Bob Dylan - Nhạc sĩ giành Nobel Văn học

Bob Dylan cùng gia đình Tổng thống Obam
trong một chương trình trình diễn tại Nhà Trắng, ngày 9/2/2010.

Sẽ không có gì lạ khi nhiều người trong cộng đồng trẻ tuổi ngay ở nước Mỹ đặt ra câu hỏi: Bob Dylan là ai? Ngay sau khi giải Nobel Văn học năm 2016 được công bố. Nhiều người khác đã biết về Bob Dylan thì lại cảm thấy lạ lùng khi giải Nobel Văn học lại được trao cho một nhạc sĩ.

Khi giải Nobel văn học được trao đã tạo nên một làn sóng tranh cãi trên cộng đồng mạng nước Mỹ, với một bên ủng hộ Bob Dylan và một bên cho rằng giải thưởng văn học không nên trao cho một nhạc sĩ. “Tôi cũng yêu thích Bob Dylan như bất cứ ai khác, nhưng điều này có vẻ hơi kỳ cục”- Eric Gordy, cư dân mạng Twitter, chia sẻ.

Michael Deacon, một cư dân mạng khác nói: “Bố tôi là một fan bự của Bob Dylan suốt 50 năm qua, nhưng ngay cả ông cũng thấy điều này hài hước”. Tuy nhiên, giới chuyên gia đã nhanh chóng đưa ra ý kiến của mình, trong đó đã đưa ra một góc nhìn khác về công việc viết lời bài hát mà ít ai để ý đến.

Theo tuyên bố của Hội đồng trao giải Nobel, ca sĩ/nhạc sĩ Bob Dylan, 75 tuổi, chiến thắng là nhờ “đã tạo nên những cách thể hiện văn chương mới mẻ từ bên trong truyền thống âm nhạc vĩ đại của Mỹ”. Thư ký thường trực của Viện Hàn lâm Thụy Điển, bà Sara Danius, còn nói rằng Dylan “là một nhà thơ lớn”, và so sánh các tác phẩm của ông như các thi ca cổ Hy Lạp.

“Nếu nhìn lại thời điểm 2.500 năm trước, các bạn sẽ tìm thấy 2 nhà thơ vĩ đại là Homer và Sappho và họ đã viết nên các văn tự thi ca với mục đích để đọc cho người khác nghe, với mục đích biểu diễn, cùng với các nhạc cụ khác- và Bob Dylan bây giờ cũng vậy”- bà Danius nói.

Dù chưa từng bắt đầu sự nghiệp văn chương, nhưng Bob Dylan luôn là nguồn sáng tạo không mệt mỏi trong suốt 5 thập kỷ qua, với những tác phẩm âm nhạc mang trong mình đậm chất thi ca, hay nói cách khác lời bài hát mà ông viết ra không khác một ý thơ. Ngoài ra, âm nhạc và lời trong các bài hát của Dylan còn đại diện cho tiếng nói của cả một thế hệ người Mỹ trong khoảng thời gian đầy biến động những năm 1960, và giúp thúc đẩy các phong trào nhân quyền. Tầm ảnh hưởng của ông đến nay vẫn tiếp tục, thông qua nhiều thể loại nhạc như rock, pop và nhạc dân gian.

Một số chuyên gia như bà Danius còn khuyến khích những ai còn nghi ngờ về việc Bob Dylan giành giải hãy bắt đầu tìm hiểu album mang tên “Blonde on Blonde” mà ông cho ra mắt trong năm 1966; thêm rằng nó có chứa “rất nhiều ví dụ về cách gieo vần, phối hợp các đoạn điệp khúc với suy nghĩ tượng hình một cách sáng tạo”.

Một số nhà văn nổi tiếng trên thế giới cũng hoan nghênh việc Bob Dylan được trao giải Nobel Văn học, đồng thời đề cao công việc sáng tác nhạc của ông.

“Tác phẩm của Bob Dylan rõ ràng không phải “văn học” như chúng ta thường nghĩ, nhưng cái cách mà lời bài hát được viết ra, tính chất thi ca trong lúc biểu diễn của ông đã gợi ký ức về cả một thời kỳ. Tôi gọi đó là chất thơ trong âm nhạc”- nhà thơ, nhà phê bình người Mỹ Edward Hirsch nhận định.

“Liệu lời bài hát có sánh ngang được với một bài thơ? Cần phải thử nghiệm bằng cách xướng lên lời bài hát mà không có nhạc, đó là cách mà thơ văn đến với chúng ta. 90% các bài hát bây giờ không qua được phép thử này. Nhưng Dylan là một trong số những người hiếm hoi đạt được điểm A”- Billy Collins, nhà thơ được yêu quý nhất nước Mỹ, nói.