'Bóng ma' Covid-19 quay trở lại, dệt may lao đao đến hết quý III-2022

Đầu năm 2021, đại dịch Covid-19 tiếp tục lan tràn, thậm chí còn nguy hiểm hơn với biến chủng mới của virus, khiến tốc độ lây lan nhanh hơn 70 lần.

Dịch bệnh Covid-19 cũng đã trở lại Việt Nam lần thứ 3. Tình hình này lại đặt ngành may vào thế khó khi cả năm 2020 đã lao đao vì dịch, chưa kịp hồi phục.

Nhận định về bức tranh ngành may mặc, ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, ngành dệt may vừa trải qua một năm suy giảm lần đầu tiên trong lịch sử 25 năm mở cửa thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, đến năm 2021, trong tình hình bình thường mới của thế giới, các hoạt động giao dịch thương mại đã trở lại, tuy số lượng và đơn giá chưa trở lại bằng ngưỡng năm 2019.

“Với dệt may, để trở lại ngưỡng tiêu thụ của năm 2019, theo dự báo sáng sủa nhất cũng phải đến quý III-2022, và theo kịch bản phục hồi chậm, thì phải hết năm 2023” - ông Trường nhấn mạnh.

Trong khi đó, mục tiêu phấn đấu năm 2021 của ngành dệt may là kim ngạch xuất khẩu sẽ quay trở lại ngưỡng của năm 2019, đó là mục tiêu phấn đấu về đích sớm hơn so với sự phục hồi của thị trường từ 3-6 quý. Nói về mục tiêu này, ông Trường cho rằng, đây thực sự là một thách thức lớn của dệt may Việt Nam.

Tuy nhiên, những tín hiệu từ thị trường trong quý I-2021 cho thấy dự báo và hướng phấn đấu, mục tiêu này của ngành may là có cơ sở thực hiện được. Theo đó, số liệu của Vinatex cho biết, hiện các doanh nghiệp (DN) dệt may, trong đó có các DN của Tập đoàn đã có đơn hàng đến hết tháng 4/2021. Những mặt hàng như hàng dệt kim, hàng phổ thông với sức tiêu thụ lớn đã có đơn hàng đến tháng 7, tháng 8/2021.

Đó là tín hiệu đáng mừng cho quá trình phục hồi trở lại của ngành may mặc, nhất là khi chúng ta đang có vị trí tốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu được tái bố trí sau khủng hoảng đại dịch Covid-19 năm 2020.

Dù vậy, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 khi đang bùng phát trở lại lần 3, trong khi đơn hàng của các DN đã ký dài hạn, nhiều ý kiến cho rằng, các DN dệt may đang đối mặt với những rủi ro bị hủy đơn hàng như câu chuyện đã xảy ra năm 2020.

Nhớ lại những diến biến khó khăn của năm 2020, ông Trường nói: “Năm 2020, khi dịch bệnh diễn biến trên toàn thế giới một cách bất ngờ, khiến chuỗi cung ứng dừng lại, người mua không nhận hàng, không đặt hàng, và chúng ta ở vị thế nhà cung cấp mà để xảy ra dịch bệnh ở cơ sở của mình là bị thiệt hại tiền lương, cùng các chế độ cho người lao động”, chính bởi vậy, vị Chủ tịch HĐQT Vinatex cảnh báo, thời điểm đầu năm 2021 này, nếu để xảy ra dịch bệnh ở cơ sở, phải cách ly không thể tổ chức sản xuất, thì ngoài việc bị thiệt hại về tiền lương, chế độ cho người lao động, các DN của chúng ta còn không thể hoàn thành được hợp đồng kinh tế đã ký kết với khách hàng.

“Đây là thách thức và rủi ro vô cùng lớn, là nguy cơ với tất cả các DN dệt may. Bên cạnh việc bị thiệt hại trong cam kết tài chính với khách hàng, thì trong dài hạn, vị trí của dệt may Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu cũng lung lay và có thể bị thay thế” - ông Lê Tiến Trường nhấn mạnh và nêu quan điểm, bối cảnh lần này việc kiểm soát dịch bệnh ở các DN may dệt may cần thực hiện ở mức độ cao hơn, chặt chẽ hơn.

Trong tình hình khó khăn hiện nay, Chủ tịch Vinatex nêu lên ba giải pháp chính mà các DN trong ngành cần phải tập trung thực hiện:

Một là DN cần nâng mức độ phòng chống dịch bệnh lên cao nhất, bao gồm thực hiện nghiêm túc chế độ 5K do Bộ Y Tế đề ra, thực hiện giãn cách trong DN, khử khuẩn, sát trùng, đeo khẩu trang với người lao động cả trong quá trình làm việc, giãn cách trong nhà ăn tập thể.

Hai là đối với người lao động đến từ vùng dịch thì chưa đến nhà máy làm việc, đảm bảo giãn cách đủ 21 ngày, sau đó đi kiểm tra có kết quả âm tính thì mới đi làm trở lại. DN cũng cần cam kết hỗ trợ cho những lao động phải giãn cách ở nhà mức lương tối thiểu để họ yên tâm rằng họ sẽ có việc làm trong thời gian tới, vận động toàn bộ người lao động nghiêm túc thực hiện phòng dịch trong cộng đồng, không tụ tập ngoài giờ, không tham gia các sinh hoạt cộng đồng có đông người.

“Cuối cùng cần thực hiện nghiêm túc tập trung sản xuất kinh doanh, đảm bảo năng suất, chất lượng trong giai đoạn bản lề phấn đấu đạt ngưỡng năm 2019 để phục hồi về tài chính, đơn hàng và vị trí mới của chúng ta trong chuỗi cung ứng, mạnh mẽ hơn so với vị trí chúng ta đã có từ trước” - ông Lê Tiến Trường nhấn mạnh.