Thời gian gần đây, trên mạng xã hội rộ lên thông tin có những loại thẻ, bút có thể kháng khuẩn, diệt virus, trong đó có virus corona chủng mới (Covid-19). Mặc dù chỉ là tin đồn vô căn cứ cùng những lời quảng cáo khuếch trương, hoa mỹ, nhưng lại có không ít người bỏ cả triệu đồng ra mua thẻ, bút trang bị cho người thân trong gia đình để phòng... Covid-19. Có người cũng chưa thật sự tin những loại thẻ, bút đó có thể phòng Covid-19, nhưng với tâm lý “có còn hơn không” nên đã tặc lưỡi bỏ tiền ra mua.
Mới đây, lực lượng Cảnh sát kinh tế (Công an quận Thanh Xuân, Hà Nội) phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 12 (Cục Quản lý thị trường Hà Nội) đã bắt giữ lô hàng khoảng 300 chiếc thẻ diệt virus (virus shut out). Điều nực cười là chính người rao bán những chiếc thẻ phòng dịch Covid-19 khi được hỏi lại “ú ớ” không biết gì về thành phần cấu tạo, cũng như công dụng của thẻ. Anh chàng này sinh năm 1997 chỉ có thể trả lời lực lượng chức năng rằng, người nhà đã dùng (đeo thẻ) và đã phòng được Covid-19.
Tất nhiên, toàn bộ 300 chiếc thẻ đeo mà theo quảng cáo là có tác dụng diệt virus trên không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, cũng không có phiếu kiểm định chất lượng của cơ quan chức năng, hoàn toàn là hàng nhập lậu. Mỗi chiếc thẻ này trên mạng xã hội được rao bán với giá dao động trong khoảng 250.000-300.000 đồng. Giá không hề rẻ, lại không rõ nguồn gốc xuất xứ, cũng không biết có thực sự diệt được virus hay không, ấy vậy mà khá nhiều người đổ xô vào mua như một thứ bùa hộ thân trong mùa dịch.
Hiện, ở Việt Nam, cơ quan chức năng chưa cấp phép cho loại hàng hóa là thẻ đeo chống virus, bút diệt khuẩn... lưu hành trên thị trường. Do vậy, cũng chưa có bất cứ sự kiểm nghiệm nào về chất lượng để khẳng định các loại thẻ, bút đang rao bán tràn lan trên mạng có tác dụng kháng khuẩn, diệt virus, nhất là với Covid-19. Theo đó, nếu người tiêu dùng không tỉnh táo mà nghe theo sự phỉnh phờ của các gian thương có khi lại “tiền mất, tật mang”. Bỏ ra không ít tiền mua thẻ đeo, bút, nhưng cuối cùng vẫn bị “dính” Covid-19 thì thật khổ.
Các chuyên gia y tế cho rằng, không có cơ sở khoa học về việc đeo một chiếc thẻ, cầm một chiếc bút lại có thể phòng chống được virus, nhất là dịch Covid-19. Cứ cho là những chiếc thẻ đeo, chiếc bút được sản xuất từ nguyên liệu kháng khuẩn, có tác dụng ngăn ngừa virus, nhưng chúng không thể “tỏa” ra một vùng rộng như kiểu sóng wifi để đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Chúng cũng không phải là “kính chiếu yêu” để các loại virus, trong đó có Covid-19 phải “bỏ chạy” không dám bén mảng đến gần người sử dụng.
Trong trường hợp những chiếc thẻ đeo, bút kể trên có thực sự được làm từ nguyên liệu kháng khuẩn, thì chúng cũng chỉ có tác dụng như các vật dụng khác khi chúng ta tẩy rửa, sát khuẩn mà thôi. Ví dụ như chiếc bút bình thường, thẻ ra vào cơ quan chúng ta vẫn sử dụng hàng ngày, để đảm bảo an toàn phòng chống dịch Covid-19 thì phải thường xuyên tẩy rửa, sát khuẩn. Còn nếu những vật dụng đó được sản xuất bằng nguyên liệu kháng khuẩn thì sẽ không phải thực hiện các công đoạn tẩy rửa, sát khuẩn thường xuyên, vậy thôi.
Qua các phân tích ở trên có thể thấy, việc một số người quảng cáo, rao bán những chiếc thẻ đeo, bút có tác dụng phòng dịch Covid-19 thực chất là hành vi lừa người tiêu dùng nhẹ dạ, cả tin. Từ khi xuất hiện dịch Covid-19, có không ít kẻ lợi dụng dịch bệnh để trục lợi, bất chấp hậu quả. Vì tiền, họ sẵn sàng đầu cơ, găm hàng, nâng giá “cắt cổ” người tiêu dùng, sẵn sàng buôn lậu, gian lận thương mại, sẵn sàng sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng để bán kiếm lời. Họ đâu có hiểu dịch bệnh không chừa ai, kể cả người thân của họ.
Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, việc tự bảo vệ là hết sức cần thiết, nhằm tránh lây lan cho bản thân và cho cộng đồng. Song, cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân hãy “tỉnh táo” khi lựa chọn sản phẩm phòng, chống dịch kẻo bị lừa. Cách phòng chống dịch Covid-19 tốt nhất, an toàn và hiệu quả nhất hiện nay, đó là áp dụng đúng các biện pháp ngăn ngừa mà Bộ Y tế đã khuyến cáo; sử dụng các sản phẩm đã được cơ quan chức năng, chuyên môn kiểm chứng, chứng nhận và khuyến nghị nên dùng.
Nhưng, mặt khác cũng thấy rằng cơ quan chức năng chưa “điều tiết” được thị trường, khiến không ít người không thể mua nổi các sản phẩm y tế thiết yếu để phòng chống Covid-19 như khẩu trang, nước sát khuẩn, dù có xếp hàng ngày này qua ngày khác. Nghe nói rằng có thể sản xuất hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu chiếc khẩu trang vải kháng khuẩn trong một ngày. Song, mấy ai đã mua được. Đó mới là điều cần nói. Lê