Đẩy nhanh phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội

Đây là nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Phiên toàn thể Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ 3 về công nghiệp 4.0 với chủ đề “Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19 và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong kỷ nguyên số” do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, sáng 6/12.

Diễn đàn cấp cao về công nghiệp 4.0 là sự kiện thường niên, thu hút hàng ngàn đại biểu trong nước và quốc tế, trở thành một trong những diễn đàn thường niên có quy mô lớn nhất về Công nghiệp 4.0 tại Việt Nam. Diễn đàn lần này gồm 10 phiên hội thảo chuyên đề (diễn ra từ ngày 9/11-18/11/2021) và phiên toàn thể (sáng 6/12).

Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sự tàn phá của đại dịch Covid-19 hết sức nặng nề không chỉ với Việt Nam mà đối với cả thế giới. Trong gần 2 năm qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, quyết liệt của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, sự hỗ trợ chân thành, nhiệt tình, hiệu quả của cộng đồng quốc tế, Việt Nam cơ bản đã kiểm soát được dịch bệnh, vượt qua được giai đoạn khó khăn nhất, chủ động chuyển sang giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, tạo tiền đề quan trọng để đẩy mạnh phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội. Mặc dù gần đây xuất hiện biến chủng mới Omicron nhưng chúng ta có kinh nghiệm chống dịch và đã xây dựng kịch bản ứng phó mọi tình huống.

Thủ tướng cho biết, sau 2 tháng triển khai chủ trương chuyển hướng trong phòng, chống dịch, tình hình kinh tế, xã hội của Việt Nam đã phục hồi trở lại và có nhiều khởi sắc. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Xuất nhập khẩu tăng cao, xuất siêu trở lại, thu hút FDI tăng. Chuỗi cung ứng, sản xuất, chuỗi lao động dần được nối lại. An sinh xã hội được bảo đảm; đời sống của người dân dần ổn định trở lại. Đặc biệt, chính trị ổn định; an ninh, quốc phòng được giữ vững; tinh thần đại đoàn kết dân tộc được phát huy. Điều này cho thấy khó khăn hiện tại chỉ mang tính thời điểm; yếu tố cơ bản là tiềm năng, lợi thế, động lực mới cho phát triển dài hạn và nền tảng vĩ mô, các cân đối lớn của kinh tế Việt Nam vẫn nổi trội, ổn định và vững chắc; niềm tin của người dân và doanh nghiệp, các nhà đầu tư tiếp tục được giữ vững và củng cố.

Theo Thủ tướng, việc thích ứng và phát triển của mỗi quốc gia dưới tác động của đại dịch Covid-19 trong kỷ nguyên số và toàn cầu hóa hiện nay là vấn đề lớn, vừa cấp bách, vừa lâu dài; đặc biệt là tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ngày càng sâu rộng tới mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội. Trong khi đó, thế giới còn đối mặt với những nguy cơ an ninh truyền thống và phi truyền thống như xung đột vũ trang, khủng bố, biến đổi khí hậu, nước biển dâng, già hóa dân số, sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường…

“Đây là những vấn đề toàn cầu, do đó cần phải có tư duy và cách tiếp cận, giải pháp toàn cầu, mang tính bao trùm, tổng thể, phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển mới; đòi hỏi phải có sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia trên thế giới không phân biệt giàu nghèo, phát triển hay kém phát triển, trong đó, vai trò của các nước giàu, các quốc gia phát triển là rất quan trọng, có trách nhiệm hỗ trợ, giúp đỡ các nước nghèo, đang phát triển và kém phát triển; Đây cũng là những vấn đề có tác động đến toàn dân nên phải có cách tiếp cận toàn dân” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Kết hợp chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả các chính sách

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chia sẻ một số vấn đề có ý nghĩa cốt lõi trong tình hình phát triển kinh tế, xã hội hiện nay mà Chính phủ Việt Nam đang tập trung thực hiện. Trong đó, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo rà soát kỹ, hoàn thiện và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Chương trình tổng thể phòng, chống đại dịch Covid-19 và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội.

Đối với Chương trình tổng thể phòng, chống đại dịch Covid-19, Việt Nam thực hiện nhất quán quan điểm đặt sức khỏe, tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết, nên ưu tiên hàng đầu của Việt Nam hiện nay là tiếp tục triển khai quyết liệt nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19 theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy mạnh mẽ vai trò của người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng, chống dịch; xác định vaccine, thuốc điều trị và ý thức người dân là giải pháp quyết định, trọng yếu. Theo đó, bảo đảm trong tháng 12 này tiêm phủ vaccine mũi 2 cho 100% người dân từ 18 tuổi trở lên; tích cực tiêm mũi 3 và tiêm cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi; có kế hoạch chuẩn bị vaccine, thuốc điều trị chi tiết, cụ thể trong năm 2022.

Bên cạnh đó, tăng cường hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng. Nâng cao năng lực dự báo, ứng phó với các biến chủng mới. Có giải pháp bảo vệ an toàn ở các khu công nghiệp, khu sản xuất; từng bước mở cửa trường học và mở lại các đường bay quốc tế, khôi phục du lịch, giao thương quốc tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh.

Đối với chương trình phục hồi phát triển kinh tế-xã hội, Việt Nam thực hiện kết hợp chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ, thương mại, đầu tư và các chính sách khác. Phát huy mạnh mẽ vai trò dẫn dắt, định hướng phát triển của Nhà nước. Trong đó, bảo đảm yêu cầu mang tính nguyên tắc, nhất quán là giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tập trung cho an sinh xã hội và con người; phát triển doanh nghiệp; tập trung cho hạ tầng chiến lược, trong đó có hạ tầng chuyển đổi số.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, phục hồi hay phát triển thì nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài và quyết định; ngoại lực có tính chất đột phá. Nội lực bao gồm thiên nhiên, con người, truyền thống lịch sử văn hóa, tính tự lực tự cường, sự đoàn kết toàn dân tộc. Nhưng không thể thiếu ngoại lực bao gồm khoa học, công nghệ, vốn, khoa học quản trị, nhân lực chất lượng cao…

Thủ tướng cho biết, Việt Nam xác định con người vừa là trung tâm, chủ thể, vừa là động lực, mục tiêu cho sự phát triển; phát huy hài hòa giữa kinh tế và văn hóa. Hiện nay, Chính phủ đang triển khai xây dựng chương trình tổng thể phát triển văn hóa trong kỷ nguyên số, công nghệ số. Vì trong xã hội số, nền kinh tế số thì phải có công dân số.

Ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương: Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh

Thực tiễn 35 năm qua tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn về công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) cần phải tập trung giải quyết để đạt được các mục tiêu đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, phấn đấu là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Yêu cầu cấp bách đặt ra là phải xác định rõ triết lý phát triển, mô hình và chính sách CNH, HĐH phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển mới của giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Hiện nay, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh, đột phá, tác động sâu rộng và đa chiều trên phạm vi toàn cầu, làm thay đổi căn bản tư duy về CNH, HĐH. Công nghệ sản xuất kỹ thuật số tiên tiến có thể thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững trong tất cả các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.

Ông Yong Hongtaek, Thứ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ thông tin và truyền thông Hàn Quốc: 3 điều cần thiết để phục hồi và tăng trưởng kinh tế sau Covid-19

Theo ông Yong Hongtake, để chuẩn bị đón đầu cơ hội khi trật tự thế giới mới sau Covid-19 được thiết lập, ba định hướng chính được Chính phủ Hàn Quốc chú trọng, gồm:

Tăng cường đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ vốn được dự báo sẽ tạo ra thay đổi trong tương lai, đặc biệt công ty khởi nghiệp từ phòng thí nghiệm, cho phép nhà khoa học trẻ tạo ra sản phẩm thiết yếu.

Tiếp đến là sự chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi số, đặc biệt mô hình làm việc từ xa, làm tiền đề cho sự phát triển của sáng tạo, đổi mới công nghệ, AI, dữ liệu lớn. Theo đó, Hàn Quốc trở thành nước đầu tiên trên thế giới ban hành đạo luật khung về dữ liệu, thúc đẩy ngành công nghiệp dữ liệu.

Ngoài ra, Hàn Quốc xây dựng các cụm đổi mới sáng tạo, gọi là đặc khu cho phát triển, nơi quy tụ hàng trăm trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, 5.000 công ty và 60.000 nhà khoa học với quy mô vốn hỗ trợ lên tới 1.000 tỉ won.

Để tận dụng hiệu quả các xu hướng trên, cần thiết lập các nền tảng, củng cố tăng cường mối quan hệ thương mại hóa công nghệ, kết nối trường đại học, nhà nghiên cứu, nhà đầu tư và doanh nghiệp… và nâng cao hơn nữa vai trò của Chính phủ là hỗ trợ cho các nền tảng này.