Chặn việc đăng ký vốn ảo

Theo Cổng thông tin quốc gia về đăng ký DN thì Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Công nghệ Tự động Toàn Cầu (Auto Investment Group) do ông Nguyễn Vũ Quốc Anh (35 tuổi) là người đại diện pháp luật, Tổng Giám đốc công ty này. Đồng thời ông Anh cũng là cổ đông lớn nhất khi đăng ký góp 99,996% vốn, tương đương 499.998 tỷ đồng.

Trước đó, đầu năm 2020, Công ty CP tư vấn đầu tư quốc tế và dịch vụ, thương mại USC cũng được thành lập có trụ sở tại thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội có vốn điều lệ 144.000 tỷ đồng.

Theo pháp luật quy định, khi thành lập công ty có 2 loại vốn liên quan đó là vốn điều lệ và vốn pháp định.

Vốn pháp định dành cho những ngành nghề có điều kiện và luật sẽ quy định mức vốn pháp định tối thiểu là bao nhiêu cho từng loại ngành nghề như ngân hàng, tài chính, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản...

Còn vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; là tổng giá trị mệnh giá cổ phần đã bán hoặc đã được đăng ký mua khi thành lập DN đối với công ty cổ phần…

Pháp luật cũng không quy định mức vốn điều lệ tối thiểu hoặc tối đa là bao nhiêu, nên khi DN đăng ký ngành nghề kinh doanh bình thường, không thuộc diện kinh doanh có điều kiện vốn pháp định nên DN được tự đưa ra mức vốn điều lệ.

Do vậy một số DN đăng ký vốn điều lệ đúng với thực lực công ty. Nếu nhà đầu tư tư nhân lớn, có nguồn vốn mạnh sẽ tạo điều kiện đầu tư cho sự phát triển nền kinh tế cũng như tạo công ăn việc làm cho người lao động. Ngược lại cũng có trường hợp một số DN đăng ký vốn ảo dẫn đến việc bị ngộ nhận về hình ảnh công ty. Chưa kể, gây ra hệ quả là các dữ liệu thống kê về cộng đồng DN không được chính xác.

Ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín phân tích, cá nhân góp vốn thành lập DN không bắt buộc phải góp vốn thông qua ngân hàng. Do đó, họ có cơ hội khai khống vốn điều lệ để khuếch trương tình hình tài chính hoặc làm đẹp hồ sơ năng lực ở một phạm vi nào đó.

Tuy nhiên, việc khai khống vốn kinh doanh cũng sẽ tạo ra môi trường tài chính không minh bạch, kém lành mạnh. Với nguồn vốn đó, nhà nước sẽ thống kê vào chỉ tiêu vốn đầu tư tư nhân và từ đó bức tranh nền kinh tế thiếu chính xác.

Theo quy định Luật DN, nếu không phải ngành nghề vốn pháp định thì họ có quyền đăng ký vốn điều lệ bao nhiêu cũng được. Tuy nhiên, việc đăng ký vốn điều lệ lớn có thể ảnh hưởng tới chính DN bởi vốn càng lớn thì chịu trách nhiệm càng cao.

Ông Được kiến nghị, pháp luật cần quy định tất cả các giao dịch về vốn như: Góp vốn, chuyển nhượng vốn… đều phải thanh toán qua ngân hàng sẽ hạn chế được việc khai khống vốn kinh doanh bởi lẽ phải có tiền thực tại ngân hàng mới chuyển khoản góp vốn được. Đồng thời quy định này góp phần hạn chế các hành vi trốn thuế, gian lận thuế về chuyển nhượng vốn khi khai thấp giá chuyển nhượng nếu chỉ thanh toán bằng tiền mặt.

Điều này cũng góp phần làm lành mạnh tình hình tài chính của DN tạo ra bức tranh tài chính minh bạch và đóng góp cho các con số thống kê chính xác hơn.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, với bên giao dịch thứ 3, cần ý thức được vốn đăng ký kinh doanh trong giai đoạn đầu không phải là yếu tố tạo ra và đảm bảo uy tín của DN. Khi muốn ký kết làm ăn phải tìm hiểu nhiều yếu tố khác, đừng tin ngay vào con số đó.

Vốn khai nhiều không có nghĩa là lớn và vốn khai ít không có nghĩa là bé. Trên thế giới vẫn có những công ty 1 đô la nhưng có thể làm ăn rất bài bản. Ngay ở Việt Nam có nhiều công ty thực tế quy mô, phạm vi kinh doanh rất lớn nhưng vốn điều lệ lại rất khiêm tốn.

Do vậy, để khắc phục tình trạng đăng ký vốn ảo siêu khủng của một số hiện tượng, giới chuyên gia cho rằng pháp luật cần quy định tất cả các giao dịch về vốn phải thanh toán qua ngân hàng. Như vậy sẽ hạn chế được việc khai khống vốn kinh doanh.