Cách bảo vệ sáng chế là sáng tạo không ngừng

TS Nguyễn Bá Hải cùng tình nguyện viên của Cty TNHH Kiến Bình Minh
chuẩn bị “Mắt thần” để tặng cho người khiếm thị ở Đà Nẵng (Ảnh: Laodong.com.vn).

Hiện TS Hải đã nghiên cứu sản xuất thành công máy pha café công nghệ kết hợp Nhật – Việt – Ý và hình thành chuổi café JAVI tạo việc làm cho người thu nhập thấp tại TP HCM. Sáng chế này đã được đăng ký ở Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam và đang chờ để cấp bằng.

Theo TS Hải, cách bảo vệ sáng chế tốt nhất chính là sáng tạo không ngừng trên chính sáng tạo của mình trước đó. Bởi dù người khác có muốn lấy cắp sáng chế của mình thì khi đó, mình đã sáng tạo ra cái khác hiện đại hơn, tính ứng dụng cao hơn, ưu việt hơn.

Bên cạnh đó, nhà khoa học phải phối hợp với các đơn vị trong và ngoài nước để triển khai ý tưởng, không nên ôm đồm một mình. “Mở rộng vòng tay kết nối, phối hợp với các doanh nghiệp là cách để các sáng kiến, sáng chế của nhà khoa học được hiện thực hoá. Việc chia sẻ quyền lợi với các doanh nghiệp là điều tất nhiên. Khi nhà khoa học bán công nghệ của mình, tham gia vào thị trường kinh tế thì chắc chắn công nghệ dở sẽ không ai mua. Ngược lại, công nghệ tốt thì thị trường sẽ tranh nhau mua”.

TS Hải dẫn chứng là máy pha cà phê sạch, ngon, nhanh theo công nghệ Việt – Nhật – Ý anh đang nghiên cứu và đã bán giải pháp pha chế cà phê này cho người dân kinh doanh. Họ thấy hiệu quả nên mua về sử dụng rất nhiều.

Chia sẻ thêm về vấn đề ứng dụng với sản phầm đầu ra của các nghiên cứu khoa học, TS Hải cho rằng trong nghiên cứu khoa học, đối tượng có thể hàng ngàn, số ý tưởng hay cũng có thể có hàng ngàn nhưng để chuyển thành dự án nghiên cứu ứng dụng được thì có lẽ chỉ đến hàng trăm. Trong hàng trăm cái đó chỉ một số ít làm ra được sản phẩm mẫu. Và chỉ vài cái có tính ứng dụng cao, có ý nghĩa.

Trong những sản phẩm có này chỉ một số rất ít có khả năng thương mại thật sự, ra được sản phẩm khách hàng cần mua, muốn mua. Thậm chí, cả khi đã thương mại hoá mà sản phẩm không “sống tốt” trên thị trường thì cũng không đem lại lợi ích gì cho xã hội và chính nhà khoa học.

Vì thế, khi sáng kiến phát minh mới chỉ là ý tưởng, nhà khoa học phải nhìn thấy giá trị thương mại mới đăng ký sáng chế bảo hộ độc quyền, tránh việc tốn tiền, tốn thời gian.

“Rất khó để nhà khoa học biến thành doanh nghiệp, nhưng nhà khoa học phải bán được sản phẩm trí tuệ của mình cho những đơn vị cần” – TS Hải nhấn mạnh.