Cách mạng công nghiệp 4.0: Tác động mạnh tới năng lực cạnh tranh

Sáng 17/11, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tổ chức Hội thảo “Năng lực cạnh tranh và Phát triển bao trùm trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4”.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang tới những khả năng to lớn nhưng cũng nhiều thách thức.

Mọi người đều có thể khởi nghiệp

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 siêu kết nối số đang làm thay đổi nhanh chóng và sâu rộng cuộc sống, hành vi của mỗi người dân, tạo điều kiện thuận lợi để tăng năng suất và phát sinh ra những mô hình, cách thức kinh doanh mới và những người có thu nhập thấp cũng có thể tận dụng và thụ hưởng trực tiếp thành quả.

“Thực tế chứng minh, các quốc gia đang phát triển hoàn toàn có thể bắt kịp và vượt các quốc gia phát triển trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”- Phó Thủ tướng nhận định khi đưa ra ví dụ đại đa số người dân ở châu Âu và Bắc Mỹ chưa có thói quen sử dụng thanh toán qua di động, thì 90% dân số trưởng thành ở Kenya, trên 40% dân số trưởng thành ở tại Tanzania, Zimbabwe, hay Namibia thường xuyên sử dụng phương thức thanh toán thuận tiện này.

Uber, công ty thường được nhắc tới như ví dụ tiêu biểu trong CMCN 4.0, đã phải “quy phục” tại thị trường Trung Quốc cho Didi Chuxing - một đối thủ ở địa phương, đồng thời bị cạnh tranh gay gắt bởi Grab tại Việt Nam và nhiều quốc gia Đông Nam Á.

Song chính Phó Thủ tướng cũng cho rằng, CMCN lần thứ tư cũng đặt ra nhiều thách thức về nâng cao năng lực tranh và phát triển bao trùm đối với Việt Nam như: Thay đổi mô hình kinh doanh, tự động hóa, gây ra xáo trộn, chuyển dịch thay thế lao động quy mô lớn; xu hướng phân cực dự kiến sẽ diễn ra mạnh mẽ trong thị trường lao động, tạo ra những thách thức lớn, đòi hỏi lực lượng lao động chất lượng cao, có khả năng thích ứng nhanh và năng lực đổi mới sáng tạo; sự phổ cập của công nghệ số sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi cá nhân ở từng vùng miền. Đồng thời cũng đặt ra nguy cơ tụt hậu đối với những người không may mắn trong việc nắm bắt được cơ hội. Và cuối cùng những mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng số xuyên quốc gia đặt ra vấn đề về nghĩa vụ tài chính, cạnh tranh công bằng mà câu chuyện gần đây về taxi truyền thống và taxi công nghệ là một ví dụ điển hình.

Cơ hội đang rất lớn

Vẫn theo Phó Thủ tướng, trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0 đang vận động mạnh chỉ có đi trước theo những lựa chọn của riêng mình mới thay đổi được thứ hạng. Muốn đi trước đầu tiên phải tạo được môi trường cho cái mới.

“Làm được như vậy, Chính phủ Việt Nam tin tưởng rằng cơ hội của đất nước trong cuộc CMCN 4.0 là rất lớn”- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Ông Justin Wood, Giám đốc phụ trách khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho rằng, trở thành nước có thu nhập cao đang là công việc đầy khó khăn đối với Việt Nam. Đây cũng là con đường hết sức khó khăn đối với các nước khác khi cần tránh “bẫy thu nhập trung bình”. Do vậy ông Jusstin Wood cho rằng, cần nhìn về tương lai để tìm ra cách thực hiện chính sách bảo đảm tăng trưởng sẽ mang tính bao trùm hơn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định: Từ góc độ là một chính phủ kiến tạo, Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ thường xuyên đối thoại, làm việc chặt chẽ với cộng đồng doanh nghiệp, các chuyên gia trong và ngoài nước để tìm hiểu và loại bỏ các rào cản, các vấn đề đã và có thể sẽ phát sinh; Hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo cơ chế và xây dựng các chương trình hành động cần thiết. Chính phủ cũng sẽ tích cực khuyến khích hệ sinh thái khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp dựa trên khoa học công nghệ ở Việt Nam; thúc đẩy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia phát triển các lĩnh vực xã hội trên cơ sở hài hòa lợi ích nhà nước, doanh nghiệp và người dân...