Bệnh trẻ em hay mắc khi nắng nóng và cách phòng tránh

Các bệnh trẻ dễ mắc ngày hè

Các hoạt động ở ngoài trời, ở lâu dưới ánh nắng gay gắt, không uống đủ nước và mặc quần áo không thích hợp có thể khiến trẻ mắc các bệnh do nắng nóng. Với trẻ nhỏ, bệnh chủ yếu liên quan tới nắng nóng là mất nước. Ra mồ hôi nhiều mà không được bù nước đầy đủ có thể dẫn tới mất nước và chuột rút. Thiếu hụt nước, cơ thể không thải đủ nhiệt sẽ dẫn tới suy kiệt vì nóng, thậm chí là say nắng cần cấp cứu.

Mất nước là khi lượng dịch thoát ra qua mồ hôi và nước tiểu lớn hơn lượng dịch uống vào. Đối với trẻ nhỏ, mất nước ở mức độ nhỏ, kể cả chỉ tương đương 2% cân nặng cũng có thể ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Môi khô, khát nước, tiểu ít hoặc không tiểu, nước tiểu cô đặc, sẫm màu; trẻ có vẻ ủ rũ, lờ đờ, mệt mỏi, quấy khóc, khó chịu hay khóc không có nước mắt đều là các biểu hiện của mất nước. Trường hợp nặng, trẻ sẽ xuất hiện những biểu hiện như mắt trũng, thóp trũng, buồn nôn, nôn, lờ đờ hay hôn mê.

Chuột rút do nóng là tình trạng đau cơ hay co cứng cơ, thường xuất hiện ở vùng bụng, cánh tay hay cẳng chân, khi vận động quá mức trong thời tiết nóng. Khi hoạt động mạnh, trẻ hay ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể mất nước và muối, hàm lượng muối thấp trong cơ khiến cơ co rút đau đớn. Chuột rút do nóng cũng có thể là biểu hiện của kiệt sức do nóng.

Các dấu hiệu cảnh báo kiệt sức do nóng như vã mồ hôi như tắm, người nhợt nhạt, chuột rút, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, nôn, ngất; da lạnh và ẩm ướt; mạch nhanh và yếu; thở nhanh và nông.

Say nắng là căn bệnh nghiêm trọng nhất do nắng nóng, xuất hiện khi cơ thể không còn khả năng kiểm soát nhiệt độ, thân nhiệt gia tăng nhanh chóng, ra mồi hôi không đủ để giải tỏa nhiệt, cơ thể không thể tự làm mát. Chỉ trong vòng 10-15 phút, thân nhiệt có thể lên tới 39,5 độ C hoặc cao hơn và có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn phế.

Cách xử lý và phòng bệnh

Nếu nghi ngờ trẻ bị thiếu nước, cần chuyển bé vào nơi thoáng mát, cho bé uống nước và liên tục theo dõi, nếu bé không cảm thấy dễ chịu hơn thì cần tìm sự trợ giúp y tế.

Trẻ bị chuột rút do nóng cần ngừng ngay hoạt động thể lực và ngồi yên ở nơi râm mát, uống nhiều nước. Ngừng hoạt động thể lực mạnh trong vòng vài giờ sau khi hết bị chuột rút để tránh rơi vào kiệt sức hay say nắng. Tìm trợ giúp y tế nếu tình trạng không cải thiện sau một giờ.

Nếu không được điều trị, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng. Cần tìm trợ giúp y tế nếu tình trạng này không tiến bộ sau một giờ. Nếu đã tiến triển thành say nắng, cần nhờ người gọi xe cấp cứu trong khi tìm cách hạ thân nhiệt của trẻ.

Có thể nhanh chóng hạ thân nhiệt của trẻ bằng các biện pháp như dùng vòi nước mát hay xô nước mát xối lên người, dùng khăn ướt lau người… Nếu độ ẩm không khí thấp, cần quấn trẻ trong một tấm vải ướt và mát rồi quạt thật mạnh. Theo dõi thân nhiệt trẻ và tiếp tục các biện pháp làm mát cho tới khi nhiệt độ xuống còn 38,5 - 39 độ C.

Tránh những nơi nắng gắt, không đứng trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hay đứng ở nơi đông người. Hạn chế hoạt động thể lực mạnh, tranh thủ tìm chỗ trú ở nơi có bóng râm.

Khi có các hoạt động ngoài trời, cần cho trẻ đội mũ rộng vành, mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, sáng màu, bôi kem chống nắng 30 phút trước khi ra đường. Chú ý cho trẻ uống đủ nước. Khi hoạt động thể lực trong môi trường nóng bức, trẻ có thể uống 0,5-1 lít nước mát mỗi giờ.

Lưu ý rằng, quạt máy có thể khiến trẻ thấy bớt nóng nhưng không làm nguội không khí. Bạn có thể mở cửa sổ thông thoáng và cho trẻ ngồi quạt để không khí được lưu thông. Thời điểm nhiệt độ tăng lên quá cao, có thể cho trẻ ngồi phòng điều hòa vài tiếng mỗi ngày.