năm học kế tiếp. Vì sao vậy? Nhiều ý kiến cho rằng không chỉ do chuộng thành tích mà còn do cả nể, do “nhìn trước ngó sau”, né tránh. Hòa cả làng. Vui cả làng.

Điều chỉnh tiêu chí thi đua, hay nói đúng hơn là phải rà soát, làm lại các tiêu chí thi đua cho sát hợp, đúng với mục tiêu đào tạo của trường học thì mới mong bệnh thành tích thuyên giảm. Cũng không cần tìm kiếm đâu xa, hệ thống trường công hãy tham khảo xem hệ thống trường tư hay là các trường quốc tế hoạt động ở nước ta thế nào; họ đặt ra những tiêu chí gì cho giáo viên. Đó là chuyện “vi mô” của từng nhà trường, từng địa phương. Còn nếu nói “vĩ mô”, rất nhiều chuyên gia giáo dục với đầy đủ học hàm, học vị; Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn thường xuyên tổ chức những đoàn cán bộ đi tham khảo kinh nghiệm mô hình giáo dục ở nước ngoài, vậy tại sao không làm ra được bộ tiêu chí thi đua đúng, chuẩn mực? Ít nhất là với các trường phổ thông công lập.