'Choáng' với hàng giả online

Chia sẻ về tình trạng dở khóc, dở cười khi mua hàng qua thương mại điện tử (TMĐT), ông Nguyễn Đình Quang (Thủ Đức, TPHCM) ngao ngán kể: “Tôi chọn mua một cái máy khoan điện mini - công cụ đa năng 12V 13W tại cửa hàng Your own store trên sàn Shopee nhưng không hiểu sao khi nhận hàng họ lại giao cho cái quánh nấu bột/cháo cho trẻ ăn dặm”.

Tràn lan hàng giả

Bức xúc vì nhận hàng không đúng, ông Quang yêu cầu cửa hàng hoàn tiền. Tuy nhiên, chủ cửa hàng lại yêu cầu ông Quang xóa yêu cầu trên Shopee mới hoàn tiền. Một số doanh nghiệp (DN) khẳng định, rất nhiều khách hàng đã nhận sai sản phẩm đã lựa chọn.

Bà Lê Thị Phượng Diễm - Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Trái Dừa - DN kinh doanh mặt hàng quạt máy trên sàn Shopee cho hay, đơn vị ghi nhận có tình trạng hàng hóa bị đánh tráo nên người mua nhận được là một... cục gạch.

Không chỉ là mua hàng mà không nhận được đúng sản phẩm, người tiêu dùng còn phải đối diện với hàng giả, hàng nhái. Lý do, hiện nay có quá nhiều cửa hàng bán cùng một sản phẩm nhưng chất lượng và giá khác nhau.

Thực tế cho thấy, hiện có rất nhiều quảng cáo rầm rộ các sản phẩm giặt, xả, với các nhãn hiệu khác nhau như: D-nee, Owe, D-Bill, Remix… được giới thiệu sản xuất dựa trên dây chuyền công nghệ của Thái Lan, có mã vạch, tem chống giả, hàng chính hãng. Đơn cử, nước giặt xả hiệu Comfort Baby (3,6 - 3,8lit/can) chỉ giá 200.000 đồng/3 can, trong khi giá niêm yết tại siêu thị 145.000 đồng/can.

Liên quan hàng giả, hàng không rõ xuất xứ trên sàn TMĐT, mới đây Cục Quản lý thị trường TPHCM phát hiện và thu giữ hơn 6.000 sản phẩm là dầu gió xanh Singapore, kem face Pháp, kem body Pháp, Gel lột mụn 24k Gold mask, nước hoa OUD AL SUNTAN, nước hoa Karri, xịt chống nắng M’AYCREATE... Theo giá trị đang được niêm yết trên thị trường mạng, lô hàng có tổng trị giá gần 2 tỷ đồng. Ở thời điểm kiểm tra, lực lượng quản lý thị trường xác định chủ các lô hàng trên là của ông Ngô Thái H., sinh năm 1994, trú quán tại Tân Hưng, Long An. Đáng chú ý, toàn bộ hàng hóa chủ yếu được kinh doanh trên nền tảng TMĐT.

Băn khoăn về hàng giả trên mạng, ông Lê Minh Thảo - Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ Unicon, chuyên nhập khẩu mỹ phẩm từ Hàn Quốc, Nhật Bản về bán trên sàn TMĐT cho rằng: “Trên sàn TMĐT hiện có một số nhà bán hàng xuyên biên giới từ Trung Quốc cũng bán những sản phẩm mỹ phẩm cùng loại như công ty chúng tôi, nhưng giá lại rẻ hơn nhiều khiến sản phẩm cuả chúng tôi không thể cạnh tranh nổi. Không riêng mặt hàng mỹ phẩm mà một số sản phẩm khác, như ốp lưng điện thoại di động với giá bán chỉ có 25.000 đồng, với giá này chắc chắn các doanh nghiệp Việt không thể cạnh tranh được”.

Nhiều kẽ hở khiến hàng giả dễ “lọt” vào sàn buôn bán

Theo báo cáo của Google và Temasek, trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam tiếp tục là quốc gia có quy mô nền kinh tế internet đứng thứ 3 trong khu vực (sau Indonesia, Thái Lan), đạt 49 tỷ USD năm 2022. Báo cáo trên cũng dự báo, trong giai đoạn 2022-2025, kinh tế internet Việt Nam sẽ có tốc độ tăng trưởng dẫn đầu khu vực đạt khoảng 31%/năm, quy mô ước đạt 49 tỷ USD vào năm 2025. Bộ Công thương cho biết, 6 tháng đầu năm 2023, doanh số TMĐT bán lẻ Việt Nam ước đạt 10,3 tỷ USD, tăng khoảng 25% so với cùng kỳ, chiếm 7,7% doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước. Rõ ràng TMĐT phát triển nhanh chóng, song người tiêu dùng đang “choáng ngợp” với hàng giả trên Zalo, Facebook, TikTok…

Mặc dù đánh giá cao TMĐT, song bà Nguyễn Thị Minh Huyền - Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số cũng cho rằng, TMĐT vẫn có những kẽ hở trong kinh doanh nên nạn hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn ngang nhiên lộng hành trên thị trường. Với vai trò là Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH Tiki ông Nguyễn Quách Nhi cũng bày tỏ quan ngại: “Qua khảo sát của Tiki cho thấy lo ngại lớn nhất của người dùng khi mua hàng trực tuyến, đó là chất lượng hàng hóa không đảm bảo. Người tiêu dùng lo ngại mua phải hàng giả, hàng nhái, đặc biệt người bán hàng là cá nhân, không phải DN. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn gây nhiều khó khăn cho DN bán hàng chính hãng”.

Các chuyên gia cho rằng, sàn TMĐT chưa chặt chẽ ở khâu kiểm soát, xác minh hàng hóa, tạo kẽ hở cho hàng nhái “vào” sàn buôn bán. Chính sách và hành lang pháp lý hiện vẫn còn sơ sài, chưa chặt chẽ, chưa điều chỉnh, hoàn thiện kịp thời so với yêu cầu thực tế nên hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu trong quản lý TMĐT.

Cục Quản lý thị trường TPHCM cho biết, trong quý 3/2023 đã xử lý 31 vụ việc không thông báo website TMĐT, không công bố đầy đủ hoặc công bố không chính xác... Bên cạnh đó, phát hiện các hành vi vi phạm như kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả và hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Cụ thể, tạm giữ 3.446 sản phẩm hàng hóa các loại, trị giá hơn 117 triệu đồng.

Nhằm hạn chế hàng giả trên sàn online, ông Phạm Xuân Việt - Trưởng phòng nghiệp vụ Cục Quản lý thị trường TPHCM yêu cầu, phía sàn phải tự rà soát và ngăn chặn dấu hiệu hàng hóa vi phạm. Đồng thời, phối hợp khi cơ quan chức năng xác minh đối tượng và nơi chứa, trữ hàng hóa để xử lý. Thế nhưng, thực tế cho thấy, đa phần cung cấp thông tin rất sơ sài nên khó xác minh.

“Cơ quan chức năng rất cần sự phối hợp của các sàn thương mại điện tử để ngăn chặn hàng giả, hàng lậu nhằm bảo vệ người tiêu dùng và DN chân chính” - ông Việt nói.

Theo Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, 6 tháng đầu năm 2023, các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 66.049 vụ việc vi phạm. Thu nộp ngân sách nhà nước hơn 6.560,609 tỷ đồng (tăng 76,23% so với cùng kỳ), khởi tố hình sự 1.166 vụ/1.610 đối tượng. Trước đó, năm 2022, lực lượng chức năng bắt giữ 139.758 vụ việc vi phạm.