Buôn Bir vươn mình

Gìn giữ nét văn hóa truyền thống

Đã bước qua 78 mùa rẫy, nước da sạm đen vì nắng gió và những thăng trầm của cuộc sống, già làng Y Bhoc nhớ lại, ngày ấy theo tiếng gọi của Đảng, của Bác Hồ, cả hai cuộc kháng chiến, chống Pháp và chống Mỹ, người dân buôn Bir một lòng theo Đảng, nuôi giấu cán bộ và lập nhiều chiến công. Nhớ như in trận đánh khốc liệt của quân địch lên Tây Nguyên năm 1973, già làng Y Bhoc đã cùng hàng chục du kích trong buôn ngày đêm đánh tỉa quân địch đồng thời nghĩ ra nhiều cách ngụy trang sáng tạo.
Với địa thế đặc biệt cộng với lòng quả cảm của từng người dân, suốt trong những năm kháng chiến, Ban cán sự tỉnh Đắk Lắk đã xây dựng chiến khu Dliê Ya - là một dãy núi lớn thuộc địa phận xã Ea Hiao như một căn cứ trọng điểm. Khu vực này có nhiều đỉnh núi cao, như ngọn Chư Kung, Chư Jú thuộc địa bàn buôn Bir có địa hình hiểm trở, được chọn làm căn cứ cách mạng, nuôi giấu cán bộ và bảo vệ dân làng trong suốt 14 năm kháng chiến chống Mỹ. Quân dân trên địa bàn xã Ea Hiao luôn nêu cao tinh thần bất khuất, vượt qua muôn vàn gian khó, đoàn kết, gắn bó bên nhau và một lòng son sắt với Đảng.

Vỡ đất hoang

Vượt qua bao khó khăn, buôn Bir hôm nay đã khác xưa rất nhiều. Già làng Y Long nhớ lại, có những đêm khuya đói cồn cào phải vào rừng kiếm lá ăn. Nhưng giờ thì khác lắm rồi, nhà cửa khang trang, những con đường thẳng tắp. Không còn cảnh những tốp trẻ nheo nhóc chạy dọc các ruộng rẫy trơ trọi nắng cháy nữa mà giờ đây các em đã được vận động đến trường học.
Đặc biệt những “thửa đất chết” giờ đã biến thành những rẫy cà phê xanh ngút ngàn. Già làng Y Phin cho biết; cả buôn có hàng trăm con trâu, mấy chục con bò. Nhiều gia đình đã vươn lên khá giả rồi. Điều đáng nói là kinh tế phát triển đồng bộ với việc bảo tồn văn hóa truyền thống được chú trọng.

Đứng giữa rẫy cà phê xanh bạt ngàn của gia đình mình, Nay Plak vui mừng cho biết: “Hồi chưa triển khai cách làm mới, cứ thích là trồng, thường mất mùa liên tục, có khi mất trắng. Giờ biết chăm sóc có kỹ thuật nên trúng đậm. Vài héc ta cà phê kết hợp với chăn nuôi nữa có nhà hai tầng ở rồi. Có cả xe máy và các phương tiện nghe nhìn khác nữa. Nhiều nhà khác trong buôn mình cũng thi đua nhau làm ăn lắm chứ không hề chịu cảnh nghèo đói nữa đâu”.
Nay Phinh cũng được biết đến như một “đại gia” của buôn. Ông bộc bạch, được cán bộ vận động làm ăn nhiều mô hình mới ban đầu bỡ ngỡ lắm, không muốn theo đâu nhưng dần dần rồi quen. Thấy hiệu quả hơn hẳn việc làm rẫy theo kiểu sở thích ngày xưa. Biết làm ăn nên cái nghèo nó cũng sợ mình rồi”.

Trưởng buôn Bir, ông Ksor Blok chia vui, những năm qua, số hộ nghèo trong buôn liên tục giảm. Nếu như đầu năm 2014, toàn buôn có 43 hộ nghèo, nay chỉ còn hơn 20 hộ. Toàn bộ đường trong buôn đã nhựa hóa 100%. Lúc trước con em muốn đến lớp phải vượt hàng chục cây số, nay ở buôn có hẳn 1 trường tiểu học, 1 trường mầm non với hơn 150 em học sinh theo học.
Nhìn vào những thành quả này, già làng Y Phin tự hào, để giữ được sự no ấm bình yên trong mỗi buôn làng, mỗi thành viên trong xã phải đoàn kết để cảm hóa các đối tượng xấu. Cũng đã có lúc buôn Bir chìm trong nghèo khó bởi đồng bào các dân tộc thiểu số ở đây chưa tiếp thu những cách làm mới, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nuôi trồng. Nhưng khó khăn ấy đã qua nhiều rồi, buôn Bir giờ đã khoác lên mình một sắc màu tươi sáng.

Nếu trong kháng chiến đây là vùng căn cứ cách mạng thì giờ đây, vùng đất này tiêu biểu cho những lễ hội văn hóa, tình đoàn kết buôn làng. Ông K’Đức, người từng tham gia chiến dịch giải phóng Buôn Ma Thuột tâm sự: “Hiện nay, những buổi sinh hoạt cộng đồng gắn liền với những bếp lửa bập bùng và chính bếp lửa đó sẽ làm cho tiếng chiêng ngân xa hơn, lời tư vấn của các cán bộ cho người dân cũng thấm sâu hơn. Nhiều thanh niên trong buôn Bir cũng tự hào: Được sinh ra trên quê hương anh hùng, chúng tôi luôn ý thức việc học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một điều cần thiết trong cuộc sống mỗi ngày”.