Bỗng dưng mất đất: Kỳ 1: Khi đất đột nhiên đổi chủ
Cách đây 12 năm, gần 80 hộ dân của xã Đắk Jơ Ta đã ký hợp đồng cho ông Phan Văn Phúc (trú xã Đắk Yă) và Nguyễn Duy Nam (thị trấn Kon Dỡng) ở Mang Yang (Gia Lai) thuê đất để trồng keo, bạch đàn. Khi thuê được đất, 2 cá nhân trên đã nhanh tay “phù phép” gần 200 ha đất sản xuất của người dân thành đất của mình và sang nhượng trái phép cho người khác mà không bị phát hiện.
Diện tích đất gần 200 ha đất của dân bị chiếm đoạt
Theo trình bày của người dân thì năm 1977, có 81 hộ dân ở Hoài Nhơn (Bình Định) đi theo diện kinh tế mới lên định cư tại xã Ayun (nay thuộc thôn 3, xã Đắk Jơ Ta). Ngoài sự trợ giúp lương thực và các nhu yếu phẩm để người dân ổn định cuộc sống, chính quyền huyện Mang Yang còn cho phép người dân được khai hoang vùng đất đồi rộng hơn 100 ha để trồng mỳ, bắp. Sau thời gian canh tác ổn định, vì điều kiện khó khăn nên không ai làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Cùng thời điểm đó, nông sản rớt giá, đất đai bạc màu... người dân đành bỏ hoang để tái tạo lại đất.
Năm 2003, UBND xã Ayun bỗng dưng tổ chức họp thôn thông báo: Nếu 6 tháng toàn bộ diện tích đất tại khu vực đồi thôn 3 không canh tác sẽ bị thu hồi. 5 ngày sau thông báo, bỗng xuất hiện hai người đàn ông tên Phan Văn Phúc và Nguyễn Duyên Nam đến gợi ý muốn thuê đất để trồng keo và bạch đàn. Vì sợ chính quyền thu hồi nên gần 80 hộ dân trong thôn đã chấp nhận cho thuê và đồng loạt kí vào một tờ giấy trắng rồi nhận tiền với giá 500 nghìn đồng/ha, thời hạn cho thuê 2 chu kì keo (tương đương 12 năm). Sau 12 năm, các hộ dân liên hệ với ông Phúc và Nam để lấy lại diện tích đất “cho thuê” để canh tác, bất ngờ phát hiện diện tích đất trên đã được UBND huyện Mang Yang cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) vào các năm 2003 và 2006. Bức xúc trước sự việc trên, gần 80 hộ dân đã làm đơn gửi các cấp chính quyền yêu cầu giải quyết.
Ngày 19-6, UBND xã Đắk Jơ Ta đã mời ông Phan Văn Phúc và Nguyễn Duyên Nam với gần 80 hộ dân để tổ chức đối chất. Khi người dân yêu cầu cung cấp hồ sơ gốc thì ông Nam và Phúc nói rằng đất đã chuyển nhượng cho người khác nên không còn lưu giữ hồ sơ gốc. Tại buổi đối chất, người dân khẳng định trước lãnh đạo UBND xã, họ chỉ ký vào một tờ giấy bản lớn là cho thuê đất chứ không bán hay ký vào những mẫu “giấy sang nhượng đất”. Nhưng khi địa chính xã cung cấp 43 bản photo tờ “giấy sang nhượng đất” thì các hộ dân “giật mình” mới biết tất cả chữ ký của họ đều bị giả mạo.
Ông Nguyễn Thương cho biết: Khi thuê đất, ông Phúc và ông Nam có hứa với bà con chúng tôi là sẽ trả lại đất nên chúng tôi mới yên tâm. Nhưng không ngờ hai ông đó lại trở mặt nhanh đến vậy!. Còn Bà Trần Thị Sơn (73 tuổi) nhớ lại: Hồi đó gia đình tôi có cho thuê 1,5 ha. Tôi đã già và không biết chữ nên chỉ lăn tay mà bây giờ sao lại có tờ giấy sang nhượng đất và có cả chữ ký của tôi là bán đất.
Qua điều tra xác mình, Công an huyện Mang Yang bước đầu xác định tổng diện tích đất đang tranh chấp là 180 ha. Toàn bộ diện tích trên ban đầu có 18 người đứng tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) nhưng sau đó đã chuyển nhượng lại cho ông Phan Văn Phúc và Nguyễn Duyên Nam đứng tên. Hiện nay, ông Phan Văn Phúc đã sang nhượng toàn bộ diện tích rừng keo, bạch đàn (khoảng 80 ha) cho người một người dưới Bình Định và chuyển vào TP. Hồ Chí Minh sinh sống, còn ông Nguyễn Duyên Nam vẫn đang sinh sống tại thị trấn Kon Dỡng, huyện Mang Yang.
Như vây, từ người đi thuê đất bỗng dưng trở thành chủ đất trước sự bất ngờ của chính quyền, người dân(!).
(còn nữa)