Cầu nối cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp

Ông Vũ Xuân Hùng, Vụ trưởng Vụ Đào tạo chính quy (Tổng cục GDNN) cho biết, năm 2021, dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 các hoạt động đào tạo của cơ sở GDNN vẫn được duy trì. Tuy nhiên, khó khăn rất lớn đối với hệ thống GDNN là việc thực hành, thực tập của học sinh, sinh viên gặp khó khăn do nhà trường, DN đóng cửa hoặc không tiếp nhận sinh viên đến thực tập.

Về phía DN, trong năm 2021, dịch Covid-19 kéo dài đã khiến nhiều DN phải đối mặt với nguy cơ phá sản, chuỗi cung ứng đứt gãy, cùng với đó là nguồn lao động giảm mạnh, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình lao động. Từ những khó khăn đó, các hoạt động GDNN gắn với DN cũng gặp không ít thách thức.

Tại hội thảo “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua các mô hình học nghề, tập nghề tại DN” do VCCI phối hợp với Tổng cục GDNN tổ chức, các đại biểu cho rằng hiện đã có nhiều chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho DN tham gia hoạt động GDNN. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn những điểm bất cập, như khung pháp lý về trách nhiệm và quyền lợi của DN trong GDNN chưa được áp dụng trong thực tiễn, thiếu chế tài trong tuyển dụng, sử dụng lao động. Nhiều DN chỉ muốn tuyển dụng lao động phổ thông không qua đào tạo.

Ngoài ra, trách nhiệm của người sử dụng lao động về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề chưa được thực hiện tốt. DN chưa cung cấp đầy đủ, kịp thời về nhu cầu nhân lực lao động cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động và GDNN theo quy định của Bộ Lao động, Luật GDNN. Cùng đó là việc nhiều địa phương chưa tích cực trong việc chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở GDNN thuộc quyền tăng cường gắn kết với DN

Theo bà Trần Thị Lan Anh, Phó Tổng thư ký VCCI, Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động, nguồn lao động có kỹ năng và chất lượng cao chính là người lao động được đào tạo gắn liền với hoạt động sản xuất của DN, từ đó nâng cao năng suất lao động cho DN. Vì vậy cần kết nối giữa DN với cơ sở GDNN, để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động và của người lao động, cũng như của người sử dụng lao động.

Ở góc nhìn khác, theo Vụ Đào tạo chính quy, có thuận lợi là trước đây chương trình đào tạo của cơ sở GDNN do Nhà nước quyết định còn hiện nay Nhà nước chỉ đóng vai trò quản lý còn DN và nhà trường quyết định nên khi muốn thay đổi chương trình để phù hợp với yêu cầu thực tế rất dễ dàng và nhanh chóng.

Từ phía DN, ông Nguyễn Tiến Hán, Giám đốc Trung tâm Công nghệ ô tô và đào tạo lái xe và cũng là Chủ tịch HĐQT công ty Công nghệ Việt cho biết, ông đang có ý tưởng là mở trung tâm để đào tạo học viên trước khi đi thực tập ở DN. Tuy nhiên, nhiều khó khăn đang gặp phải về rào cản chính sách tài chính nên mong muốn nhận được tư vấn, hỗ trợ thiết thực từ các cơ quan quản lý. Còn theo ông Phạm Minh Tuấn (Công ty Toyota Việt Nam), nhờ chủ động hợp tác với các cơ sở GDNN trong việc đào tạo nghề đã giúp DN có nguồn lao động chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu công việc.

Chia sẻ quan điểm này, bà Trần Lan Anh cho rằng cả DN và cơ sở đào tạo đều có nhu cầu kết nối với nhau nhưng nếu đợi chính sách rất lâu mà phải chủ động để tìm đến với nhau. Trong đó, nhà trường cần tuyên truyền, giáo dục để sinh viên hiểu được lợi ích của việc thực tập tại DN.

“Khi DN tiếp nhận thực tập là mong muốn, coi đó như là nguồn nhân lực bổ sung, đem lại giá trị tăng thêm cho DN nhưng thái độ làm việc của học viên chưa được như DN mong muốn” - bà Lan Anh nêu thực tế và đề xuất cần sự chung tay giữa 3 nhà, đặc biệt là sự tham gia chặt chẽ hơn nữa của DN để việc đào tạo trong nhà trường thiết thực, đáp ứng yêu cầu của DN.

Trước đây chương trình đào tạo của cơ sở GDNN do Nhà nước quyết định còn hiện nay Nhà nước chỉ đóng vai trò quản lý còn DN và nhà trường quyết định nên khi muốn thay đổi chương trình để phù hợp với yêu cầu thực tế rất dễ dàng và nhanh chóng.