Vấn đề trên đang nhận được sự băn khoăn của nhiều đại biểu khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số nội dung lớn của dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) diễn ra vào sáng 9/12.
Liên quan đến việc cai nghiện ma túy đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi, ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, có ý kiến đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định tiếp tục áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã cai nghiện ma túy bắt buộc nhưng vẫn nghiện ma túy.
Thường trực Ủy ban thấy rằng, người nghiện ma túy từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi là đối tượng cần được ưu tiên bảo vệ và biện pháp phải khác so với đối tượng từ 18 tuổi trở lên. Đó là quan điểm mang tính nhân văn của Nhà nước ta.
"Nếu quy định tiếp tục áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã cai nghiện ma túy bắt buộc nhưng vẫn nghiện ma túy thì đã vô tình coi đối tượng này giống như trường hợp người từ đủ 18 tuổi trở lên bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện. Như vậy, chưa thể hiện được tính nhân văn của pháp luật nước ta. Do vậy, Thường trực Ủy ban xin được giữ như dự thảo Chính phủ trình”, ông Tùng bày tỏ quan điểm.
Trước ý kiến đề nghị việc lập hồ sơ đưa người cai nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc cần được quy định ngay trong luật, ông Tùng cho biết, tiếp thu ý kiến Đại biểu Quốc hội, dự thảo luật dự kiến được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng bổ sung một điều về lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi. Trong đó quy định hồ sơ phải có ý kiến bằng văn bản của cơ quan bảo vệ quyền trẻ em với các thông tin về điều kiện, hoàn cảnh, nhân thân và đề xuất phương án quản lý tốt nhất cho từng trường hợp.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, trong cộng đồng có những gia đình muốn đưa con vào trại cai nghiện, nhưng theo trình tự quy định trong dự thảo luật còn khó khăn và quy định như vậy không khác gì so với luật hiện hành.
“Tiêu chí sau khi gia đình báo và Chủ tịch xã lập hồ sơ thì hồ sơ chuyển gia đình 3 ngày xem có vấn đề gì? sau đó chuyển đến huyện và chuyển Tòa án. Chờ Toà án quyết định thì chính sách này vẫn như cũ. Trước kia thủ tục đơn giản, chỉ có Công an lập danh sách, trình Chủ tịch tỉnh quyết định là cho đi cai nghiện. Nhanh và không vướng mắc. Còn quy định như dự thảo luật sẽ ùn tắc liên quan đến hồ sơ để người nghiện đi được. Gửi về nhà đọc 3 ngày nữa thì tính khả thi không cao. Do đó cần đơn giản thủ tục để người nghiện vào trại cai nghiện”, ông Phúc cho hay.
Giải trình thêm, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, việc cai nghiện đối với người đủ 18 tuổi trẻ lên thực hiện tương đối thuận lợi. Nhưng đối với nhóm trẻ từ 12-18 tuổi là đang trong độ tuổi đi học nên việc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải tính toán hết sức kỹ lưỡng vì liên quan đến quyền trẻ em và các vấn đề nhân đạo.
Thượng tướng Vương đặt vấn đề: “Nếu đưa các cháu vào 6 tháng đến 1 năm thì việc đảm bảo học hành như thế nào trong độ tuổi đi học?. Chính vì vậy trong dự thảo luật quy định có quyết định của Tòa án là như vậy.Đây là vấn đề khi soạn thảo luật chúng tôi băn khoăn nhất tuy nhiên hiện nay độ tuổi này dễ bị nghiện hút nhất trong độ tuổi từ 15 đến 18 tuổi”.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, cần có 1 điều quy định riêng về cai nghiện ma túy đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi. Tuy nhiên, đề nghị cần chỉnh lý cho thống nhất, bảo đảm dù có đi cai nghiện nhưng vẫn đảm bảo quyền con người, quyền trẻ em đã cam kết với Công ước quốc tế. Vì vậy trong Nghị định và hướng dẫn thi hành cần quy định cụ thể về thời, gian, thời hiệu, đặc biệt là thủ tục đối với người đi cai nghiện cần nhanh, gọn trước khi đưa Tòa án quyết định.