Công bằng hơn cho học sinh

Trong nhiều năm qua, một trong những vấn đề nổi cộm và nhức nhối nhất trong công tác tuyển sinh đầu cấp chính là việc tuyển sinh theo địa giới hành chính. Các trường học thường chỉ nhận học sinh từ một số khu vực xã, phường nhất định, và việc thay đổi nơi cư trú hoặc chuyển đến nơi khác để thuận tiện cho công việc, sinh hoạt thường dẫn đến những rắc rối không nhỏ. Một số gia đình phải đối mặt với thực trạng “trái tuyến”, dù các em đã chuyển đến sống tại khu vực gần trường nhưng lại không thể đăng ký nhập học ở đó chỉ vì hộ khẩu vẫn nằm ở nơi khác. Để có thể cho con vào học tại trường gần nhà, phụ huynh không chỉ phải đối mặt với những thủ tục hành chính phức tạp, mà còn phải chi trả nhiều khoản tiền không chính thức để “chạy trường, chạy lớp”, kéo theo những hệ lụy tiêu cực, từ sự bất công trong việc phân bổ nguồn lực giáo dục cho đến nạn tham nhũng, tiêu cực trong hệ thống tuyển sinh.

Việc TPHCM quyết định bỏ đi những ràng buộc về địa giới hành chính trong tuyển sinh đầu cấp là một bước đi đầy nhân văn và có tính đột phá. Chính sách này không chỉ giúp giảm thiểu những phiền hà, khó khăn cho phụ huynh mà còn góp phần giải quyết các vấn đề về công bằng trong giáo dục. Thay vì phải dựa vào nơi cư trú chính thức, việc tuyển sinh sẽ dựa vào “nơi ở hiện tại” của học sinh, tức là các em sẽ được ưu tiên vào học tại các trường gần nơi ở hiện tại của mình. Điều này sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho những gia đình có điều kiện thay đổi chỗ ở, đặc biệt là tại các đô thị lớn như TPHCM, nơi tình trạng chuyển nhà, thay đổi công việc, học tập diễn ra thường xuyên.

Trước đây, nhiều bậc phụ huynh đã phải tìm cách “chạy trường” cho con, thậm chí phải “luồn lách” để có thể cho con mình vào học ở trường gần nhà. Việc phải thay đổi hộ khẩu, hoặc liên hệ với các cá nhân có những “mối quan hệ” để có thể nhập học tại trường phù hợp là một trong những nghịch lý mà không ít phụ huynh phải đối mặt. Tình trạng này không chỉ tạo nên sự căng thẳng cho gia đình mà còn là mảnh đất màu mỡ cho “tham nhũng vặt” và các hành vi tiêu cực trong hệ thống giáo dục. Thay vì để các bậc phụ huynh phải tìm mọi cách để “chạy” vào trường, việc cho phép học sinh nhập học tại các trường gần nơi ở hiện tại sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời giảm thiểu tình trạng tiêu cực, “chạy trường, chạy lớp”.

Việc áp dụng chính sách này cũng phản ánh một tư duy mới trong quản lý giáo dục, chú trọng đến sự thuận tiện, công bằng và phù hợp với thực tế cuộc sống của người dân. Những năm qua, TPHCM đã thực hiện nhiều bước đi cải cách trong giáo dục và giờ đây, với việc bỏ ranh giới hành chính trong tuyển sinh, thành phố tiếp tục khẳng định tầm nhìn dài hạn trong việc xây dựng một hệ thống giáo dục công bằng và minh bạch hơn. Điều này sẽ giúp không chỉ giảm thiểu những rắc rối cho phụ huynh mà còn giúp học sinh được học gần nhà, thuận tiện cho việc di chuyển, giảm áp lực học hành cũng như chi phí sinh hoạt.

Tuy nhiên, để chủ trương này thực sự hiệu quả và mang lại lợi ích lâu dài, một yếu tố quan trọng không thể thiếu chính là sự đồng lòng và hợp tác của cộng đồng. Nếu như vẫn còn một bộ phận phụ huynh tìm cách “lách luật” để đăng ký cho con vào học tại những “trường chuyên, lớp chọn” dù không gần nhà, thì chủ trương có tính nhân văn và đột phá đến đâu, cũng sẽ không thể phát huy được hiệu quả tối đa. Chính vì vậy, mỗi phụ huynh đều cần phải thực hiện một cách nghiêm túc và có trách nhiệm với quyết định này, đặt lợi ích của con em mình và cộng đồng lên hàng đầu, chứ không phải chạy theo những lợi ích cá nhân ngắn hạn.

Từ quyết định có tính đột phá trong công tác tuyển sinh của thành phố “đầu tàu”, nhiều người kỳ vọng chủ trương này sẽ được nhân rộng ra các tỉnh, thành phố khác trên cả nước, giúp tạo ra một môi trường giáo dục lành mạnh, công bằng và thuận lợi hơn cho tất cả học sinh. Điều quan trọng là tất cả chúng ta, đặc biệt là các bậc phụ huynh, phải hiểu rõ rằng việc tuân thủ quy định này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là một hành động vì tương lai giáo dục của con em chúng ta. Đó cũng là cách để mỗi người góp phần xây dựng một hệ thống giáo dục trong sạch, không có sự phân biệt hay bất công, nơi mà mọi học sinh đều có cơ hội học tập và phát triển như nhau. Bởi, xét trên nhiều phương diện, trường tốt nhất là trường học gần nhất.