Cảnh giác nguy cơ dịch bệnh trong và sau mưa bão

Theo BS Trương Hữu Khanh - nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM, đầu tiên là việc môi trường bị ô nhiễm nặng nề sau bão lũ bởi xác động, thực vật bị phân hủy sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển mạnh.

Úng ngập khiến nước tràn khắp nơi, đặc biệt nước từ các hố ga, nhà vệ sinh công cộng, khu vực chứa nước thải sinh hoạt, hóa chất, dầu xăng, nước thải từ các khu công nghiệp và những dòng nước bẩn này mang hàng tỷ mầm bệnh “trộn” vào các bể nước ăn, bể tắm, nhà cửa, khu vực công cộng… Ngoài ra, còn có thuốc trừ sâu, diệt cỏ từ những khu vực canh tác sẽ phát tán ra môi trường. Bên cạnh đó, thời tiết thay đổi đột ngột, điều kiện sinh hoạt bị đảo lộn, thiếu nước sạch để dùng trong sinh hoạt hàng ngày, quần áo, giường chiếu không được khô ráo… cũng góp phần phát sinh bệnh tật.

Cụ thể, bác sĩ Khanh cho biết, sau bão lũ, có hai nhóm bệnh lớn dễ bùng phát trong các khu vực dân cư. Thứ nhất là nhóm bệnh phát sinh trực tiếp từ các nguồn bệnh trong vùng bão lũ. Bao gồm một số bệnh da liễu như nấm kẽ chân, nấm móng; viêm kẽ ngón tay, ngón chân (dân gian gọi là “nước ăn chân”); mẩn ngứa; viêm da… Tiếp theo là các bệnh đường tiêu hóa hay gặp như tả, lỵ, thương hàn, nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn do vi khuẩn. Viêm gan virus A, E, một số các bệnh như đau mắt đỏ, viêm tai giữa nhiễm khuẩn… cũng dễ xảy ra trong các khu vực bị ngập lụt. Thứ hai là nhóm các bệnh phát sinh do các vector truyền bệnh phát sinh mạnh sau bão lũ. Đây là các bệnh rất dễ lây và bùng phát dịch trên diện rộng. Đặc biệt nguy hiểm là nguồn nước tù đọng, thời tiết nóng ẩm tạo điều kiện cho muỗi và virus sinh sôi nảy nở chính là nguyên nhân gây bệnh cho người. Trong bối cảnh sốt xuất huyết đang bùng phát như hiện nay, điều kiện thời tiết, môi trường trong và sau mưa lũ còn có thể khiến dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn nữa.

Những ngày mưa kéo dài cũng rất dễ làm gia tăng các bệnh đường hô hấp. Đối tượng thường gặp nhất là người cao tuổi, trẻ em và người có các bệnh mạn tính về đường hô hấp. Bệnh thường gặp nhất là viêm họng, cảm cúm. Nếu không được điều trị dứt điểm và có chế độ chăm sóc dinh dưỡng tốt có thể biến chứng sang viêm tiểu phế quản, phế quản, viêm phổi gây khó khăn trong điều trị.

Ngoài những mối nguy hiểm hiện hữu lên sức khỏe thể chất, mưa lũ và thảm họa thiên nhiên còn ảnh hưởng xấu lên sức khỏe tinh thần. Cơn bão và lũ lụt tạo thêm sự lo lắng, trầm cảm và căng thẳng. Cơn bão và lũ lụt có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần hiện có hoặc dẫn đến phát sinh những vấn đề rối loạn thần kinh mới.

Theo Cục Quản lý Môi trường Y tế, Bộ Y tế, vào mùa mưa bão, những trận mưa lớn, lũ lụt xảy ra thường xuyên tại các khu vực ven biển với tần suất, cường độ và lưu lượng lớn. Mưa lũ lớn đã gây ngập lụt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân và gây ô nhiễm môi trường, tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Để chủ động phòng tránh dịch trong mùa mưa bão, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch như sau: Để chủ động phòng, chống dịch trong mùa mưa lũ, người dân nên lựa chọn thực phẩm và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, ăn thức ăn nấu chín và nước đun sôi; thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Người dân cần thực hiện vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn; tiêu diệt loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng. Mọi người nên mắc màn khi ngủ kể cả ban ngày; thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế; thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy, thu gom, xử lý và chôn xác xúc vật theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, người dân cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất...