Mấy ngày qua, dư luận bức xúc trước việc UBND phường tại một số địa phương đốt tài liệu ngay cổng trụ sở, đốn hạ hàng loạt cây xanh lâu năm trong khuôn viên đem bán, trong khi đã có “chỉ lệnh” “giữ nguyên hiện trạng” trước sáp nhập. Nhiều người đặt vấn đề: Liệu việc chặt cây mang bán có phải hành vi “tranh thủ” thời điểm “tranh tối, tranh sáng” trước sáp nhập để trục lợi? Việc đốt giấy tờ, tài liệu có dấu đỏ phải chăng có điều gì cần che giấu?
Hiện, cơ quan công an tại các địa phương (TP Hà Nội và tỉnh Gia Lai) đang tiến hành xác minh, làm rõ việc chặt cây mang bán của UBND phường Cheo Reo (thị xã Ayun Pa) và đốt tài liệu của UBND phường Cổ Nhuế 2 (quận Bắc Từ Liêm). Dĩ nhiên, bây giờ mà khẳng định những địa phương này sai hay đúng thì còn quá sớm, cần chờ kết luận cuối cùng của cơ quan có thẩm quyền. Nhưng rõ ràng những hành vi này đều đã vi phạm quy định của pháp luật về quản lý tài sản công và công tác lưu trữ tài liệu.
Theo giải trình của lãnh đạo phường Cổ Nhuế 2, những giấy tờ, tài liệu có dấu đỏ mà đơn vị này mang đốt trước cổng cơ quan chỉ là “bản photocopy”, còn “bản chính” vẫn được lưu trữ đầy đủ, không có chuyện tiêu hủy tài liệu trái với chỉ đạo của cấp trên. Lý giải này xem ra rất khó thuyết phục dư luận, bởi ngay cả bản photocopy có dấu đỏ cũng chính là tài liệu cần được lưu trữ. Nếu những tài liệu photocopy này là “thừa” thì tại sao phải xuất bản, lưu hành? Ngay cả khi những tài liệu này là “thừa”, nhưng nếu muốn tiêu hủy cũng cần phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật về tiêu hủy tài liệu (Điều 28, Luật Lưu trữ 2011).
Lại nữa, theo giải trình của lãnh đạo thị xã Ayun Pa, việc UBND phường Cheo Reo đốn hạ hàng loạt cây lâu năm mang bán là do cây trồng “không theo hàng lối”, rễ cây làm hư hại tường bao, quan trọng hơn là để “tránh nguy hiểm” trong mùa mưa bão. Lý giải của Bí thư Thị ủy Ayun Pa khiến dư luận không khỏi cười ra nước mắt. Tại sao hàng chục năm nay cái gọi là “lộn xộn, không theo hàng lối”, rễ cây gây hư hại tường bao, hay nguy hiểm trong mùa mưa bão không được lãnh đạo phường Cheo Reo “để mắt”, chỉ đến khi sắp sáp nhập, không còn làm việc ở đây nữa họ mới “sực nhớ ra” những vấn đề này?
Tất nhiên, bài viết này không có ý định “mổ xẻ” xem lãnh đạo các phường này có trục lợi cá nhân trong việc đốn hạ cây xanh mang bán, hay đốt tài liệu để che giấu sự thật nào đó hay không. Song, việc cố ý “trái lệnh” cấp trên về việc bảo quản tài sản công, giữ gìn tài liệu nguyên vẹn để bàn giao khi thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính, cùng với đó là vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý tài sản công, lưu trữ tài liệu... cũng cần được cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung.
Thử nghĩ, nếu phường, xã, quận, huyện nào cũng tự ý quyết định mang tài sản công đi bán, tiêu hủy tài liệu trước khi sáp nhập, thì liệu có sinh ra cảnh nhốn nháo, khó kiểm soát? Cho dù không có cá nhân nào ở UBND phường Cheo Reo đút túi tiền bán cây xanh, nhưng họ cũng đã cố ý làm trái quy định của pháp luật về quản lý tài sản công. Hơn nữa, ai dám đảm bảo nếu không bị phanh phui, tiền bán cây sẽ được sử dụng cho tập thể, chưa kể mấy ngày nữa khi sáp nhập thì “tập thể” này cũng không còn tồn tại.
Dư luận xã hội đòi hỏi các cơ quan có thẩm quyền cần xác minh, làm rõ, để đưa ra một cách xử lý đúng đắn, nghiêm minh, tránh để tái diễn tình trạng này. Cần thiết phải chấn chỉnh ngay những vi phạm nếu có trước sáp nhập!