Chặn nghịch lý
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng vừa truyền đạt ý kiến của Thủ tướng phê bình 13 bộ, ngành, địa phương về việc giải ngân vốn chậm tiến độ dưới 20%.
Đặc biệt, Thủ tướng còn biết có một số bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân lên để ứng vốn, nhưng lại không dùng những đồng tiền ấy để đầu tư phát triển mà mang gửi ngân hàng nên rất không hài lòng và cho rằng cần phải chấm dứt ngay.
Ảnh minh họa.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh rằng, Thủ tướng rất quan tâm đến tiến độ giải ngân của các bộ, ngành, địa phương và yêu cầu các bộ trưởng, chủ tịch các tỉnh, thành phố giải ngân chậm phải rà soát để tìm hiểu nguyên nhân cũng như đưa ra biện pháp khắc phục thực trạng trên.
Tuy nhiên, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP cũng khẳng định, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương trước hết phải nhận thấy trách nhiệm của mình trong việc chậm tiến độ giải ngân, không đưa được tiền vào đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.
Thông thường xưa nay người ta chỉ sợ không có tiền để tiêu. Vậy nhưng hiện lại đang tồn tại một nghịch lý là không ít bộ, ngành, địa phương có tiền nhưng không biết tiêu vào việc gì, hoặc không thể tiêu được do thủ tục quá rườm rà, mất thời gian... dẫn đến tiến độ giải ngân chậm.
Và đương nhiên hệ quả tất yếu của việc không giải ngân được là các công trình “khát” vốn cứ phải khắc khoải đợi chờ trong khi tiền vẫn nằm chết tại ngân hàng, kho bạc.
Người đứng đầu Chính phủ khẳng định không thể chấp nhận được thực trạng có tiền không tiêu được do vướng mắc thủ tục, chỉ đạo thiếu quyết liệt...
Chính vì vậy, Thủ tướng yêu cầu Bộ KH-ĐT tập hợp những vướng mắc, khó khăn mà các bộ, ngành, địa phương vấp phải, đồng thời đề xuất, kiến nghị giải pháp tháo gỡ theo hướng nâng cao hiệu quả đầu tư công.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP nhắc nhở lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, nhất là những đơn vị có tiến độ giải ngân chậm phải quyết tâm đẩy nhanh tiến độ với tinh thần làm sao để có giải pháp mạnh nhất, tập trung quyết liệt giải ngân trong khoảng thời gian tháng 8, 9 tới đây, không để tồn tại thực trạng có tiền mà không tiêu được.
Ngoài việc lãnh đạo bộ, ngành, địa phương lờ vờ chưa quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, thì một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng chậm tiến độ giải ngân được chỉ ra là do năng lực cán bộ còn yếu kém.
Về phương diện này, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải rà soát, nếu cần thì phải thay thế ngay bằng những người có đủ trình độ, năng lực chuyên môn, tâm huyết với công việc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Một lý do khác cũng được lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương viện ra để giải thích cho tiến độ giải ngân chậm, đó là việc giải phóng mặt bằng gặp khó khăn.
Song, quan điểm của Thủ tướng là nếu gặp vướng mắc thì bản thân lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải trực tiếp “xắn tay áo” vào cuộc để cùng với cấp dưới tháo gỡ, chứ không thể cứ đứng chỉ tay năm ngón.
Còn nếu tới tháng 10 mà đơn vị nào chưa giải ngân, Thủ tướng sẽ điều chuyển vốn tới nơi khác, thậm chí sẽ là tiền đề để xem xét trong việc cấp vốn cho năm sau.
Nguồn vốn ngân sách cấp cho các bộ, ngành, địa phương ở đây không phải để “găm giữ”, mà là để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.
Vì thế không đầu tư giải ngân được sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ, giảm tốc độ tăng trưởng GDP của nền kinh tế quốc gia.
Chẳng thế mà Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP khẳng định: Việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công là một “điểm nghẽn” đối với tăng trưởng kinh tế.
Các chuyên gia kinh tế nhận định, nếu không có các giải pháp cấp bách để thúc đẩy tiến độ giải ngân sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng của nền kinh tế, trong khi tỷ lệ và nghĩa vụ vay trả nợ công ngày càng có nguy cơ tăng cao. Đến hết năm 2017, nợ công sẽ tăng lên mức 65% GDP, chạm trần mức QH đề ra.
Nợ công chạm trần, Chính phủ sẽ phải tính đến vay nợ trong nước... Tiền đi vay vốn của nước ngoài phải trả lãi mà lại “cất vào kho” không thể đầu tư phát triển kinh tế xã hội thì là một sự lãng phí lớn, là điểm nghẽn cản trở quá trình phát triển kinh tế - xã hội, là có lỗi với nhân dân.
Chính vì vậy mà thông điệp mạnh mẽ của Thủ tướng lần này không chỉ dừng lại ở sự phê bình đối với những bộ, ngành, địa phương chậm giải ngân vốn đầu tư mà còn là mệnh lệnh sẽ chuyển nguồn, cắt vốn và xem xét năng lực cán bộ, không đáp ứng được phải thay thế. Không chấp nhận có tiền, có vốn nhưng không tiêu được do chỉ đạo không quyết liệt...
Thông điệp mạnh mẽ từ người đứng đầu Chính phủ là cần thiết và dễ hiểu bởi những đòi hỏi cấp bách từ thực tiễn nền kinh tế xã hội.
Anh không có khả năng đầu tư sinh lợi thì sẽ không cấp tiền cho anh nữa, để dành số tiền đó cho người khác, đơn vị khác đầu tư nhanh, hiệu quả, có lợi cho dân, cho nước hơn.
Trong bối cảnh nguồn thu còn nhiều khó khăn, phải cân đối, tìm nguồn, chắt chiu từng đồng vốn dành cho đầu tư phát triển…thì việc chậm giải ngân, để tiền chết, tạo thành những điểm nghẽn cản trở phát triển là có lỗi với dân, với nước và cần phải được xử lý quyết liệt
