Bộ, ngành bàn giải pháp xanh hóa nền kinh tế

Hoàn thiện cơ chế, huy động vốn cho tăng trưởng xanh

Tại phiên đối thoại, đại diện các Bộ: Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Giáo dục và Đào tạo, Công an và Ngân hàng Nhà nước cùng trao đổi về các giải pháp đột phá thúc đẩy số hóa và tăng trưởng xanh.

Trả lời câu hỏi của TS. Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội về việc doanh nghiệp còn thiếu tiêu chí đánh giá và cơ chế khuyến khích chuyển đổi xanh, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, đây là yêu cầu cấp bách, cần được chuẩn hóa và triển khai đồng bộ.

Theo Thứ trưởng, Bộ Tài chính đã xây dựng bộ tiêu chí tăng trưởng xanh gồm 72 tiêu chí tương thích với chuẩn quốc tế nhằm định hướng quá trình xanh hóa nền kinh tế. Bộ cũng đang hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá doanh nghiệp xanh cụ thể và phù hợp hơn với điều kiện thực tế của doanh nghiệp Việt Nam.

“Thách thức lớn nhất hiện nay là hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng xanh và khả năng đáp ứng của doanh nghiệp, tránh đặt ra tiêu chuẩn quá cao khiến họ không thể tham gia”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ Tài chính đang xây dựng hệ thống biểu mẫu, cơ sở dữ liệu và cơ chế tài chính xanh, bao gồm ưu đãi lãi suất, huy động vốn xanh và các công cụ tài chính khí hậu theo Nghị quyết 98 và khung pháp luật môi trường mới. Một bộ tiêu chí doanh nghiệp xanh dự kiến sẽ sớm được ban hành, tạo nền tảng để cộng đồng doanh nghiệp chủ động xây dựng lộ trình chuyển đổi.

Về nguồn lực thực hiện, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết Bộ đang triển khai đồng thời nhiều kênh huy động vốn cho tăng trưởng xanh. Thứ nhất là thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh, với giá trị phát hành của doanh nghiệp đến nay đạt khoảng 1,24 tỷ USD. Thứ hai là mở rộng tín dụng xanh, hiện dư nợ đã xấp xỉ 700.000 tỷ đồng, tăng hơn 25% so với năm trước. Thứ ba là sử dụng ngân sách nhà nước thông qua ưu đãi lãi suất, đầu tư trực tiếp và các chương trình hỗ trợ nhằm đảm bảo doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực thuận lợi hơn.

Bộ tiếp tục cải cách khung pháp lý về trái phiếu Chính phủ để phát triển thị trường vốn xanh, tạo thêm nguồn lực cho các địa phương thực hiện các dự án chiến lược như giao thông và môi trường đô thị.

Tăng tốc phát triển năng lượng tái tạo

Trước những thách thức của ngành năng lượng trong việc vừa đảm bảo an ninh năng lượng, vừa thực hiện cam kết giảm phát thải, TS. Trần Du Lịch đặt câu hỏi với Bộ Công Thương về các giải pháp để đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo trong khi vẫn duy trì giá điện ổn định và đảm bảo tính khả thi kỹ thuật khi triển khai Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII và Nghị quyết 70-NQ/TW.

Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng cho rằng Việt Nam đang bước vào giai đoạn khởi động mạnh mẽ của quá trình chuyển dịch năng lượng nhằm bắt kịp sự thay đổi nhanh chóng của thế giới. Phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời là hướng đi tất yếu để vừa bảo đảm an ninh năng lượng vừa đáp ứng cam kết giảm phát thải khí nhà kính.

Theo Thứ trưởng, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đã đưa ra nhiều định hướng mới, nổi bật là thúc đẩy mạnh mẽ sử dụng năng lượng xanh - sạch, giảm thiểu tác động tới môi trường và phát triển các nguồn năng lượng tái tạo phù hợp với khả năng bảo đảm an toàn hệ thống và giá thành hợp lý. Tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo dự kiến đạt 78.000 đến gần 120.000 MW, chiếm tỷ trọng cao hơn so với quy hoạch trước đó.

Bộ Công Thương đang đồng hành cùng doanh nghiệp, địa phương và các tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng xanh, bền vững và hiệu quả, qua đó góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về kinh tế xanh.

Rút gọn về nhóm vấn đề an ninh năng lượng, Thứ trưởng Phan Thị Thắng thẳng thắn nhìn nhận rằng việc cân bằng giữa phát triển nhanh năng lượng tái tạo - đặc biệt là các nguồn không ổn định như gió và mặt trời với an toàn hệ thống điện và ổn định giá điện là thách thức lớn. Để giải quyết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng chiến lược, cơ chế và khung pháp lý đồng bộ cho phát triển năng lượng tái tạo bền vững.