Theo các nhà nghiên cứu khảo cổ, đây là một trong số giếng cổ mang đậm kỹ thuật xây cất giếng cổ của người Chăm Pa, mà phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại Việt.
Chiếc giếng cổ vừa được phát hiện nói trên còn nguyên vẹn, giếng có cấu trúc hình vuông.
Ngày 29/7, ông Đặng Văn Hoàng, ngụ tại khu phố 4, thuộc thị trấn Cẩm Xuyên (huyện Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh) cho biết, vừa qua trong quá trình cải tạo đất làm vườn, gia đình ông đã tình cờ phát hiện chiếc giếng cổ, nằm cách đền Đền Cẩm Bào (hay còn gọi Đền Bà, thị trấn Cẩm Xuyên) khoảng 100 m.
Theo các cán bộ thuộc Bảo tàng Hà Tĩnh, chiếc Giếng cổ vừa được phát hiện nói trên còn nguyên vẹn, giếng có cấu trúc hình vuông, chiều dài mỗi cạnh có kích thước 1,1 m; chiều sâu của giếng khoảng 2-3 m.
Thành giếng phía trên khoảng 2 m được ghép các phiến đá hộc to dày có màu đen xám, xung quanh thành và đáy giếng được kè lát các tấm phiến gỗ bằng gỗ Sến dày chắc chắn.
Theo người dân địa phương, chiếc giếng cổ này có mạch nước không bao giờ cạn.
Cụ Đặng Văn Tư (87 tuổi), nhà ở ngay cạnh giếng cho biết, từ khi sinh ra đến nay đã thấy chiếc giếng cổ này và điều đặc biệt là nguồn nước dưới đáy giếng giữ mức bình thường, không cao quá và cũng không xuống thấp, tuy mực nước đáy giếng không sâu, lượng người dùng nhiều và chưa bao giờ thấy giếng cạn.
Đặc biệt, phía sau giếng có một ngôi đền làng Cẩm Bào (hay còn gọi là Đền Bà), mỗi khi có tế lễ dân làng lấy nước giếng rửa các đồ thờ cúng.
Các nhà nghiên cứu khảo cổ cho biết, đây là một trong số giếng cổ mang đậm kỹ thuật xây cất giếng cổ của người Chăm Pa, mà phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại việt.
Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn phát hiện một hệ thống giếng cổ mang yếu tố kỹ thuật Chăm Pa ở các huyện Nghi Xuân, Kỳ Anh và Cẩm Xuyên… hy vọng thời gian tới các nhà nghiên cứu khảo cổ và văn hóa sẽ có các chuyên đề nghiên cứu sâu hơn và toàn diện hơn về hệ thống các giếng cổ này nhằm góp phần nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị di sản về những dấu tích Chăm Pa trên vùng đất Hà Tĩnh.