Cơ hội mới cho xuất khẩu

Thúc đẩy phát triển kinh tế

Ngày 25/7, VIFTA đã chính thức được ký kết. Hiệp định VIFTA được khởi động đàm phán trong bối cảnh quan hệ song phương giữa Việt Nam ngày càng phát triển tốt đẹp, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - thương mại.

Israel là quốc gia đầu tiên tại khu vực Tây Á mà Việt Nam ký kết FTA và Việt Nam cũng là quốc gia đầu tiên tại khu vực Đông Nam Á mà Israel ký kết FTA. Theo Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương), Israel hiện là một trong những đối tác hợp tác thương mại, đầu tư và lao động quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại Tây Á. Cơ cấu nền kinh tế của Việt Nam và Israel có tính bổ trợ lẫn nhau, các mặt hàng xuất nhập khẩu của hai nước không những không cạnh tranh trực tiếp mà còn có sự bổ sung cho nhau.

Giới chuyên gia nhận định, việc ký kết và triển khai thực hiện VIFTA sẽ tạo tiền đề thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng thế mạnh sang Israel, đồng thời có cơ hội tiếp cận các mặt hàng công nghệ cao của Israel, góp phần làm giảm chi phí sản xuất, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Đánh giá về thị trường Israel, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long khẳng định, tuy là đất nước nhỏ bé nhưng tiềm năng kinh tế của Israel rất mạnh. Bởi vậy, từ việc ký kết FTA với Israel, Việt Nam cần tận dụng cơ hội và tiềm năng này để thúc đẩy phát triển kinh tế trong thời gian tới. Nói rõ hơn về Israel, ông Long cho hay, điều kiện thiên nhiên của Israel rất khó khăn, cho nên hoạt động thương mại của họ chủ yếu là nhập khẩu, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng. Đây chính là cơ hội cho hàng hóa xuất khẩu đa dạng của các doanh nghiệp (DN) Việt Nam.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, với cơ cấu hàng hóa có tính bổ trợ lẫn nhau, việc ký kết và triển khai thực hiện VIFTA sẽ tạo tiền đề thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng thế mạnh như: Thủy sản, rau quả, dệt may, da giày...

Nhiều ngành hưởng lợi

Một trong những ngành được đánh giá là sẽ hưởng lợi lớn từ VIFTA phải nhắc đến chính là ngành thủy sản. Theo đó, VIFTA được dự báo sẽ tạo tiền đề thúc đẩy xuất khẩu thủy sản trong thời gian tới.

Nhìn vào giai đoạn nửa đầu năm 2023, bức tranh xuất khẩu thủy sản của có phần ảm đạm khi kim ngạch xuất khẩu chỉ đạt 4,2 tỷ USD, mức này đã giảm mạnh 27% so với cùng kỳ năm ngoái. Những con số này cho thấy ngành thủy sản đã và đang tiếp tục đối diện với nhiều khó khăn. Và việc VIFTA được ký kết thời điểm này được đánh giá là có ý nghĩa rất lớn đối với ngành thủy sản xuất khẩu.

Lý giải điều này, đại diện Hiệp hội Xuất khẩu và Chế biến thủy sản (Vasep) chỉ rõ, trong cơ cấu xuất khẩu thị trường Isarel mặc dù chiếm tỷ trọng chưa nhiều nhưng đây là một thị trường rất tiềm năng bởi Israel là thị trường có sức mua, khả năng thanh toán cao. Bên cạnh đó, Israel là nước không có nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn lực lao động trong nước hạn chế, dù là nước nhỏ nhưng nhu cầu tiêu dùng khá lớn. Bởi vậy, thị trường này còn nhiều dư địa để các DN thủy sản Việt Nam có thể khai thác hiệu quả.

Theo Vasep, các mặt hàng thủy sản của Việt Nam tại Israel hiện đã có chỗ đứng ổn định và được người tiêu dùng quốc gia này ưa chuộng, đánh giá cao. Chính vì thế theo lộ trình giảm thuế mà hiệp định này đưa ra sẽ tạo thuận lợi lớn cho DN xuất khẩu thủy sản.

Tương tự, da giày - một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn trong thời gian từ cuối năm 2022 đến nay. Với VIFTA, ngành da giày cũng được dự đoán là sẽ có thể khai thác được nhiều tiềm năng. Nói về cơ hội cho ngành da giày tại thị trường Israel, ông Nguyễn Văn Khánh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Da giày TPHCM nhận định, việc có thị trường mới như Israel giúp ngành da giày có thêm cánh cửa để mở rộng xuất khẩu.

Số liệu thống kê cũng đưa ra con số khả quan, đó là hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam với Israel thời gian qua có xu hướng tăng. Nếu như năm 2020 kim ngạch xuất nhập khẩu là gần 2 tỷ USD, năm 2021 tăng lên 2,3 tỷ USD, thì năm 2022 đã lên đến 2,6 tỷ USD và xu hướng trong năm nay sẽ tăng nữa. Hiện có khoảng 70 mặt hàng mà Việt Nam có thể xuất khẩu được sang Israel. Đây là lợi thế, cơ hội rất lớn.

Theo các hiệp hội, do VIFTA mới được ký kết nên hiểu biết của DN còn hạn chế. Do vậy, Bộ Công Thương cần tổ chức nhiều đoàn xúc tiến thương mại để giúp DN tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá kỹ thị trường trước khi đưa sản phẩm xuất khẩu tới nước này.

Để thâm nhập thị trường Isarel, các hiệp hội sẽ dành thời gian tìm hiểu, nghiên cứu kỹ để phổ biến tới các DN. Tuy nhiên, với những kinh nghiệm đã tận dụng được từ các FTA khác như EVFTA, CPTPP… các hiệp hội tin tưởng, các DN thành viên sẽ tận dụng được lợi thế từ FTA với Isarel.

Giới chuyên gia khuyến cáo, để tận dụng một cách có hiệu quả Hiệp định này, các DN Việt Nam cần chủ động trong vấn đề tìm hiểu những cơ chế, chính sách, thị trường, những rào cản thương mại để từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa. Ngoài ra, DN cũng cần chủ động trong xúc tiến thương mại, tìm hiểu thị trường.

Đáng chú ý, khoa học kỹ thuật của Israel rất phát triển, bởi vậy, những mặt hàng tiêu dùng mà các DN Việt xuất khẩu sang thị trường này phải hết sức chú ý về vấn đề an toàn thực phẩm, và nâng cao chất lượng, giá trị, mẫu mã...

Theo các chuyên gia, mặc dù dung lượng thị trường của Israel không lớn, quy mô dân số chỉ khoảng 9,7 triệu người, nhưng hoạt động kinh tế và ngoại thương của Israel khá phát triển. Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Israel gồm: Máy móc, thiết bị, phụ tùng, nguyên vật liệu, hàng tiêu dùng, hàng đầu tư, nhiên liệu xăng dầu, kim cương thô... Về nhóm hàng tiêu dùng, mỗi năm, Israel nhập khẩu đạt 25 tỷ USD, cụ thể bao gồm các mặt hàng như: Lương thực, thực phẩm, đồ uống các loại, quần áo, giày dép, nội thất, hàng điện tử, thiết bị điện, hàng gia dụng, dược phẩm... trong khi Việt Nam được biết đến với tốc độ tăng trưởng nhanh và có lĩnh vực công nghiệp mạnh.