Cần làm rõ mô hình tổ chức, quản lý và vận hành Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội

Tạo động lực tăng trưởng nhanh, bền vững

Nêu về sự cần thiết thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội, đại diện cơ quan soạn thảo, ông Trần Đắc Trung, Phó Trưởng Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội cho biết: Thủ đô Hà Nội với vai trò là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước, có nhiệm vụ, sứ mệnh phải trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực.

Có tiềm năng lớn, tuy nhiên, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội hiện chưa được tổ chức bài bản, còn thiếu và yếu cả về nguồn lực đầu tư, cơ sở hạ tầng khoa học và công nghệ; khả năng kết nối, huy động sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ còn nhiều hạn chế; các hoạt động đổi mới, sáng tạo còn phân tán; tỷ lệ doanh nghiệp khởi nghiệp thành công còn rất khiêm tốn; việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, năng suất lao động và sức cạnh tranh còn ở mức thấp…

Cũng theo Trưởng Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần, trong đó vốn Nhà nước chiếm cổ phần chi phối do UBND thành phố Hà Nội thành lập theo quy định của pháp luật.

Trung tâm hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, được phép thành lập chi nhánh và văn phòng đại diện; được cấp vốn điều lệ từ ngân sách Thành phố, đồng thời được huy động vốn góp, tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện chức năng, nhiệm vụ thúc đẩy phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội.

Trong đó, Công ty mẹ là Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội thực hiện tham mưu, thiết kế, thi hành và giám sát thực hiện cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; làm đầu mối kết nối, điều phối các tổ chức, đơn vị trong và ngoài nước; kết nối, huy động nguồn lực; điều phối vườn ươm công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp.

Công ty con là Vườn ươm công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Hà Nội thực hiện ươm tạo công nghệ, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, phát triển ý tưởng sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận vốn đầu tư, không gian làm việc, phòng thí nghiệm, dịch vụ tư vấn và thương mại hóa sản phẩm công nghệ; hoạt động theo mô hình liên kết, hợp tác với các tổ chức, đối tác để cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Cần làm rõ hơn mô hình tổ chức, quản lý và vận hành

Tại Hội nghị, các ý kiến chuyên gia, nhà khoa học nhấn mạnh đây là mô hình rất mới, cần làm rõ hơn phương thức đầu tư, mô hình tổ chức, quản lý và vận hành của Trung tâm.

Góp ý vào Dự thảo, Ths. Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách công cộng TP Hà Nội cho rằng: Việc HĐND TP Hà Nội ban hành Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là hết sức cần thiết và phù hợp với bối cảnh chính trị - pháp lý và thực tiễn phát triển của TP.

Đặc biệt, đáp ứng yêu cầu triển khai Luật Thủ đô (sửa đổi) năm 2024, trong đó Luật Thủ đô đã cho phép áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó bao gồm mô hình “sandbox”, cơ chế thu hút nhân tài, đầu tư R&D và cơ chế hợp tác công - tư.

Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là bước cụ thể hóa việc thực hiện các chính sách đặc thù theo Luật Thủ đô, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi luật.

Ths. Nguyễn Hoàng Hải cho rằng, về mô hình tổ chức, việc lựa chọn mô hình công ty cổ phần có vốn Nhà nước chi phối là phù hợp xu thế hiện đại, cho phép vận hành linh hoạt, huy động nguồn lực xã hội hóa, trong khi vẫn bảo đảm định hướng chiến lược của Nhà nước. Tuy nhiên, cần lưu ý vai trò kiểm soát của Nhà nước và tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp cần được quy định chi tiết để tránh hình thức hóa vai trò điều phối hệ sinh thái.

Khẳng định sự cấp thiết ban hành Đề án, TS Nguyễn Tiến Dĩnh, Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ góp ý thêm: Về mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, nên cân nhắc một số chức năng, nhiệm vụ của doanh nghiệp cổ phần do Nhà nước chi phối. Bởi có một số chức năng, nhiệm vụ được nêu ra thuộc của cơ quan quản lý Nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp công lập, như: Tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách; điều phối; đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực công nghệ cao; thành lập và vận hành Quỹ đổi mới sáng tạo... và cần làm rõ Quỹ đổi mới sáng tạo trực thuộc Trung tâm do doanh nghiệp thành lập với vốn ở đâu, hoạt động theo mô hình nào, có phải là tổ chức tài chính không?

Phát biểu kết luận Hội nghị - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn cho biết, các ý kiến góp ý sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm vào Dự thảo. Đánh giá cao công tác chuẩn bị, bám sát các hướng dẫn, đảm bảo tính khả thi của cơ quan soạn thảo.

Ông Phạm Anh Tuấn khẳng định việc thông qua đề án là cơ sở pháp lý cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước và TP về phát triển khoa học, công nghệ, đặc biệt là thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và Luật Thủ đô (sửa đổi) 2024 cho phép Hà Nội áp dụng cơ chế đặc thù về đổi mới sáng tạo. Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, làm rõ: Mô hình và phương pháp vận hành; cơ chế tài chính và chính sách ưu đãi; cơ chế phối hợp giữa các thành phần tham gia; mục tiêu, lộ trình thực hiện đề án.

“Việc xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội không chỉ nhằm khắc phục hạn chế hiện tại mà còn tạo dựng môi trường thuận lợi để thu hút nhân tài, hỗ trợ khởi nghiệp, thúc đẩy thương mại hóa công nghệ, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của Thủ đô. Tuy nhiên, để mô hình này phát huy hiệu quả, đòi hỏi quy định rõ ràng, minh bạch về cơ cấu tổ chức, quyền hạn và trách nhiệm của từng chủ thể tham gia, đồng thời đảm bảo giám sát chặt chẽ việc sử dụng nguồn lực công và duy trì định hướng chiến lược dài hạn” - ông Tuấn nói