Có gọi là đổi mới đề thi?

Hà Anh• 22/04/2016 10:24

Học sinh khối 12 Hà Nội vừa trải qua Kỳ thi thử THPTQG 2016. Theo đánh giá của nhiều thí sinh, đề thi thử do Sở GD&ĐT Hà Nội đưa ra không quá khó, với những học sinh học lực trung bình cũng có thể đạt đủ điểm đỗ tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề đáng chú ý, đó là trong đề thi môn Ngữ văn, lại một lần nữa đưa vào trích đoạn của một bài báo.

Đề thi khảo sát chất lượng học sinh lớp 12, môn Văn của Sở GD&ĐT Hà Nội.

Nhiều năm nay, hướng tới đổi mới thi cử nói riêng, và đổi mới hệ thống giáo dục nói chung, việc ra đề thi cho tất cả các cấp học, cũng như thi THPTQG đã có nhiều thay đổi. Nếu trước kia, đề thi Văn thường chỉ ra chủ yếu trong nội dung sách giáo khoa, kể cả những trích đoạn, thì trong những năm gần đây lại ra đề gần gũi hơn với cuộc sống thường ngày.

Có những sự kiện, vụ việc “nóng” chỉ lan truyền trên mạng mấy hôm ngay lập tức được các thầy cô giáo đưa vào đề thi, để giáo dục học sinh nâng cao hiểu biết về các vấn đề xã hội. Chẳng hạn, gần đây nhất, hình ảnh cố nhạc sĩ Trần Lập và đôi bàn tay thắp lửa được đưa vào đề thi học sinh giỏi Văn quốc gia, hay các vấn đề về virus Zika, tranh chấp trên biển đông cũng được đưa vào… Có thể nói đó là những đề thi mở được xã hội rất hoan nghênh.

Tuy nhiên, bên cạnh những câu hỏi mang tính mở rộng như thế, nhiều chuyên gia giáo dục cũng cho rằng rất cần những câu hỏi giúp các em nâng cao được khả năng cảm thụ văn chương qua những trích đoạn, câu văn, kể cả ở phần “đọc hiểu”. Bởi thế nên việc các nhà trường lấy những trích đoạn từ một số bài báo đưa vào bài thi đã gây nhiều ý kiến trái chiều. Chẳng hạn trong đề thi Ngữ văn của Sở GD&ĐT Hà Nội vừa qua là câu hỏi ở phần “đọc hiểu” với trích đoạn về chiến dịch nhắn tin nhân đạo 2015 và phát động chiến dịch nhắn tin “nước ngọt và sinh kế cho đồng bào bị ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn”…

Đã có ý kiến cho rằng, đoạn trích trong đề thi thuần túy là thông tin có tính thông tấn của một tin tức trên báo chí, không có giá trị về ngôn ngữ hay văn chương. Nhất là lại có quá nhiều con số khiến học sinh bị thui chột khả năng cảm thụ văn chương.

Để thấy rằng việc kiểm chứng thông tin, đánh giá về sức nặng của thông tin sẽ đến được với các em học sinh từ những trích đoạn là việc hết sức cân nhắc và thận trọng với từng giáo viên, và các nhà trường.

Cũng như rất cần cân nhắc xem có nên đưa một trích đoạn trong bài báo bất kỳ vào đề thi của các em hay không, hay là sẽ lấy một trích đoạn trong tác phẩm nổi tiếng đã gắn bó với nhà văn, nhà báo tên tuổi… vào đề thi cho các em học sinh?

Và với cách ra đề như hiện nay, liệu có thể coi là một sự đổi mới trong thi cử?