Nhân kỷ niệm 550 năm Danh xưng Quảng Nam (1471-2021), sáng 25/12, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh đã đến dâng hương tưởng niệm, tri ân công đức các bậc tiền nhân có công mở đất, khai phá bờ cõi tại Nhà thờ Ngũ xã Trà Kiệu, thuộc xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên.
Tại đây, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh đã trồng cây đa lưu niệm trong khuôn viên nhà thờ, trò chuyện, thăm hỏi, tặng quà các bô lão.
Ông Lê Trí Thanh cho biết: “Mong sao chúng ta tiếp tục phát huy truyền thống của cha ông, đồng lòng chung sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh; đời sống nhân dân sẽ ngày càng ấm no, hạnh phúc”.
Theo tư liệu Hán Nôm và lời kể của các tộc họ, cách đây 550 năm, vào năm 1471, trong hành trình mở cõi, 13 vị tiền hiền ở các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh thuộc 13 dòng tộc gồm: Nguyễn Hữu, Lưu Văn, Lê Quang, Nguyễn Thành;... theo vua Lê Thánh Tông tiến vào Nam dẹp giặc đã dừng chân ở vùng đất Chiêm Thành.
Trà Kiệu thời sơ khai là một vùng đất hoang vu, rừng đồi hiểm trở, những tộc họ đến đây đã bỏ công sức để biến thành ruộng vườn màu mỡ. Thời gian dần trôi, hơn 400 mẫu đất được khai hoang, làng mạc được hình thành xã Trà Kiệu ra đời, lúc này thuộc huyện Hy Giang, phủ Thăng Hoa. Kinh tế phát triển, cư dân khắp nơi quy tụ về đây.
Tính đến năm 1661 (triều vua Lê Huyền Tông), đã có 63 tộc phái được khắc tên trong Kim bảng - bài vị thờ tại tiền hiền Ngũ xã Trà Kiệu. Ruộng đất (công điền, công thổ, tư điền, tư thổ) khoảng trên 1.325 mẫu, được ghi đầy đủ vào sổ từ thời Gia Long, dày đến 840 trang. Vì thế, Trà Kiệu là xã lớn ở tỉnh Quảng Nam (nhất Trà Kiệu, nhì La Qua, ba Tú Tràng).
Đến năm Thành Thái thứ mười tám (1906), để dễ bề kiểm soát, chính quyền phong kiến chia Trà Kiệu ra thành 5 xã nhỏ: Trà Kiệu Trung, Trà Kiệu Đông, Trà Kiệu Tây, Trà Kiệu Nam và Trà Kiệu Thượng. Tuy nhiên, các lễ cúng tế tổ tiên vẫn giữ nguyên như lúc chưa chia cắt nên danh xưng Ngũ xã Trà Kiệu ra đời từ đó.
Nhà thờ Tiền hiền Ngũ xã Trà Kiệu được xây dựng vào thời vua Lê Hy Tông niên hiệu Chính Hòa (1680), được xây mới lại vào năm 1955, sau khi bị chiến tranh tàn phá. Ngày 16/11/2005, Nhà thờ Tiền hiền Ngũ xã Trà Kiệu được Bộ Văn hóa-Thông tin xếp hạng là Di tích lịch sử quốc gia. Hằng năm, lễ hội cúng tế, dâng hương và tưởng niệm công đức tổ tiên được tổ chức vào ngày 10/3 âm lịch.
Dự kiến, vào ngày 28/12, Tỉnh Ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Nam tổ chức kỷ niệm 550 năm Danh xưng Quảng Nam, với 2 hoạt động chính gồm: Hội thảo khoa khọc quốc gia “Quảng Nam-550 năm hình thành và phát triển” và Lễ kỷ niệm 550 năm Danh xưng Quảng Nam (1471-2021).