‘Chủ nghĩa dân tộc’ trong cuộc đua vaccine Covid-19

Đáng chú ý, trong khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các chính trị gia như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đều nhất trí kêu gọi các loại vaccine ngừa Covid-19 nên là hàng hóa công toàn cầu, thì trên thực tế, nhiều quốc gia đã tiến hành thỏa thuận với các công ty dược để bảo đảm họ là những người nhận vaccine đầu tiên.

Một trong những loại vaccine tiềm năng sắp đạt đến ngưỡng hoàn thiện là vaccine do các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Oxford và Công ty Dược đa quốc gia AstraZeneca phát triển. Vaccine này dự kiến sẽ đến tay người dân Anh trong tháng 9 tới.

Tháng trước, Chính phủ Anh đã ký một thỏa thuận với đơn vị sáng chế cấp 30 triệu liều đợt đầu tiên, và sau đó là 70 triệu liều cho đợt tiếp theo.

Chính phủ Mỹ cũng hỗ trợ tài chính cho quá trình phát triển sản phẩm này, nên đổi lại, họ sẽ nhận được 300 triệu liều vaccine.

Trong một diễn biến khác, đầu tháng 6, Pháp, Đức, Italy và Hà Lan thành lập Liên minh vaccine toàn diện nhằm thúc đẩy nỗ lực sản xuất vaccine và họ muốn các công ty dược phẩm nhất trí sản xuất vaccine ở bất kỳ nơi nào có thể tại châu Âu.

“Vaccine ngừa Covid-19 liên quan tới quy trình phát triển, sản xuất, phân phối và quản lý. Tôi nghĩ điều đầu tiên chúng ta cần ngăn chặn là thứ gọi là chủ nghĩa dân tộc vaccine. Nếu như mỗi nước đều tranh nhau ký các thỏa thuận song phương với tất cả các nhà sản xuất cùng lúc, sẽ không tránh khỏi tình huống là những nước không có điều kiện hoặc ít tài nguyên không thể tiếp cận sớm với vaccine”- Zhang Li - Giám đốc về cải tiến chiến lược tại Gavi, đối tác y tế tư nhân toàn cầu do Quỹ Bill & Melinda Gates thành lập nhận định.

Zhang cũng cho rằng điều quan trọng nhất hiện nay là làm cách nào để dung hòa nhu cầu của các nước cũng như khả năng sản xuất của các nhà máy, công ty, từ đó thực hiện quá trình phân phối theo tầm vĩ mô, thay vì những thỏa thuận hợp tác song phương, một chiều.

Còn theo bà Li Yinuo, Giám đốc Văn phòng Quỹ Bill & Melinda Gates tại Trung Quốc thì quan trong là việc phân phối vaccine cho mọi người cùng giá cả hợp lý.

“Không phải ai cũng được tiêm vaccine chỉ trong một ngày. Cần phải có các chương trình triển khai theo từng giai đoạn, bắt đầu từ những người có nguy cơ nhất, như người già và nhân viên chăm sóc sức khỏe” - bà Li Yinuo nói.

Đáng chú ý, một nhận xét của giới y học cho rằng, qua cuộc chạy đua tìm kiếm vaccine phòng Covid-19, người ta thấy “nổi lên một cách rất rõ ràng chủ nghĩa dân tộc”- có nghĩa là “thân ai người nấy lo”.

Nếu vậy, cuộc chiến chống Covid-19 trên phạm vi toàn cầu sẽ hết sức gian nan. Khi mà các quốc gia giàu có tìm cách bắt tay với các cơ sở nghiên cứu, sản xuất vaccine để phục vụ riêng cho mình, thì đương nhiên các quốc gia khác sẽ không được hưởng lợi từ kết quả đó.

Và cũng không loại trừ khả năng, kết quả nghiên cứu sẽ được coi là một loại hàng hóa rất đặc biệt, để từ đó người ta giành độc quyền sản xuất kinh doanh với giá cắt cổ.