Thanh tra Chính phủ vừa phê duyệt Kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2017, với 23 cuộc thanh tra chính thức và 6 cuộc thanh tra dự phòng, trong đó có nhiều vấn đề liên quan đến quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn TP HCM.
Nhà hàng tiệc cưới Sun Place xây sai phép trong phần diện tích đất thuộc công viên Phú Lâm.
TP HCM là một trong 4 địa phương, trong đó còn có Hà Nội, Khánh Hòa, Đà Nẵng nằm trong Kế hoạch thanh tra việc chuyển đổi nhà đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác.
Kế hoạch của Thanh tra Chính phủ dự kiến thực hiện các cuộc thanh tra về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật về quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, tập trung vào việc chuyển đổi sử dụng đất từ đất công sang mục đích khác ở các địa phương, trong đó có TP HCM.
Quá trình thanh tra cũng xem xét trách nhiệm trong tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước gắn với thực hiện thí điểm chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của Thủ tướng Chính phủ và việc chuyển đổi nhà đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại UBND TP HCM.
Tuy nhiên, dư luận vẫn chưa an tâm khi nhìn vào thực tế có nhiều cuộc thanh tra được thực hiện thời gian qua, nhưng chỉ như “bắt cóc bỏ dĩa”.
Ngay cả việc thanh tra trách nhiệm của người đứng đầu UBND các thành phố trực thuộc trung ương, trong đó có TP HCM cũng xem như hoạt động theo định kỳ, hình thức. Riêng liên quan đến quá trình chuyển đổi đất vàng tại các thành phố lớn có nhiều lùm xùm về “lợi ích nhóm” gây bất bình trong dư luận.
Nguyên nhân sâu xa vẫn là do việc quản lý đất công lâu nay người dân ít có điều kiện hoặc cơ chế để giám sát, phát hiện sai phạm.
Ngoài ra quá trình định giá tài sản thuộc sở hữu nhà nước nếu định giá thấp thì nhà nước thất thu lớn, lúc này các công ty cổ phần sẽ hưởng lợi một khoản chênh lệch không nhỏ, dưới các danh nghĩa (người thuê) được hợp thức hóa bằng nhiều cách.
Còn nhớ chưa lâu sau thông báo Kết luận của Thanh tra Chính phủ về một loạt sai phạm trong giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng giai đoạn 2011 đến tháng 6/2014 thì Chủ tịch UBND TP HCM đã có chỉ đạo khẩn để khắc phục, giải quyết, trong đó giao trách nhiệm trực tiếp của người đứng đầu nhiều cơ quan, đơn vị có liên quan trong Kết luận thanh tra.
Trong giai đoạn từ năm 2011 đến tháng 6/2014 tại TP HCM, Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu làm rõ đối với 993 hồ sơ thuê đất chưa ký hợp đồng; 807 hồ sơ thuê đất chưa xác định đơn giá theo quy định và tập trung xử lý tiền thuê đất chưa nộp là 1.838 tỷ đồng, tiền sử dụng đất chưa nộp là 1.552 tỷ đồng.
Trường hợp cụ thể là công trình nhà hàng tiệc cưới Sun Palace rộng gần 1.900 m2 và Trung tâm Văn hóa (TTVH) Q.6 xây sai phép ngay trong công viên Phú Lâm (Q.6) dù đã có chỉ đạo của UBND TP HCM từ năm 2013 chấm dứt cho thuê đất trong công viên nhưng chưa được thực hiện nghiêm, dù đã 4 năm trôi qua.
Tương tự, tại Công viên Lê Thị Riêng (Q.10) dù lãnh đạo quận này đã cho ngưng hoạt động của nhà hàng Ốc Đảo nhưng phần lớn diện tích công viên vẫn được sử dụng cho thuê làm sân khấu ca nhạc Hoàn Vũ, trung tâm trò chơi thiếu nhi Thỏ Trắng, nhà sách, quầy dịch vụ ăn uống...
Trường hợp sử dụng đất công tại Công viên Gia Định (diện tích 37 ha, tại Q.Tân Bình) cũng cho thuê một phần để xây dựng ki-ốt buôn bán, được sang nhượng cho thuê nhiều lần hàng chục năm qua nhưng vẫn chưa được tháo dỡ.
Câu hỏi được đặt ra là vì sao nhiều sai phạm đã được các cấp chính quyền, cơ quan thanh tra từ Trung ương đến địa phương vào cuộc, nhưng việc xử lý vẫn chưa nghiêm?