Cá suối nướng

Pa Pỉnh Tộp nổi tiếng như một món ăn đặc trưng của ẩm thực dân tộc Thái.

Theo bà con dân tộc Thái, thường cá nướng Tây Bắc phải chế biến từ cá sông hay suối thì mới chuẩn vị. Tuy nhiên để nướng cá ngon nhất thì nên chọn con vừa phải, khoảng 1kg đến 1,2kg là ngon nhất. Với loại cá nhỏ quá sẽ nhiều xương dăm khi ăn dễ bị hóc, với loại cá to sẽ khó chín hơn và không ngấm hết được gia vị khi ướp.

Thông thường cá được tẩm ướp gia vị cho ngấm khoảng 5 – 10 phút, sau đó tiếp tục nhồi vào bụng cá rau thơm và các loại gia vị được băm nhỏ. Gấp úp đôi con cá lại kẹp vào que nướng cho chắc chắn. Sau đó nướng cá trên than hồng, đến khi cá chín vàng rộm, thơm lừng, khi thưởng thức thấy vị ngọt béo của cá, vị cay của ớt, vị thơm của các loại gia vị.

Que gắp nướng (híp pỉnh) phải làm bằng cây tre bương dày, còn tươi, chẻ thành đôi hoặc ba, bốn chạc để kẹp con cá cho chắc chắn. Sau đó phải nướng cá trên than của cây củi gỗ núi đá. Nếu nướng trên than cây tre và các loại cây gỗ tạp thì cá không chín vàng đều và không thơm ngon. Khi nướng cá, cần phải kiên trì hơ cho con cá chín dần, chín đều, không nóng vội dí sát cá vào bếp lửa, cá sẽ cháy sém bên ngoài nhưng chưa đủ độ chín thơm bên trong. Khi gỡ cá ra đĩa, người Thái có sáng kiến dùng sợi chỉ vuốt dọc theo chiều gắp, con cá được gỡ ra vẫn nguyên vẹn, không vỡ nát. Những con cá tươi, qua bàn tay của những người phụ nữ Thái, trở thành món cá nướng thơm lừng hấp dẫn.

Món cá nướng khi chín vàng rộm, thơm lừng, mang đầy đủ từng vị ngọt béo của cá, vị cay của ớt, vị thơm của sả, riềng, cả các loại rau thơm hòa quyện một cách hoàn hảo. Món này thường được ăn cùng với cơm gạo mới, xôi dẻo. Thưởng thức miếng cá nướng vàng rộm, thơm lừng với cơm nếp xôi dẻo ta mới thấy hết cái vị ngọt béo của cá, vị cay của quả ớt, cay của quả mắc khén, màu xanh của hành, xanh của rau thơm lẫn màu vàng của cá nướng. Cơm xôi ăn với Pa Pỉnh Tộp của người Thái cũng được ví như cơm tám nấu niêu đất ăn với cá bống kho của người miền xuôi vậy.

Cách làm cá nướng

- Cá rô phi hoặc cá chép, cá tầm, cá lóc, cá lăng, cá đuối… (trọng lượng khoảng 800gr đến 1kg là ngon nhất, vừa đủ ngấm gia vị và thịt thơm, mềm)
- Gia vị ướp cá: Mắc khén, hạt dổi, rau bạc hà, mùi tàu, thì là, hành củ, hành lá, củ sả, ớt tươi, muối hoặc bột canh
- Thứ gia vị quan trọng nhất để làm thành công món cá mang đậm hương vị Tây Bắc đó chính là Mắc khén và hạt dổi, còn lại thì có thể thiếu 1 vài thứ thứ cũng không sao. Mắc khén, hạt dổi làm cho món cá không bị tanh, mùi thơm và cay nhẹ rất ngon miệng. Bà con có thể sử dụng hạt mắc khén & hạt dổi khô hay tươi đều được. Để ướp 1 con cá chỉ cần khoảng 2 thìa nhỏ bột là đủ, tùy vào số lượng cá mà thêm bớt tùy ý.