Đẩy nhanh tiến độ sắp xếp doanh nghiệp nhà nước

Theo ông Nguyễn Hồng Long - Phó Trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo, giai đoạn 2016 - 2020, năm 2021 đến nay, các cơ chế, chính sách và hệ thống pháp luật về quản lý doanh nghiệp nhà nước, quản lý của chủ sở hữu, sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, tiếp tục được hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung.

Các doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước được sắp xếp lại tinh gọn hơn. Trong bối cảnh dịch Covid-19, các doanh nghiệp nhà nước tập đoàn, tổng công ty nhà nước đã khắc phục khó khăn, nỗ lực hoàn thành cao nhất kế hoạch sản xuất, kinh doanh, việc làm, thu nhập cho người lao động, đóng góp lớn cho công tác phòng, chống dịch.

Giai đoạn 2016-2020, đã cổ phần hóa 180 doanh nghiệp với quy mô vốn nhà nước được xác định lại tăng 23,3 % so với giai đoạn 2011-2015 (189.509 tỷ đồng); đã thoái 27.312 tỷ đồng, thu về 177.397 tỷ đồng, gấp 6,5 lần giá trị sổ sách, cao hơn so với giai đoạn 2011-2015 cả về giá trị và hiệu quả thoái vốn. Tổng số tiền thu từ cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2016-2020 đạt trên 220 nghìn tỷ đồng, gấp 2,8 lần giai đoạn 2011 – 2015. Số tiền chuyển ngân sách Nhà nước theo Nghị quyết của Quốc hội đạt 221.700/250.000 tỷ đồng, đạt 90% kế hoạch.

Tuy nhiên, báo cáo của Ban Chỉ đạo nêu rõ, tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn chậm, chỉ đạt 30% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cho giai đoạn 2016-2020. Các doanh nghiệp chưa hoàn thành được gia hạn thời gian và tiếp tục triển khai trong năm 2021 đến nay nhưng tiến độ chưa đạt yêu cầu đề ra.

Về nguyên nhân, báo cáo cho rằng, bên cạnh các nguyên nhân khách quan như tác động tiêu cực của dịch Covid-19 đến nguồn lực của các nhà đầu tư và việc triển khai công tác sắp xếp, cơ cấu lại doanh nghiệp; do tình hình thị trường… nguyên nhân chủ quan là việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong triển khai Luật Đất đai, Luật Quản lý sử dụng tài sản công chưa nghiêm túc, thường xuyên. Nhiều doanh nghiệp chỉ đến khi cổ phần hóa mới thực hiện sắp xếp, xử lý đất đai theo quy định. Việc lập, phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà đất chậm, gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt là các thành phố lớn, dẫn đến làm chậm quá trình cổ phần hóa.

Một số bộ ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước và doanh nghiệp nhà nước chưa nghiêm túc, quyết liệt trong chỉ đạo và triển khai thực hiện. Còn hiện tượng sợ sai, không dám làm, viện dẫn vào các khó khăn vướng mắc để chậm hoặc không thực hiện.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, để triển khai sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và phát triển doanh nghiệp, nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành theo hướng ngày càng chặt chẽ, công khai, minh bạch hơn, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước.

Chỉ ra tồn tại lớn nhất là tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn chậm so với kế hoạch, còn nhiều vướng mắc, nhất là liên quan đến sắp xếp nhà đất, tài sản công; các quy định pháp luật còn chồng chéo hoặc không rõ, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước phải tiếp tục quán triệt thực hiện nghiêm túc, có kết quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm tạo sự nhất trí cao và có hành động quyết liệt, cụ thể trong đổi mới và phát triển doanh nghiệp.

Tiếp tục triển khai có kết quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý đảm bảo chặt chẽ, khả thi, đồng thời thúc đẩy công tác sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và phát triển kinh tế tư nhân. Các bộ, ngành theo nhiệm vụ được giao tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản tháo gỡ vướng mắc theo thẩm quyền; trường hợp vượt quá thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.