Con mèo trong mắt người đời

Có lẽ không người Việt Nam nào không biết đến bức trang dân gian Đông Hồ “Đám cưới chuột”. Con mèo ngồi ở góc tranh như một quyền lực, mà đám chuột dù có võng lọng xênh xang, kèn trống ỏm tỏi thì khôn hồn vẫn phải cống nạp.

Thật nhiều thâm ý. Nên khi bất chợt xem lại bức tranh, bỗng tự bật cười.

Có lẽ “ẩn ức” gì đó chăng mà từ đó lại có những câu thơ rất bình dân: “Con mèo mà trèo cây cau/ Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà/ Chú chuột đi chợ đường xa/ Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo”.

Mèo nhà thường lững thững, có vẻ như lười nhác, chỗ nào có ăn thì đến, chỗ nào ấm áp thì đến. Nhưng bất chợt nó lại trở nên duyên dáng lạ thường và rất thích làm bạn với trẻ con, nũng nịu với người lớn. Vì thế, người ta đã dành cho nó nhiều nhận xét, ví dụ như:

-Ăn no rồi lại nằm mèo - chê kẻ lười biếng. Mèo già hóa cáo - chỉ những kẻ sống lâu ở một nơi trở nên ranh ma, lợi dụng sự hiểu biết và “vai vế” của mình mà làm tác oai tác quái).

-Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giầu - nhận xét vô căn cứ nhưng vẫn được không ít người tin).

-Mèo mả gà đồng - ám chỉ quan hệ của những cô gái lẳng lơ và những gã đàn ông không tốt đẹp gì.

-Mèo nhỏ bắt chuột con - ý nói khả năng đến đâu thì làm đến đó, miễn là có kết quả.

-Mèo mù vớ cá rán - nói người không có tài nhưng gặp may, “trúng quả”.

-Ghét nhau như chó với mèo - nói về việc con chành chọe, cãi cọ nhau trong khi việc chẳng dáng gì.

-Mèo tha miếng thịt thì đòi, kễnh tha con lợn mắt coi trừng trừng - chê bai người chỉ dám bắt nạt kẻ yếu, “đội trên đạp dưới”, thiếu nhân cách.

-Chó chê mèo lắm lông - ý rằng không tự biết mình lại hay chê bai người khác.

-Không biết mèo nào cắn mỉu nào - chưa biết ai đã thắng ai chớ nên lên mặt, tự phụ.

-Giấu như mèo giấu phân - cười chê người hay tìm cách giấu diếm, không cho người khác biết việc của mình.

-Như mèo thấy mỡ - thèm muốn một cách thái quá, mắt sáng quắc vì thèm khát.

Nhìn chung, do mèo là vật nuôi gần với con người nên nó nhận được nhiều câu nói hay có dở có. Nhưng có lẽ không nhiều người biết câu nói về chúng xuất hiện cách đây chưa lâu. Ấy là “hát như mèo cái gào đực”, ý chê người hát quá dở nhưng không tự biết mà vẫn... tranh micro của người khác (!).