Cuối năm, cảnh giác với “bà hỏa”

Vụ cháy chợ Xanh (phường Phương Liệt, Hà Nội) xảy ra vào rạng sáng, rất may không gây thương vong, và hiện vẫn đang được cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Kết luận rồi sẽ có, nhưng có những mất mát vĩnh viễn không thể lấy lại: hơn 100 ki-ốt chứa hàng hóa, trong đó nhiều ki-ốt là hàng Tết vừa nhập về, đã tan thành tro chỉ trong chốc lát. Hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng vốn liếng dồn cho vụ làm ăn quan trọng nhất trong năm cũng theo đó mà mất sạch.

Từ chợ Xanh nhìn ra, có thể thấy “bà hỏa” không chỉ ghé thăm những khu chợ dân sinh chật chội. Chỉ ít tuần trước đó, một nhà xưởng sản xuất bao bì rộng khoảng 10.000 m² tại khu công nghiệp Tiên Sơn (Bắc Ninh) đã bốc cháy dữ dội. Cột khói đen cuồn cuộn bốc cao hàng trăm mét, khiến cả khu vực rơi vào trạng thái báo động. Nhựa, xốp, giấy - những vật liệu dễ cháy được tích trữ với khối lượng lớn - khiến ngọn lửa lan nhanh, gây thiệt hại lớn về tài sản và tiềm ẩn nguy cơ cháy lan sang khu dân cư lân cận. Dù không có thiệt hại về người, vụ việc vẫn là lời nhắc nhở nghiêm khắc rằng chỉ một sơ hở nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

Điều đáng nói là, thời gian qua, cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng Công an ở nhiều tỉnh, thành phố, đã liên tục đưa ra khuyến cáo, hướng dẫn về phòng cháy, chữa cháy, nhất là trong cao điểm cuối năm. Những cảnh báo ấy được nhắc đi nhắc lại bằng nhiều hình thức. Thế nhưng, thực tế vẫn cho thấy một nghịch lý: cảnh báo thì nhiều, nhưng sự thờ ơ, chủ quan vẫn tồn tại. Không ít người xem những khuyến cáo về phòng cháy, chữa cháy như điều gì đó xa vời, chỉ dành cho “người khác”, “nơi khác”. Chỉ đến khi “bà hỏa” thực sự ghé thăm, cuốn theo tài sản, sinh kế, thậm chí cả tính mạng, thì sự hối tiếc mới lộ rõ, và thường đã quá muộn.

Cuối năm là thời điểm đặc biệt nhạy cảm với nguy cơ cháy nổ: nhu cầu sử dụng điện tăng cao, hương khói và vàng mã nhiều hơn, hàng hóa tập kết dày để phục vụ Tết, không gian sinh hoạt và kinh doanh trở nên chật chội. Chỉ một dây điện cũ quá tải, một ổ cắm đấu nối chằng chịt hay một nguồn lửa nhỏ không được kiểm soát cũng có thể trở thành mồi cho “bà hỏa” bùng phát.

Ở đô thị, không ít nhà ống, chung cư bị cơi nới, lắp lồng sắt kín ban công, bịt lối thoát hiểm để “chống trộm” hoặc tận dụng diện tích. Khi hỏa hoạn xảy ra, những biện pháp tưởng là an toàn ấy lại biến thành chiếc bẫy chết người, khiến việc thoát nạn gần như không còn cơ hội.

Với doanh nghiệp, nhà xưởng, kho bãi, phòng cháy, chữa cháy càng không thể làm cho có. Hệ thống điện phải được kiểm tra định kỳ, vật liệu dễ cháy được quản lý chặt chẽ, người lao động được huấn luyện kỹ năng ứng phó, phương tiện chữa cháy luôn sẵn sàng. Chỉ một phút lơ là cũng có thể xóa sạch thành quả của nhiều năm gây dựng, kéo theo thiệt hại nặng nề về tài sản, uy tín và sinh kế.

Nhìn từ những vụ cháy gần đây, bài học lớn nhất không nằm ở những con số thống kê hay hình ảnh khói lửa ám ảnh, mà ở ý thức phòng ngừa. Phòng cháy, chữa cháy không phải là việc của riêng lực lượng chức năng, mà bắt đầu từ mỗi gia đình, mỗi hộ kinh doanh, mỗi doanh nghiệp. Từ những việc tưởng chừng rất nhỏ như sử dụng điện an toàn, thắp hương, đốt vàng mã đúng cách, đến việc chủ động kiểm tra, sắp xếp lại không gian sống và làm việc, chuẩn bị lối thoát nạn và phương tiện chữa cháy tại chỗ.

Khi mỗi người coi phòng cháy, chữa cháy là một phần của nếp sống an toàn, “bà hỏa” sẽ khó có cơ hội ghé thăm. Và chỉ khi đó, năm hết Tết đến mới thực sự là khoảng thời gian bình yên, để mọi nhà được sum vầy trọn vẹn, không còn bị ám ảnh bởi những mất mát lẽ ra hoàn toàn có thể phòng tránh từ trước.