Nằm trong Đề án “Sưu tầm tài liệu lưu trữ quý, hiếm của Việt Nam và về Việt Nam”, sáng 19/4, tại Hà Nội, Cục Văn thư Lưu trữ Nhà nước (Cục VT&NN) đã tổ chức chương trình công bố giới thiệu hai bộ phim tài liệu sưu tầm ở nước ngoài: “Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn” và “Hồ Chí Minh trên đất nước Lênin”.
Cảnh trong phim "Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn". Ảnh: Báo Hà Nội mới.
Bộ phim tư liệu “Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn” (phim màu) hiện đang bảo quản tại Viện Phim Quốc gia Pháp) do Jean-Pierre Moscardo đạo diễn, sản xuất năm 1975 với thời lượng 60 phút 44 giây.
Bộ phim miêu tả những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh Việt Nam (Cuộc chiến từ ngày 27 đến 28/4/1975; sự chuyển hướng của quân đội miền Nam Việt Nam; hình ảnh người dân di cư trốn chạy…); Khung cảnh Sài Gòn những ngày đầu dưới sự lãnh đạo của Chính phủ Cách mạng Lâm thời miền Nam Việt Nam (diễu hành chào mừng chiến thắng; học sinh quét dọn và canh gác đường phố Sài Gòn…).
Theo bà Nguyễn Thị Hà – Giám đốc Trung tâm Khoa học & Công nghệ Văn thư Lưu trữ (Cục VT< NN), đây là một phim được thực hiện dưới góc nhìn của một người nước ngoài đối với cuộc kháng chiến giành độc lập của dân tộc Việt Nam.
Phim tư liệu “Hồ Chí Minh trên đất nước Lênin” (phim đen trắng) hiện đang bảo quản tại Viện Lưu trữ tài liệu Phim ảnh Quốc gia Nga do Xưởng phim Thời sự tài liệu trung ương Nga sản xuất năm 1976 với thời lượng 30 phút 20 giây. Bộ phim nói về các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình thành lập nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm phát triển tình hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và Liên Xô; Chủ tịch Hồ Chí Minh với các cháu thiếu nhi, công nông, chiến sĩ Liên Xô... Đây là bộ phim thể hiện chân thực tình cảm của nhân dân Nga về Bác Hồ.
Để đưa được 2 bộ phim tài liệu quý giá này về Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hà cho biết từ năm 2012 đến nay, Cục VT< NN đã thực hiện nhiều hoạt động khảo sát, sưu tầm tài liệu lưu trữ về Việt Nam ở trong và ngoài nước.
Trong quá trình điều tra, khảo sát tài liệu lưu trữ quý, hiếm liên quan đến Việt Nam tại Nga và Pháp, qua bước đầu khảo sát VT< NN đã thống kê được hơn 100 bộ phim tại Viện Phim Quốc gia Pháp và gần 200 bộ phim tại Viện Lưu trữ Tài liệu Phim ảnh Nga liên quan đến Việt Nam.
Trên cơ sở tóm tắt của các bộ phim do phía bạn cung cấp, Cục VT< NN đã lựa chọn một số bộ phim có nội dung đặc sắc, tiêu biểu liên quan đến các sự kiện lịch sử quan trọng và cá nhân tiêu biểu của Việt Nam. Cục đã trao đổi, làm việc với một số cơ quan quản lý, sản xuất và lưu chiểu phim tư liệu của Việt Nam để quyết định mua bản sao 2 phim tư liệu trên.
Sau gần 1 năm trao đổi, thống nhất về hình thức, bản quyền khai thác, sử dụng 2 bộ phim, năm 2015, Cục VT< NN đã mua bản sao và bản quyền phim tư liệu “Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn” và “Hồ Chí Minh trên đất nước Lênin”.
Năm 2016, Cục VT< NN đã phối hợp với Viện Phim Việt Nam thực hiện hậu kỳ 2 bộ phim nói trên. Cũng theo bà Hà khi kết hợp với Viện Phim Việt Nam để làm hậu kỳ, quá trình chuyển ngữ từ tiếng Pháp, tiếng Nga sang tiếng Việt được dịch lại rất cẩn trọng.
Bà Hà hy vọng, khi khán giả Việt Nam được xem hai bộ phim này ở góc nhìn của người nước ngoài sẽ thấy quan điểm của người nước ngoài nhất là trong bộ phim “Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn” khá tương đồng với chúng ta. Đó là giành độc lập, chính nghĩa luôn luôn đặt lên hàng đầu. Độc lập, tự do của mỗi dân tộc, quốc gia cần phải được tôn trọng. Cùng với đó, bộ phim cũng đặt ra một câu hỏi ngỏ đó là sau khi giành độc lập thì công việc tiếp theo của đất nước sẽ phải như thế nào để xứng đáng với những hi sinh, cống hiến của thế hệ cha anh?.
Dự kiến, bộ phim tư liệu “Việt Nam: 30 ngày ở Sài Gòn” sẽ được Đài truyền hình Việt Nam phát sóng trong dịp kỷ niệm 42 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4); bộ phim “Hồ Chí Minh trên đất nước Lênin” sẽ được giới thiệu tới khán giả Đài truyền hình Việt Nam trong tháng 5/2017.