Bệnh tiền đình ngày càng trẻ hóa

Không còn là “căn bệnh của tuổi già”

Ở tuổi 21, Linh – một nữ sinh viên đại học – bất ngờ phải đối mặt với những cơn chóng mặt dữ dội, kéo dài liên tục trong nhiều tháng, kèm theo buồn nôn và mất thăng bằng. Kết quả thăm khám tại Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho thấy Linh mắc viêm dây thần kinh tiền đình – một căn bệnh vốn được cho là chủ yếu gặp ở người trung niên và cao tuổi.

“Đây là trường hợp trẻ nhất mà chúng tôi từng tiếp nhận” – Thạc sĩ, BSCKII. Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, đồng thời nhấn mạnh trong số các ca bệnh được ghi nhận tại đây, có tới 15% là người dưới 30 tuổi.

Trước đó, Linh đã trải qua những cơn chóng mặt khởi phát đột ngột, nặng nhất trong 3-4 ngày đầu, khiến việc học tập và sinh hoạt bị đảo lộn. Dù thính lực vẫn bình thường, Linh nhiều lần lầm tưởng mình bị thiếu máu não, tự uống thuốc chóng mặt nhưng không cải thiện.

Không chỉ riêng Linh, chị Kim (27 tuổi, mang thai tuần thứ 28) cũng nhập viện trong tình trạng mất thăng bằng, cảm giác mọi vật quay cuồng. Lo sợ u não hay đột quỵ, chị tìm đến bệnh viện để được chẩn đoán. Kết quả kiểm tra chức năng tiền đình bằng hệ thống Interacoustics tích hợp trí tuệ nhân tạo đã giúp bác sĩ phát hiện tổn thương tiền đình ngoại biên, từ đó chỉ định phác đồ điều trị kết hợp thuốc và tập phục hồi chức năng.

Những trường hợp trên cho thấy, rối loạn tiền đình, đặc biệt viêm dây thần kinh tiền đình, không còn là “bệnh của tuổi già” mà đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nhận diện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời để hạn chế biến chứng, bảo vệ chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Chẩn đoán sớm - điều trị đúng

Theo các chuyên gia, viêm dây thần kinh tiền đình là một dạng rối loạn tiền đình ngoại biên, xảy ra khi phần tiền đình thuộc dây thần kinh sọ số VIII bị viêm hoặc rối loạn chức năng. Người bệnh thường trải qua những cơn chóng mặt dữ dội, buồn nôn, mất thăng bằng… dễ nhầm lẫn với thiếu máu não, đột quỵ hay bệnh lý thông thường khác.

Nguyên nhân chính xác gây bệnh đến nay chưa được xác định, nhưng nhiều nghiên cứu y khoa cho rằng virus – đặc biệt herpes simplex type 1 – có thể tái hoạt trong hạch tiền đình, gây viêm. Ngoài ra, thiếu máu vi mạch hoặc rối loạn miễn dịch cũng là giả thuyết được đặt ra.

Để chẩn đoán, trước đây bác sĩ chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng nên dễ bỏ sót hoặc nhầm lẫn. Hiện nay, nhờ sự hỗ trợ của hệ thống đo chức năng tiền đình hiện đại, kết hợp trí tuệ nhân tạo, việc phát hiện tổn thương và phân loại mức độ bệnh trở nên chính xác hơn. Nếu có nghi ngờ nguyên nhân trung ương như u não hoặc tổn thương mạch máu, bệnh nhân sẽ được chỉ định chụp MRI để loại trừ.

Phác đồ điều trị thường bao gồm thuốc kết hợp tập phục hồi chức năng tiền đình. Theo dõi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho thấy, sau 2–4 tuần tuân thủ hướng dẫn, nhiều bệnh nhân cải thiện rõ rệt tình trạng chóng mặt và nôn ói, thậm chí hồi phục hoàn toàn.

BS. Hằng khuyến cáo, để phòng bệnh, người dân cần chủ động tiêm vaccine phòng các loại virus nguy cơ cao như cúm, herpes, adenovirus, cytomegalovirus… Đồng thời duy trì lối sống lành mạnh: không rượu bia, thuốc lá, hạn chế thực phẩm nhiều chất béo bão hòa để ngăn ngừa các yếu tố mạch máu ảnh hưởng đến tiền đình.

Đặc biệt, khi có triệu chứng chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng kèm ù tai hoặc nhìn mờ, người bệnh cần đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng có hệ thống đo chức năng tiền đình. Việc chẩn đoán sớm, điều trị đúng giúp kiểm soát hiệu quả bệnh lý, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng sống cho người trẻ vốn đang ở giai đoạn học tập, làm việc quan trọng.

Các chuyên gia nhấn mạnh, việc tự ý dùng thuốc chống chóng mặt, thuốc an thần hay chỉ điều trị triệu chứng tại nhà không những không hiệu quả mà còn làm chậm quá trình chẩn đoán, gây ra biến chứng nguy hiểm. Người bệnh cần thăm khám tại cơ sở y tế có chuyên khoa Tai Mũi Họng và hệ thống kiểm tra chức năng tiền đình hiện đại để được xác định nguyên nhân chính xác.