Châu Âu đang chuẩn bị bước vào một mùa Giáng sinh đặc biệt sau 2 năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Tuy nhiên năm nay, khủng hoảng năng lượng tại châu lục có thể khiến kỳ nghỉ lễ này không thể trọn vẹn, khi hệ thống chiếu sáng lộng lẫy trên các đường phố đang được cân nhắc để tiết kiệm điện.
Tiết kiệm từng “giọt” năng lượng
Nhiều người đã dành những ngày cuối tuần qua để bắt đầu mua sắm đồ trang trí cho dịp nghỉ lễ tại chợ Giáng sinh Verona, Italy. Nhưng ngoài những quầy hàng ở khu chợ truyền thống, Italy vẫn chưa trang hoàng những con phố đi bộ lát đá granit bởi các quan chức vẫn đang tranh luận về việc làm thế nào để thắp sáng mùa nghỉ lễ trong thời kỳ khủng hoảng năng lượng.
Tại các thành phố trên khắp châu Âu, các Chính phủ đang phải vật lộn với bài toán tiết kiệm năng lượng trong bối cảnh giá tăng cao: Giảm thắp sáng mùa Giáng sinh để gửi thông điệp về tiết kiệm năng lượng và chia sẻ với những người dân bị mắc kẹt bởi hóa đơn điện nước và lạm phát tăng cao, hoặc để những ngọn đèn rực sáng với thông điệp về sự thách thức sau 2 mùa Giáng sinh bị tác động bởi đại dịch Covid-19.
Ông Estrella Puerto, người bán áo choàng truyền thống trong một cửa hàng nhỏ ở Granada, Tây Ban Nha nói rằng: “Nếu đèn không được thắp sáng, đồng nghĩa với việc Giáng sinh cũng bị lấy đi”.
Trong khi đó, ngày càng có ít ánh đèn lấp lánh từ cây thông trung tâm tại chợ Giáng sinh Strasbourg nổi tiếng của Pháp, nơi thu hút 2 triệu người mỗi năm vào mùa Giáng sinh, do thành phố đang tìm cách giảm 10% mức tiêu thụ năng lượng công cộng trong năm nay.
Từ Paris đến London đang giới hạn số giờ chiếu sáng trong ngày lễ và nhiều người đã chuyển sang sử dụng đèn LED tiết kiệm năng lượng hơn hoặc các nguồn năng lượng tái tạo. Khu mua sắm Oxford Street của London hy vọng sẽ cắt giảm 2/3 mức tiêu thụ năng lượng bằng cách hạn chế độ chiếu sáng của đèn từ 3-23 giờ hàng ngày và lắp đặt bóng đèn LED.
“Xung đột và sự siết chặt năng lượng là một thực tế. Sẽ không có ai bị thương nếu thiếu một chút ánh sáng trong năm nay" - cô Breguet, một cư dân London nói.
Chính quyền Thủ đô Budapest của Hungary cũng đã quyết định không chiếu sáng đèn trắng trong hơn 2 km, dọc theo Đại lộ Andrassy như những năm trước. Hệ thống chiếu sáng cũng bị cắt giảm trên các địa danh khác của thành phố, trong đó có cả những cây cầu bắc qua sông Danube.
“Tiết kiệm đèn trang trí là thực tế cho thấy chúng ta đang sống trong thời kỳ cần tiết kiệm từng ‘giọt’ năng lượng” - Phó Thị trưởng thành phố Budapest, Ambrus Kiss cho biết. Tuy nhiên, ông Ambrus không nghĩ rằng việc tiết kiệm ánh sáng sẽ cản trở khách du lịch đến với thành phố, nơi tổ chức hai chợ Giáng sinh thu hút hàng trăm nghìn du khách mỗi năm.
Thích nghi bằng đổi mới
Ở góc độ khác, cuộc khủng hoảng năng lượng đang thúc đẩy sự cải cách, đổi mới của các nhà quản lý. Tại thị trấn miền núi Borno ở Lombardy (Italy), nhiều người tham gia đạp xe tại chỗ để cấp năng lượng cho cây thông Giáng sinh của thị trấn. Bất kỳ ai cũng có thể đạp xe, đạp càng nhanh thì đèn càng sáng. Giới chức địa phương cũng cho biết không thắp sáng đèn trang trí lễ hội để nâng cao nhận thức về tiết kiệm năng lượng.
Cũng tại Italy, giới chức thành phố Verona đang thảo luận về việc hạn chế chiếu sáng ở một số con phố mua sắm chính và sử dụng số tiền tiết kiệm được để giúp đỡ các gia đình khó khăn. Trong khi đó, cây thông Noel tại các quảng trường công cộng vẫn được chiếu sáng.
Tại Đức, mùa lễ hội cuối năm nay được dự đoán sẽ rực rỡ. Đây thường là thời điểm “mùa vụ” kinh doanh của các nhà hàng và đơn vị bán lẻ.
“Giáng sinh không đến quanh năm. Tại sao chúng ta không thể tận hưởng mùa lễ hội như bình thường và tiết kiệm năng lượng vào phần còn lại của năm?” - cô Alice Betout, 39 tuổi, người Paris, gợi ý.
Thành phố cảng Vigo của Tây Ban Nha quyết không để khủng hoảng năng lượng gây ảnh hưởng đến truyền thống trang trí đèn rực rỡ dịp Giáng sinh. Thậm chí Vigo đã triển khai đèn trang trí từ 19/11 và đây là điểm thu hút khách du lịch của thành phố. Mặc dù chính phủ Tây Ban Nha khuyến khích các thành phố giảm đèn chiếu sáng, Vigo vẫn “tỏa sáng” với 11 triệu đèn LED dọc 400 con phố - nhiều hơn 30 phố so với năm ngoái và nhiều hơn nhiều so với bất kỳ thành phố nào khác của Tây Ban Nha. Để góp phần tiết kiệm, số lượng đèn “hùng hậu” này sẽ chiếu sáng giảm thời lượng mỗi ngày.
Đèn chiếu sáng dịp nghỉ lễ là dự án yêu thích của Thị trưởng thành phố cảng Vigo Abel Caballero. Ông Caballero cho rằng, lợi nhuận kinh tế là rất quan trọng cho cả thương mại và cho các doanh nghiệp ở Vigo. Các khách sạn trong thành phố và khu vực lân cận đã kín chỗ vì những kế hoạch chiếu sáng nàyvà dự kiến sẽ đạt gần 100% mỗi tuần.
Hiệp hội các nhà triển lãm Vigo cho biết, một chuyến tham quan chợ Giáng sinh dành cho gia đình tiêu thụ ít năng lượng hơn ở nhà. Một gia đình bốn người dành một giờ để nấu bữa tối trên bếp điện, phát một bộ phim dài hai giờ, chạy máy điều hòa và chiếu sáng phòng trẻ em sẽ sử dụng 0,711 kilowatt giờ mỗi người so với 0,1 đến 0,2 kilowatt giờ cho mỗi người đi dạo chợ Giáng sinh.
Nguồn cung khí đốt Nga đến châu Âu bị cắt giảm đã đẩy giá khí đốt tại châu lục này tăng gần 400% trong năm qua, khiến các nước trong khu vực đều đối mặt với khủng hoảng khi nỗ lực duy trì nguồn cung và kiểm soát giá cả. Việc kiểm soát sử dụng đèn điện công cộng cũng theo đó trở thành vấn đề "đau đầu" với các nhà chức trách vào dịp lễ khi họ phải nỗ lực để cân bằng sử dụng điện, đảm bảo tiết kiệm ngân sách.