“Chìa khóa” xây dựng Nông thôn mới

Tại tỉnh Đồng Nai hiện đang đối mặt với thách thức lớn do lượng rác thải sinh hoạt phát sinh mỗi ngày gần 2.700 tấn từ hộ gia đình, cá nhân và khoảng 170 tấn từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Theo báo cáo từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, trên địa bàn tỉnh còn 22 bãi rác tạm với tổng khối lượng hơn 460 nghìn tấn tồn lưu. Một số khu xử lý đã đạt công suất tối đa, trong khi lượng rác phát sinh vẫn không ngừng tăng, tiềm ẩn nguy cơ quá tải hệ thống xử lý. Trước tình hình đó, tỉnh Đồng Nai xác định công tác tuyên truyền nâng cao ý thức thu gom, phân loại chất thải rắn sinh hoạt ngay từ nguồn gốc là giải pháp then chốt để giảm tải cho các khu xử lý. Mô hình “Dân vận khéo - Phân loại chất thải rắn có khả năng tái chế, tái sử dụng” đang được tỉnh triển khai rộng khắp, với sự chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ của Hội Liên hiệp Phụ nữ, Tỉnh đoàn và các địa phương. Đến giữa năm 2025, tỉnh Đồng Nai đã thành lập hơn 480 mô hình dân vận khéo tại các xã, phường.

Để thực hiện nội dung này, UBND tỉnh giao Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh chủ trì xây dựng hướng dẫn triển khai và quản lý nguồn thu từ mô hình, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội vận động các hộ dân, tổ dân cư tham gia phân loại và thu gom chất thải tái chế. Các xã, phường cũng tích cực rà soát, bố trí điểm tập kết chất thải sau thu gom, đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường, không gây ô nhiễm. Ngoài ra, các tổ chức chính trị - xã hội cũng tổ chức tuyên truyền rộng rãi, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức và các tầng lớp nhân dân về lợi ích của phân loại rác và tác động của chất thải đến môi trường; đồng thời đẩy mạnh vận động đoàn viên, hội viên tham gia các nhóm phân loại, tái chế để từng bước hình thành chuỗi quản lý chất thải theo hướng bền vững. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chủ động kết hợp truyền thông về bảo vệ môi trường vào các chương trình thường niên của ngành nông nghiệp và môi trường để tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng.

Cùng với Đồng Nai, tỉnh Đồng Tháp cũng đẩy mạnh các giải pháp nhằm bảo vệ môi trường gắn liền với phát triển kinh tế xanh, bền vững. Tỉnh đang tập trung nâng cao năng lực xử lý chất thải rắn, nước thải đô thị thông qua việc hoàn thiện hạ tầng và quản lý nghiêm ngặt nguồn phát thải trong sản xuất, sinh hoạt. Các chương trình mở rộng không gian xanh, cải tạo cảnh quan, bảo vệ nguồn nước được triển khai tại cả khu vực đô thị và nông thôn, tạo cơ sở cho phát triển bền vững. Qua đó, tỉnh Đồng Tháp hướng đến kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ và sản xuất sạch hơn nhằm giảm áp lực môi trường và đa dạng nguồn sinh kế cho người dân. Mô hình kết hợp sản xuất lúa hai vụ với trồng cây ăn trái, hoa kiểng và nuôi thủy sản có kiểm soát được tỉnh chỉ đạo thực hiện bài bản, góp phần bảo vệ đất đai, nguồn nước và cân bằng sinh thái.

Việc tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng được tổ chức đều đặn qua các phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, “Ra quân làm sạch kênh rạch”, “Trồng cây xanh” và đặc biệt là phong trào phân loại rác tại nguồn. Các hộ dân, đặc biệt là vùng chuyên canh nông nghiệp, đã thay đổi thói quen, xử lý vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật và chất thải nông nghiệp theo quy định, góp phần giảm ô nhiễm môi trường trên địa bàn. Song song với nâng cao nhận thức, tỉnh còn mạnh mẽ ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số để hiện đại hóa quản lý môi trường và sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, tỉnh còn tích hợp bảo vệ môi trường vào các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội không chỉ giúp tỉnh Đồng Tháp phát triển xanh, bền vững mà còn làm nền móng vững chắc cho chương trình xây dựng Nông thôn mới với tiêu chí môi trường được đáp ứng đầy đủ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Như vậy, qua các hoạt động tuyên truyền, xây dựng mô hình thu gom, phân loại rác thải tại nguồn cùng việc ứng dụng công nghệ hiện đại và chuyển đổi số đang tạo ra những chuyển biến quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường ở khu dân cư. Những nỗ lực này không chỉ giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ cảnh quan xanh - sạch - đẹp mà còn góp phần quan trọng thực hiện thành công tiêu chí môi trường trong xây dựng Nông thôn mới, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng và phát triển bền vững địa phương.