Chuyển đổi công nghệ số: Tăng chất lượng phục vụ dân

Đặc biệt, việc nhanh chóng chuyển đổi số khi vận hành chính quyền 2 cấp, giúp đô thị “đầu tàu” cả nước giải được bài toán tương tác chính quyền – người dân ngày càng gần gũi, thân thiện, nâng cao chỉ số hài lòng của người dân với cán bộ, công chức phường/xã, đặc khu trên địa bàn.

Giúp người dân quen dần với ứng dụng số

Không cần trực tiếp đến trụ sở, chỉ mất 5 - 10 phút với điện thoại thông minh có kết nối mạng, chị Vũ Minh Phương Uyên (phường Tân Hưng, TPHCM) đã có thể tra cứu thủ tục, tải biểu mẫu, thậm chí biết rõ cán bộ phụ trách từng lĩnh vực. “Nhà tôi xa phường, trước đây đi lại mất thời gian, giờ ứng dụng giúp tiết kiệm công sức và chi phí”, chị Uyên chia sẻ. Ông Ngô Văn Hạnh cũng ở phường Tân Hưng, cho biết: “Trước đây lên làm thủ tục phải chờ đợi, bây giờ có người hướng dẫn từ cửa ra vào, ứng dụng số dễ học, dễ làm quen, dùng cho cả người lớn tuổi. Dịch vụ hành chính này thật sự quá tốt cho người dân”. Theo ông Nguyễn Minh Thiện - Phó Chủ tịch UBND kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Tân Hưng, trợ lý ảo Chatbox hoạt động 24/7 giúp giải đáp kịp thời cho người dân. Nhờ đó, mỗi ngày phường tiếp nhận 300 - 400 lượt, gấp 3 lần trước đây, nhưng vẫn giảm tải áp lực cho cán bộ cơ sở. Ông Thiện khẳng định, thông tin đưa lên đều dựa trên văn bản pháp luật, chính xác và sẽ thường xuyên cập nhật để phục vụ người dân tốt nhất.

Không chỉ phường Tân Hưng, phường Tân Đông Hiệp cũng tiên phong triển khai App “Công dân số Tân Đông Hiệp”. Ông Phạm Văn Ngọ - Phó Chủ tịch UBND phường Tân Đông Hiệp cho biết, phường này đã đồng loạt đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý hành chính, y tế, giáo dục, thương mại - dịch vụ. Cũng theo ông Ngọ, thành công không chỉ từ chính quyền mà còn từ sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp. Mục tiêu là xây dựng phường thông minh - chính quyền số - công dân số - xã hội số, đã được phường Tân Đông Hiệp lên kế hoạch cho 5 năm tiếp theo.

Tại phường Lái Thiêu, chính quyền cũng phát động cài đặt app “Công dân số” sau khi vận hành chính thức chính quyền 2 cấp. Theo ông Trần Thế Phong - Phó Chủ tịch UBND phường, ứng dụng số là yêu cầu tất yếu của quá trình chuyển đổi số. Chính quyền phường mong mỗi người dân mạnh dạn học hỏi, thực hành và chia sẻ để không ai bị bỏ lại phía sau. Ngay sau khi triển khai mô hình, nhiều hộ gia đình trên địa bàn cũng đã hào hứng cùng thao tác quét mã QR, cài đặt ứng dụng, dưới sự hướng dẫn của cán bộ, công chức phường, cho thấy tinh thần chủ động tiếp cận công nghệ của người dân.

Trong lĩnh vực y tế, tính đến đầu quý II/2025, đã có gần 400.000 hồ sơ sức khỏe điện tử của người cao tuổi được tích hợp trên app “Công dân số” của TPHCM. Người dân chỉ cần điện thoại thông minh để theo dõi sức khỏe bản thân và người thân. Theo Sở Y tế TPHCM, đây là bước tiến lớn của y tế thông minh, giúp quản lý và điều trị hiệu quả hơn, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Song song đó, UBND các phường/xã và đặc khu của TPHCM cũng đang tích cực tổ chức tập huấn cho cán bộ, công chức trải nghiệm các công cụ AI trong soạn thảo văn bản, làm chatbot, thống kê dân cư,... “Áp lực rất lớn trong công việc trước đây, nếu không ứng dụng công nghệ thì khó hoàn thành nhiệm vụ khi vận hành hành chính quyền 2 cấp. Trợ lý AI đang trở thành trợ lý đắc lực cho cán bộ cơ sở”, một lãnh đạo UBND phường rất vui vẻ, khi chia sẻ kỳ vọng về công tác chuyển đổi số với chúng tôi.

Từ những ứng dụng thiết thực ở từng phường, có thể thấy chuyển đổi số tại TPHCM không chỉ là khẩu hiệu mà đang hiện diện rõ nét trong cuộc sống hàng ngày, giúp chính quyền gần dân hơn, người dân thuận tiện hơn, và cả cộng đồng cùng được hưởng lợi từ công nghệ.

Vai trò của cán bộ cơ sở

Sự thành công trong chuyển đổi số, ứng dụng số hóa vào công tác giải quyết thủ tục hành chính, và vận hành suôn sẻ hệ thống chính quyền 2 cấp ở TPHCM không thể thiếu được vai trò của cán bộ cơ sở, trong đó có cán bộ mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Phóng viên Báo Đại đoàn kết có dịp ghi nhận thực tế tại mô hình “Cà phê sáng - trao đổi với nhân dân” để hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng số tại Khu phố 4, phường Thủ Dầu Một (TPHCM). Điều bất ngờ là có rất đông người dân hào hứng với mô hình “gần gũi” này của chính quyền. Hình ảnh người dân cùng lãnh đạo phường quây quần bên ly cà phê trong chương trình “Cà phê sáng - trao đổi với nhân dân” gây xúc động với nhiều đại biểu khách mời học hỏi mô hình. Đặc biệt, buổi “cà phê sáng” có cả bà Nguyễn Thu Cúc - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường, cùng ông Trần Phong Lưu - Chủ tịch UBND phường, trực tiếp ngồi trò chuyện với người dân. Ông Trần Văn Tuấn, ngụ phường Thủ Dầu Một đã không giấu được cảm xúc, khi chia sẻ với chúng tôi: “Mô hình này giúp người dân có dịp nói thẳng, góp ý trực tiếp với lãnh đạo, từ việc thủ tục hành chính đến đặt tên khu phố, giải quyết ngập úng. Ở trụ sở công thì khó nói, chứ ngồi cà phê, uống trà thì khác, mọi chuyện nhẹ nhàng và cởi mở hơn”.

Tương tự, tại phường Bình Dương (TPHCM), mô hình “Cà phê sáng - trao đổi với nhân dân” cũng diễn ra với hiệu quả bất ngờ. Ông Hồ Văn Bình, một người dân địa phương phấn khởi: “Tạm gác việc nhà, tôi ra gặp cán bộ để hỏi kỹ thủ tục tách thửa đất, đồng thời đề xuất nâng cấp hẻm thoát nước. Ngồi cà phê với lãnh đạo, tôi thấy gần gũi hơn nhiều”. Ngoài phản ánh về thủ tục hành chính, người dân phường Bình Dương còn đề nghị với lãnh đạo phường quan tâm việc cắt tỉa cây xanh mùa mưa, hạn chế karaoke gây ồn ở các khu nhà trọ. Chia sẻ về mô hình hiệu quả của địa phương, ông Nguyễn Văn Đông - Bí thư Đảng ủy phường Bình Dương khẳng định: “Mô hình này là dịp để lãnh đạo gắn bó hơn với người dân, kịp thời giải quyết những vướng mắc ngay tại chỗ, tạo tinh thần đoàn kết khu phố”.

Không dừng lại ở mô hình trò chuyện trực tiếp, nhiều phường còn triển khai app kết nối công dân với chính quyền. Thông qua app, người dân có thể phản ánh sự việc mọi lúc, mọi nơi, đồng thời tra cứu thủ tục hành chính, nhận tin tức chính thống mỗi ngày. Với phương châm “dân kiến nghị, xử lý liền”, đây được xem là kênh giao tiếp hai chiều hiện đại, tiện lợi, góp phần giảm áp lực cho bộ máy công quyền. Trong khi đó, tại phường Tân Đông Hiệp, chính quyền còn tạo bất ngờ cho người dân khi bố trí quầy ăn nhẹ miễn phí ngay tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường. Bánh, trứng luộc, trà, nước được đặt sẵn kèm dòng chữ “quầy người dân tự phục vụ”. Chị Nguyễn Phương Dung, một người dân đến làm thủ tục hành chính tại đây, đã rất ngạc nhiên: “Đây là lần đầu tôi thấy đến phường mà có đồ ăn. Nhiều người đi sớm, chưa kịp ăn sáng, việc có chút bánh, nước là rất ý nghĩa, đúng phong cách phục vụ khách hàng”. Ông Võ Thanh Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công Tân Đông Hiệp cho biết, phường rộng hơn 21 km², dân số hơn 100.000 người. Không ít người vội vã đi làm thủ tục, dắt theo trẻ nhỏ. Mỗi ngày phường chi khoảng 400.000 đồng từ nguồn xã hội hóa để chuẩn bị đồ ăn nhẹ, vừa thiết thực, vừa tạo sự gần gũi giữa chính quyền và nhân dân.

Theo lãnh đạo phường, mô hình này đã nhận được sự ủng hộ tích cực, đặc biệt từ người lớn tuổi và những người dân tranh thủ đi sớm. Không khí chờ đợi vì thế cũng nhẹ nhàng, bớt căng thẳng.

Những buổi cà phê sáng giản dị, app kết nối công dân - chính quyền hay quầy ăn nhẹ tại trung tâm hành chính công đều hướng tới mục tiêu chung: xây dựng một chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ dân. Những mô hình này tuy nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn, khẳng định sự thay đổi trong cách tiếp cận của chính quyền cơ sở ở TPHCM – linh hoạt, lắng nghe và vì người dân.