Bà Phạm Châu (tỉnh Thái Bình) là giáo viên mầm non, đến năm 2024 bà đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thiếu 5 năm đóng BHXH. Bà Châu hỏi, làm thế nào để bà được hưởng tối đa tiền lương hưu? Bà có được đóng 1 lần BHXH cho 5 năm để được nhận lương hưu ngay không, hay phải chờ 5 năm sau để nhận lương hưu?
BHXH Việt Nam trả lời như sau:
Theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 54 Luật BHXH năm 2014 thì người được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi trở lên, có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Căn cứ quy định tại Khoản 2 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, tiền lương hưu tương ứng tỷ lệ 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được tính như sau: Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm; Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm; Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì cả lao động nam và lao động nữ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Theo quy định tại Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH năm 2014; Điều 6, Điều 9 và Điều 10 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện thì: Người thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Phương thức đóng BHXH tự nguyện: Hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng một lần; một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm (60 tháng) một lần; một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Đối chiếu các quy định nêu trên, trường hợp đến năm 2024 bà Phạm Châu nghỉ hưu (nghỉ việc, không còn thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc), đã đủ 55 tuổi, còn thiếu 5 năm đóng BHXH để được hưởng lương hưu mức tối đa (bằng 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH) thì bà Châu có thể tiếp tục đóng BHXH tự nguyện theo các phương thức đóng: hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng một lần; một lần cho nhiều năm về sau cho đến khi đủ 30 năm đóng BHXH trở lên để được hưởng lương hưu mức tối đa.
Trường hợp bà Châu đủ 55 tuổi đã có thời gian đóng BHXH đủ 20 năm trở lên thì không thuộc đối tượng được đóng BHXH một lần cho 5 năm để được hưởng ngay (tính từ tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền một lần cho 5 năm) lương hưu với mức tối đa.