Đẩy mạnh môi trường giao thông không khói thuốc lá
Đại diện Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, việc thực hiện giao thông công cộng không khói thuốc mang lại nhiều lợi ích. Hầu hết hành khách không hút thuốc đều mong muốn được di chuyển trong môi trường sạch khói thuốc, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ, người cao tuổi và người dễ say xe.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam vẫn nằm trong 15 quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới. Những năm gần đây, việc sử dụng thuốc các sản phẩm thuốc lá mới đang trở nên phổ biến và tăng nhanh, đặc biệt là ở thanh, thiếu niên. Đáng chú ý, mặc dù, tình trạng tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại một số điểm công cộng năm 2023 đã giảm đáng kể so năm 2010, nhưng vẫn còn nhiều người không hút thuốc còn phơi nhiễm với thuốc lá thụ động, trong đó cao nhất là tại các nhà hàng, quán ăn là 68,6%; tại khách sạn là 44,5%. Riêng trên các phương tiện giao thông công cộng, tình trạng phơi nhiễm với khói thuốc lá đã giảm từ 34,4% (năm 2010) xuống còn 19% (năm 2023).
Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm (Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam) cho biết: Mỗi năm trên thế giới có khoảng một triệu ca tử vong do hút thuốc lá thụ động, trong đó 64% số tử vong do thuốc lá thụ động là nữ và 165 nghìn ca tử vong là ở trẻ em dưới 5 tuổi. Đặc biệt ở trẻ em, hút thuốc thụ động gây khối u não, bệnh tai giữa, ung thư hạch, các triệu chứng hô hấp, giảm chức năng phổi, hen xuyễn, hội chứng đột tử trẻ sơ sinh (SIDS), ung thư máu, bệnh đường hô hấp... Đối với phụ nữ mang thai, thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động có thể bị sảy thai, thai nhi phát triển chậm hoặc sinh non.
Xuất phát từ thực trạng trên Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 và Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định nghiêm cấm hút thuốc tại bệnh viện, trường học, cơ quan hành chính, nơi làm việc trong nhà và các phương tiện giao thông công cộng.
Người vi phạm sẽ bị phạt từ 200.000 đến 500.000 đồng; các cơ sở không treo biển cấm hoặc không xử lý vi phạm có thể bị phạt đến 10 triệu đồng. Tuy nhiên, việc xử phạt trên thực tế vẫn chưa quyết liệt. Nhất là tại các nhà ga, bến tàu, nhà chờ xe khách…
Đại diện Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, việc thực hiện giao thông công cộng không khói thuốc mang lại nhiều lợi ích. Hầu hết hành khách không hút thuốc đều mong muốn được di chuyển trong môi trường sạch khói thuốc, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ, người cao tuổi và người dễ say xe.
Môi trường không khói thuốc tạo cảm giác an toàn, văn minh, thể hiện sự quan tâm của đơn vị vận tải đến sức khỏe hành khách, góp phần nâng cao hình ảnh doanh nghiệp và thu hút khách hàng, tăng doanh thu.
Ngoài ra, cấm hút thuốc giúp giảm chi phí vệ sinh, bảo trì phương tiện như tẩy rửa rèm, trần, ghế, khử mùi, bảo dưỡng điều hòa, xử lý cháy xém do tàn thuốc gây ra. Việc này còn giảm nguy cơ cháy nổ và thiệt hại tài sản, đồng thời giảm chi phí y tế điều trị các bệnh liên quan đến thuốc lá và hạn chế nghỉ ốm do bệnh của nhân viên vận tải.
Xây dựng giao thông công cộng không khói thuốc cũng tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên và hành khách tiếp cận các thông tin về tác hại thuốc lá và biện pháp phòng tránh hút thuốc thụ động, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do thuốc lá.
Theo các chuyên gia y tế, để hướng đến môi trường giao thông công cộng không khói thuốc lá tại các địa điểm bến tàu, bến xe, nhà ga, bến cảng, các phương tiện giao thông công cộng cần thực hiện nghiêm túc việc gắn biển “Cấm hút thuốc”. Đặc biệt, không thực hiện quảng cáo, bán, tiếp thị thuốc lá trên các phương tiện giao thông; các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, nhắc nhở thường xuyên việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các khu vực này.
Đối với các phương tiện được phép có nơi dành riêng cho người hút thuốc, thì nơi dành riêng phải đáp ứng được yêu cầu khép kín hoàn toàn, có hệ thống thông gió riêng biệt; có biển báo tại vị trí dễ quan sát; có dụng cụ chứa mẩu, tàn thuốc lá; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy. Nếu nơi dành riêng không đáp ứng yêu cầu này, phải thực thi cấm hoàn toàn. Đồng thời, yêu cầu người quản lý bến xe, nhà ga, bến tàu, người điều khiển phương tiện giao thông thường xuyên nhắc nhở hành khách, người bán hàng về quy định không hút thuốc lá trên các phương tiện giao thông công cộng, nhà ga, bến xe, bến tàu, bến cảng…
