Chọn trường cho con vào lớp 1: Công và tư

Tạo lập cho con sự tự tin, chủ động là những việc phụ huynh cần trang bị cho con.

Cuộc đua của phụ huynh

Chị Trần Thanh Xuân, quận Hoàng Mai (Hà Nội) chuẩn bị cho con vào lớp 1 lo lắng: Tôi cũng như một số bạn bè đều căng thẳng trước quyết định lựa chọn trường công hay tư cho con. Bởi trường công sĩ số đông nên phụ huynh e ngại con mình sẽ ít được quan tâm. Trường tư sĩ số ít nhưng gặp những trở ngại về tài chính, nhất là các gia đình có thu nhập trung bình.

Tiếp đó là băn khoăn chọn trường điểm, trường có uy tín. Các phụ huynh đều mong ước con cái được học ở trường có tiếng, có thầy cô giỏi. Nhiều phụ huynh còn ví rằng, chọn trường cho con bây giờ chẳng khác nào đòn cân não đối với phụ huynh.

Còn theo anh Nguyễn Văn Thanh (Khu đô thị Việt Hưng, Q.Long Biên, Hà Nội), với sự chỉ dẫn của các ông bố, bà mẹ có kinh nghiệm thì anh đang lập kế hoạch thật tỉ mỉ và khá tốn nhiều công sức. Đó là cần phải biết trường đó tuyển bao nhiêu suất, ai là người quản lý những suất đó để dễ “chạy”.

Tư tưởng muốn con mình phải học được trường điểm đã khiến các bậc phụ huynh dù thế nào, công của bao nhiêu cũng cố đua để tìm cách chạy trường, chọn trường.

Nhiều phụ huynh dù có hộ khẩu tại các quận trung tâm nhưng lại gần những trường được cho là tầm tầm nên phần lớn lại muốn cho con nhập học ở một ngôi trường có tiếng. Khi nghe bạn bè đánh giá về những trường “hot”, họ không ngần ngại tìm mọi cách để xin cho con vào.

Cùng với đó nhiều trẻ mới 4-5 tuổi nhưng đã phải xếp lịch học hết tiếng Anh đến Toán, Tiếng Việt rồi các lớp nghệ thuật… Phụ huynh ra sức tìm hiểu những địa chỉ học thêm tốt, đua nhau cho con bằng chúng, bằng bạn. Chạy theo cuộc đua của cha mẹ, các em phải gồng mình lên để học cấp tốc, nhọc nhằn ôn luyện khi đang còn ở độ tuổi thơ bé. Trong khi đó, ở tuổi vào lớp 1, trẻ em cần được quan tâm hơn về kỹ năng sống, cách giao tiếp, giáo dục thể chất chứ không phải là học vấn.

Nhiều người đặt câu hỏi: Không biết lựa chọn một ngôi trường như thế nào để phù hợp với con mình? Nhiều phụ huynh cho rằng, trường công vẫn mắc bệnh thành tích, triệt tiêu hết khả năng sáng tạo, cá tính của học sinh. Mà các trường tư có tiếng thì học phí quá đắt đỏ, không phù hợp với túi tiền, từ đó hoang mang không biết nên chọn trường như thế nào cho con.

Nhưng, ở một góc nhìn khác, nhiều người cho rằng cha mẹ không nên quá quan trọng việc chọn trường cho con, vì việc chạy trường dễ dẫn đến việc trẻ ngay từ lớp học đầu tiên đã ỷ lại vào cha mẹ và việc học của con chẳng khác nào cuộc chạy đua của chính các bậc phụ huynh.

GS Phạm Minh Hạc- nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo nêu quan điểm: Việc chọn trường cho con nên lựa theo hoàn cảnh gia đình và năng lực của đứa trẻ. Các bậc phụ huynh không nên có những ước vọng quá viển vông mà đưa con mình vào những cuộc đua chọn trường. Vì chạy đua vào lớp chọn ở lứa tuổi tiểu học hay THCS là trái với quy luật.

Ở các nước phát triển, họ có một nền giáo dục mà điều kiện dạy và học, cơ sở vật chất, chất lượng giáo viên tương đồng nhau, nên con họ không phải lựa chọn mà cứ theo từng địa phương mà học. Ta chưa làm được điều đó, đó cũng là một lý do khiến bố mẹ cứ phải loay hoay chọn trường cho con.

Chặng đường dài

Không ít phụ huynh không có một mục tiêu rõ ràng khi chọn trường cho con, mà chỉ nghĩ chung chung rằng, con cần có một môi trường tốt. Họ thậm chí không đến tìm hiểu xem trường đó ra sao, chỉ “nghe nói”. Họ cứ nghĩ trường chuyên, lớp chọn là tốt. Cứ chọn theo tin đồn. Như vụ phụ huynh xô đổ cổng trường Thực nghiệm ở Hà Nội để vào mua đơn xin học cho con vào lớp 1 từng khiến dư luận xôn xao.

Không đồng tình với cách chọn trường theo tâm lý đám đông này, ThS giáo dục học Hoàng Tùng (Giám đốc điều hành Trường Tiểu học song ngữ Brendon) cho biết: Hiện nay hệ thống trường tiểu học được chia thành các loại trường: công lập, trường quốc tế, trường tư thục.

Tuy nhiên, không phải bỏ ra một món tiền lớn cho con đi học đã là hiệu quả. Các bậc phụ huynh cần dành thời gian để hiểu chính con mình bởi mỗi đứa trẻ có tâm lý, sự nhận thức và phát triển khác nhau. Vì vậy, bố mẹ phải biết được sự phát triển tinh thần và thể chất, khả năng tiếp cận và thế mạnh của con là gì để có lựa chọn chính xác.

“Cha mẹ không nên chọn trường cho con theo kiểu nghe đồn, rằng trường đó tốt, là trường điểm, trường “hot”, mà không biết ngôi trường đó liệu có phù hợp với con mình hay không? Bố mẹ hãy tạm quên việc chạy trường mà hãy đến những đơn vị giáo dục phù hợp về địa lý, chất lượng giáo dục, phù hợp với tài chính của gia đình vì nuôi con là chặng đường rất dài”- ông Tùng nói.

Từ góc độ tài chính, TS Nguyễn Việt Hùng- Giảng viên ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng, phụ huynh không nên đầu tư cho con theo học vượt quá khả năng tài chính của mình vì nỗi lo tiền bạc của cha mẹ sẽ ảnh hưởng đến tâm lý học tập của con cái. Nhiều gia đình cố sức cho con học các trường học phí cao, đến khi tài chính “có vấn đề” con phải chuyển trường khác sẽ bị hụt hẫng và khó hòa nhập. TS Hùng cũng khuyên, không nên cho con theo học các trường vượt quá khả năng của trẻ: “Sức nặng về việc chạy đua theo kiến thức trong các trường điểm, trường chất lượng cao khá lớn, nếu không theo kịp con sẽ bị đuối, tự ti, mặc cảm”.

Bài toán lựa chọn trường nào vẫn luôn khó giải. Tuy nhiên, để lựa chọn nơi phù hợp với con, bố mẹ nên đến tận trường để xem xét cơ sở vật chất, cách dạy, đồng thời tham khảo ý kiến những phụ huynh từng có con học ở đó. Về vấn đề này, TS giáo dục học Đinh Thị Kim Thoa (ĐHQG Hà Nội) cho rằng, cả hệ thống công và tư đều có trường tốt và không.

Và việc chọn trường cho con, ngoài phụ thuộc vào điều kiện kinh tế gia đình, khoảng cách từ trường tới nhà thì điều quan trọng nhất chính là dựa vào đặc điểm thể chất, tính cách của trẻ. “Những bé “lành tính”, có khả năng tuân thủ kỷ luật cao và dễ thích nghi có thể sẽ không bị áp lực nếu học trường công và nhanh chóng hòa nhập môi trường mới. Ngược lại, ở cùng môi trường đó, nếu trẻ đã “cá biệt” sẽ càng dễ bị coi là “bất bình thường” và khó đạt được kết quả học tập tốt”- bà Thoa dẫn chứng.

Tạo lập cho con sự tự tin, chủ động từ nhỏ, có khả năng thích nghi với nhiều điều kiện khác nhau và chuẩn bị tâm thế vào lớp 1 thật tốt sẽ giúp bé nhanh chóng hòa nhập với môi trường mới, dù đó là trường công hay tư. Đó là việc tốt nhất bố mẹ có thể làm cho con- theo TS Đinh Thị Kim Thoa.