Đẩy nhanh phát triển vaccine trong nước

Trao đổi với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Nước ta ghi nhận tổng cộng 7 biến chủng của virus SARS-CoV-2 từ châu Âu, châu Phi, Anh và Ấn Độ, trong đó, biến chủng gây quan ngại là biến chủng Ấn Độ được ghi nhận tại Bắc Giang và Bắc Ninh với khả năng lây nhiễm cao hơn 40-50% so với biến chủng từ Anh và thời gian ủ bệnh ngắn hơn, chỉ từ 2-4 ngày so với từ 5-7 ngày của biến chủng trước đây. Nhiều trường hợp các bệnh nhân trẻ tuổi hơn, diễn biến bệnh nặng hơn trước. Và đã ghi nhận những trường hợp tử vong ở người trẻ tuổi không có bệnh nền.

“Virus SARS-CoV-2 luôn luôn biến đổi với tính chất càng ngày càng nguy hiểm, từ những vụ dịch ban đầu đến nay, quốc gia nào càng chủ quan với dịch Covid-19 thì càng lĩnh phải hậu quả nặng nề. Virus biến đổi liên tục trong khi chưa có thuốc đặc trị, virus ngày càng tỏ ra nguy hiểm vì sự đột biến với mức độ lây lan ngày càng nhanh cùng tỷ lệ tử vong, diễn biến bệnh nhanh ngày càng tăng. Hiện nay, các quốc gia trên thế giới đều thống nhất vaccine là một trong những biện pháp hữu hiệu để giải quyết triệt để và hiệu quả nhất dịch bệnh Covid-19”, ông Cường nói.

Ngày 12/6, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã ký quyết định phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 cho vaccine Comirnaty do Pfizer/BioNTech sản xuất. Đây là loại vaccine Covid-19 thứ 4 được Bộ Y tế phê duyệt cho nhu cầu cấp bách phòng dịch.

Để gấp rút có đủ lượng vaccine tiêm cho người dân, Bộ Y tế đang triển khai nhiều biện pháp như nghiên cứu, phát triển vaccine trong nước, đàm phán chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine… Theo ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo, Bộ Y tế: Đến nay, nước ta có 2 nhà sản xuất đang nghiên cứu, phát triển vaccine phòng Covid-19 trong đó 1 ứng viên vaccine đã được phê duyệt thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 là vaccine Nanocovax của Công ty cổ phần Công nghệ sinh học dược Nanogen.

Do điều kiện cấp thiết về vaccine phòng chống dịch bệnh, để thúc đẩy tiến độ nghiên cứu nhằm sớm có vaccine phục vụ trong công tác phòng chống dịch, Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia đã tổ chức các cuộc họp, thảo luận kỹ và thống nhất cho phép triển khai gối đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo đúng các quy định chặt chẽ về tính khoa học, đảm bảo chất lượng vaccine.

Một ứng viên vaccine phòng Covid-19 khác đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 là vaccine Covivac của Viện Vaccine và Sinh phẩm Nha Trang (IVAC). Hiện vaccine này đang triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1. Báo cáo giữa kỳ giai đoạn 1 để chuyển tiếp nghiên cứu giai đoạn 2 tại Thái Bình.

Dự kiến, IVAC có quy mô sản xuất khoảng 6 triệu liều vaccine/năm và có thể nâng công suất khi được đầu tư, còn Nanogen dự kiến quy mô sản xuất khoảng 20-30 triệu liều vaccine/năm và có thể nâng công suất khi được đầu tư.

Song song với vaccine trong nước, theo thông tin từ Bộ Y tế, một doanh nghiệp Việt Nam đã thảo luận, đàm phán với Nhà sản xuất Hoa Kỳ về điều kiện chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine Covid-19 từ tinh chất mRNA (vaccine này chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất 5mg, có khả năng bảo vệ cao dựa trên kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, 2), có nhiệt độ bảo quản 20-80 độ C, hiện vaccine này đã kết thúc thử nghiệm giai đoạn 1, 2. Nhà máy đầu tư theo chuẩn công nghệ của nhà sản xuất sẽ có công suất 100-200 triệu liều/năm dự định bắt đầu sản xuất từ Quý 4/2021 hoặc Quý 1/2022.

Bên cạnh đó, Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (Vabiotech) đã ký thoả thuận với Quỹ đầu tư trực tiếp của Liên bang Nga về việc đóng ống vaccine phòng Covid-19 Sputnik-V từ bán thành phẩm với quy mô 5 triệu liều/tháng bắt đầu từ tháng 7/2021, tiến tới chuyển giao công nghệ sản xuất với quy mô 100 triệu liều/năm. Đồng thời, Vabiotech cũng đang xúc tiến đàm phán với đối tác Nhật Bản để sớm tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine cho Việt Nam.

Ông Nguyễn Ngô Quang cho hay: Trong giai đoạn tới sẽ tiếp tục tập trung nghiên cứu phát triển vaccine trong nước, đồng thời thông qua việc mua, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine tiên tiến từ nước ngoài. Chúng tôi cũng sẽ nghiên cứu phát triển các kỹ thuật chẩn đoán như xét nghiệm qua hơi thở, xét nghiệm bằng bệnh phẩm nước bọt để giảm chi phí và nhân lực, nghiên cứu hỗ trợ điều trị như máy thở oxy cao áp HFNC, máy monitor, nghiên cứu thuốc và phác đồ điều trị mới, nghiên cứu các vấn đề liên quan trạng thái bình thường mới như hệ thống cách ly di động, nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát dịch bệnh và hỗ trợ điều trị”.