Coi chừng… ăn kiêng quá mức

Chán ăn tâm thần là rối loạn ăn uống do hạn chế năng lượng nạp vào so với nhu cầu. Bệnh nhân sẽ có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân, thậm chí không thể nhận ra mức độ nghiêm trọng khi trọng lượng cơ thể giảm thấp đáng kể.

Theo ThS.BS Vũ Sơn Tùng - Phó Trưởng phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc, Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), có 2 loại chán ăn tâm thần.

Một là hạn chế ăn uống: Người bệnh hạn chế lượng thức ăn nạp vào bằng cách ăn càng ít càng tốt.

Hai là ăn và đào thải: Người bệnh ăn thức ăn nhưng sau đó bị nôn hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng để tống thức ăn ra ngoài.

Lý giải về nguyên nhân khiến chứng chán ăn tâm thần thường khởi phát ở tuổi dậy thì, BS Vũ Sơn Tùng cho rằng, ở độ tuổi này, các cháu thường so sánh với cơ thể của bạn bè và đôi khi nhận thức tiêu cực về cơ thể của mình. Từ đó, trẻ quyết định ăn kiêng, điều này làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn ăn uống. Thêm vào đó, sự phổ biến của phim ảnh và tạp chí dẫn đến việc truyền bá chuẩn mực vẻ đẹp hình thể là mảnh mai, thon gọn khiến nó trở thành trào lưu của không ít bạn trẻ.

Thực tế tại Bệnh viện Bạch Mai đã từng tiếp nhận điều trị những trường hợp ám ảnh giảm cân đến nhập viện. Bệnh nhân mới 13 tuổi (cao 1m56, nặng 67kg), do bị chê béo nên đã tự tìm hiểu về các phương pháp giảm cân trên mạng xã hội, tự giảm tất cả lượng thức ăn nạp vào cơ thể, đồng thời thực hiện các bài tập thể dục để đốt cháy mỡ thừa với cường độ cao.

Tuy nhiên đến khi gầy rồi, cậu bé vẫn tiếp tục ăn kiêng, tập luyện như trước và luôn ám ảnh việc mình bị tăng cân trở lại. Không những thế, cảm giác đau khổ bồn chồn bứt rứt, khó chịu trong người luôn thường trực. Dù đã được điều trị bổ sung vi chất, cải thiện chế độ ăn uống, giảm luyện tập nhưng khi về nhà, cậu vẫn không thay đổi nên phải nhập Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) điều trị.

Ở mức nghiêm trọng nhất, chán ăn tâm thần còn có thể gây tử vong đột ngột do rối loạn nhịp tim, mất cân bằng điện giải trong cơ thể…

Ngoài các biến chứng về thể chất, theo BS Vũ Sơn Tùng, những người mắc chứng chán ăn thường mắc các rối loạn sức khỏe tâm thần khác, bao gồm:

-Trầm cảm, lo âu và các rối loạn cảm xúc khác, rối loạn giấc ngủ;

-Rối loạn nhân cách; rối loạn ám ảnh cưỡng chế;

-Lạm dụng rượu và chất gây nghiện;

-Hành vi tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát…

Các bác sĩ khuyến cáo, với người bệnh là thanh, thiếu niên, những rối loạn tâm thần khởi phát của chứng chán ăn tâm thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc hình thành nhân cách trong tương lai.

Chính vì vậy, người bệnh cần được đến khám và điều trị tại đúng chuyên khoa tâm thần để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đạt được hiệu quả điều trị cao nhất.