Chiều 1/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất chuyển đổi 3 dự án sang hình thức đầu tư công.
Một đoạn cao tốc Bắc – Nam.
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết: Chính phủ đã xây dựng các phương án điều chỉnh hình thức đầu tư theo thứ tự ưu tiên, theo đó có 3 phương án. Cụ thể, phương án 1: Chuyển đổi sang đầu tư công toàn bộ 8 dự án. Tổng mức đầu tư khoảng 99.493 tỷ đồng, trong đó đã bố trí kế hoạch 2016-2020 là 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung thêm vốn ngân sách nhà nước 44.493 tỷ đồng. Phương án 2: Chuyển đổi sang đầu tư công 05 dự án, gồm: 4 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn-Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn-Diễn Châu và Phan Thiết-Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo-Phan Thiết); 3 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP. Tổng mức đầu tư khoảng 100.250 tỷ đồng; trong đó vốn ngân sách nhà nước khoảng 88.059 tỷ đồng (đã bố trí kế hoạch 2016-2020 là 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung thêm 33.056 tỷ đồng), vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 12.194 tỷ đồng. Còn phương án 3: Chuyển đổi sang đầu tư công 3 dự án, gồm 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn-Quốc lộ 45 và Phan Thiết-Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo-Phan Thiết); 5 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP. Tổng mức đầu tư khoảng 100.816 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách nhà nước khoảng 78.461 tỷ đồng (đã bố trí kế hoạch 2016-2020 là 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung thêm 23.461 tỷ đồng), vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 22.355 tỷ đồng.
Thẩm tra nội dung trên, ông Vũ Hồng Thanh- Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận không tán thành với phương án 1 khi kết luận phiên họp thứ 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Còn phương án 2, thì Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng thấy rằng phương án này cũng không phù hợp với các yêu cầu tại kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Riêng phương án 3, ông Thanh cũng cho biết có 3 loại ý kiến liên quan đến phương án này. Cụ thể, loại ý kiến thứ nhất cho rằng: Để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đa số ý kiến cơ bản nhất trí với phương án chuyển đổi tối đa 3 dự án thành phần từ đầu tư theo phương thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công (đã bao gồm dự án Vĩnh Hảo-Phan Thiết là dự án không có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển). Loại ý kiến thứ hai có một số ý kiến không tán thành việc chuyển đổi từ phương thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công. Loại ý kiến thứ ba: Có ý kiến nhất trí với số lượng và phương án lựa chọn dự án thành phần của Phương án 3 do Chính phủ đề xuất. “Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với loại ý kiến thứ nhất, theo đó chỉ chuyển đổi tối đa 3 dự án thành phần, đồng thời đề nghị xem xét lựa chọn thứ tự ưu tiên dự án chuyển đổi theo nguyên tắc mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu tại Phiên họp thứ 45”-ông Thanh bày tỏ quan điểm.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng: Bộ Chính trị kết luận đồng ý với ý kiến không chuyển hết tất cả 8 dự án sang đầu tư công, chỉ xem xét chuyển một số dự án, và giao Ban Cán sự Đảng Chính phủ và Đảng Đoàn Quốc hội bàn bạc thống nhất. Đoạn Vĩnh Hảo-Phan Thiết do không có nhà đầu tư, phải chuyển sang đầu tư công. Còn 2 dự án cấp bách lưu lượng xe rất lớn, đấu nối với 2 thành phố lớn là Hà Nội, và TP Hồ Chí Minh. Do đó theo phương án 3 như Chính phủ trình là hợp lý.
Cùng chung quan điểm chọn phương án 3, bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội cho rằng, về chủ trương đã xin ý kiến Bộ Chính trị. Theo phương án 3 sẽ chọn 3 công trình chuyển từ hình thức đối tác công tư PPP sang đầu tư công. “Những chỗ không ai dự tuyển thì Nhà nước phải làm và đầu tư. Làm sao có lợi nhất cho Nhà nước, thi công nhanh, thu hồi vốn nhanh, nhất là có 2 đầu nối vào Hà Nội và TP Hồ Chí Minh”- bà Phóng Lưu ý.
Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng: Những công trình không có nhà đầu tư tham gia, và những dự án có ý nghĩa quan trọng, cấp bách cần được xử lý. Cho nên thống nhất với phương án 3 theo Chính phủ lựa chọn. 3 dự án chuyển từ hình thức PPP sang đầu tư công cần vẫn phải tiến hành các thủ tục đấu thầu theo quy định của pháp luật. Tất cả các khoản đầu tư của Nhà nước đều phải tiến hành thu phí để thu hồi vốn nhà nước đầu tư theo đúng tinh thần của Luật Quản lý tài sản công.