Đấu thầu công khai, minh bạch để kéo giảm giá thuốc

Minh bạch giá thuốc để bảo đảm quyền lợi cho người bệnh.

Còn nhiều khuất tất

Báo cáo kết quả thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc tổ chức đấu thầu tập trung quốc gia đối với thuốc BHYT, ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam nêu lên khá nhiều “khuất tất” trong công việc này mà Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam phát hiện ra.

Đó là, có sự khác biệt đáng kể về giá thuốc trúng thầu giữa các địa phương. Đặc biệt, giá thuốc do doanh nghiệp đóng trên địa bàn khi trúng thầu tại các cơ sở khám chữa bệnh của chính địa phương lại cao hơn giá thuốc trúng thầu tại địa phương khác (Bình Định, Phú Yên…).

Việc đấu thầu mua sắm vật tư y tế còn hình thức, có nhiều hội đồng thực hiện không đúng quy định. Xây dựng giá kế hoạch các mặt hàng căn cứ báo giá của một số nhà cung cấp tại địa phương rồi sử dụng chứng thư thẩm định giá mà không tham khảo giá trúng thầu các mặt hàng cùng chủng loại cùng thời điểm tại các đơn vị, địa phương khác, giá thẩm định bằng giá đề xuất. Nêu cụ thể xuất xứ, ghi tên thương mại của sản phẩm, yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật vật tư y tế như đối với thuốc; yêu cầu năng lực tài chính, năng lực kinh nghiệm không phù hợp,...làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu, thậm chí chỉ định thầu.

Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng phàn nàn, danh mục thuốc được ban hành quá rộng rãi, chưa được xem xét xây dựng dựa trên tiêu chí chi phí – hiệu quả. Với 845 hoạt chất theo danh mục thuốc tân dược, trên thị trường Việt Nam đã có khoảng 20.000 loại thuốc theo tên thương mại/thành phẩm, trung bình một hoạt chất có khoảng 20 thuốc thành phẩm, với nhiều dạng đóng gói, hàm lượng, các mức giá khác nhau. Trong khi đó, tại Pháp: danh mục thuốc BHYT có đến 3000 hoạt chất nhưng cũng chỉ có khoảng 10.500 thuốc thành phẩm, trung bình 3,5 thuốc thành phẩm cho một hoạt chất được quy định trong thanh toán BHYT. Mặt khác, trong danh mục còn khá nhiều loại thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị.

Đấu thầu rộng rãi, công khai

Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh bày tỏ mong muốn tiếp tục cho phép BHXH Việt Nam triển khai thí điểm và mở rộng danh mục đấu thầu tập trung thuốc bảo hiểm y tế năm 2018.

Thực tế BHXH Việt Nam muốn quá trình đấu thầu phải được rộng rãi, công khai, minh bạch để giảm bớt gánh nặng cho bảo hiểm y tế, nhưng về phía Bộ Y tế, thì tỏ ra khá hững hờ. “Quan điểm về nhận thức giữa ngành y tế và ngành tài chính rất vênh nhau, nếu không rà soát kỹ sẽ rất lệch lạc trong ban hành chính sách”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

“Quỹ bảo hiểm y tế tình hình rất căng mà giá thuốc thì cao, nhất là các loại biệt dược, cao ngất ngưởng, phải xem rõ có lợi ích nhóm không, ai đứng sau, trong khi đất nước còn nghèo, người dân khó khăn”. Phó Thủ tướng nói và cho biết thêm: “Việc đấu thầu giữa các bộ, ngành địa phương không thống nhất, kiểm toán nhà nước đã công khai những sai phạm, không còn úp mở, Quốc hội và người dân đều biết”.

Tại cuộc họp này, các Bộ đã cơ bản thống nhất với danh mục thuốc do BHXH Việt Nam đề xuất. Trên cơ sở đó, BHXH Việt Nam đã rà soát lại, lựa chọn điều chỉnh danh mục thuốc, đề nghị Bộ Y tế, Bộ Tài chính thống nhất ban hành Danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia do BHXH Việt Nam thực hiện gồm 17 loại thuốc, tương ứng 12 hoạt chất, giá trị trúng thầu năm 2015 là trên 1.795 tỷ đồng. Đề xuất này đã được Bộ Tài chính cơ bản thống nhất. Tuy nhiên, Danh mục thuốc vẫn chưa được Bộ Y tế ban hành.