Đại biểu Quốc hội cho rằng việc điều tra thương vụ Grab mua lại toàn bộ quyền hoạt động của Uber là cần thiết và phải công bố công khai.
ĐBQH Hoàng Văn Cường. Ảnh: Quang Vinh.
Trao đổi bên hành lang Quốc hội, ĐBQH Hoàng Văn Cường cho biết: Việc mua bán, sáp nhập của các doanh nghiệp là quyền của các doanh nghiệp được lựa chọn. Tuy nhiên, việc mua bán đó nếu dẫn đến tình trạng một doanh nghiệp chiếm lĩnh thị trường với thị phần quá lớn, tạo ra tình trạng độc quyền để gây phương hại đến sự lựa chọn của người tiêu dùng thì đã vi phạm vào Luật Cạnh tranh.
Trong trường hợp này, các đơn vị mua bán, sáp nhập mà có nguy cơ rơi vào tình trạng độc quyền thì phải có trách nhiệm khai báo với Chính phủ. Cơ quan quản lý cạnh tranh của Chính phủ có quyền điều tra. Nếu như việc mua bán đó thực sự tạo ra tình trạng độc quyền thì sẽ không được thực hiện. Nếu như vẫn tiếp tục thực hiện thì sẽ bị xử lý, xử phạt theo quy định của pháp luật.
Việc Grab mua lại toàn bộ quyền hoạt động của Uber tại Việt Nam trong khi Uber vẫn còn nợ thuế đã để lại một khoản nợ thuế rất lớn. Theo ông, nhà nước cần phải làm gì để đảm bảo thu ngân sách hiệu quả với loại hình kinh doanh rất mới mẻ này?
- Rõ ràng việc Grab mua lại Uber trong khi Uber vẫn đang nợ thuế thì trách nhiệm giải quyết nợ thuế đó thuộc về Grab khi nhận quyền khai thác của Uber. Nếu việc mua bán này không vi phạm vào luật cạnh tranh, cụ thể là gây tình trạng độc quyền, thì việc trả nợ thuế đó Grab phải có nghĩa vụ.
Qua đây cũng thấy một điều: Công tác quản lý thuế hiện nay đã không còn bó hẹp như phương thức truyền thống trước đây là thông qua các hóa đơn, chứng từ. Đặc biệt, xu hướng của phát triển của cuộc cách mạng 4.0 cũng như xu hướng thương mại điện tử đòi hỏi phương thức quản lý thuế của chúng ta cũng phải thay đổi, không chỉ dừng lại ở các văn bản mà phải linh hoạt hơn.
Nói cách khác, Chính phủ không chỉ đặt ra các điều kiện để doanh nghiệp phải tuân theo mà phải kịp thời đưa ra các giải pháp để ứng phó và quản lý được những phát sinh xảy ra tại những loại hình kinh doanh rất mới trong thị trường. Nếu làm được việc đó thì mới quản lý và chống được thất thu thuế giống như thời gian vừa qua.
Một số nước Đông Nam Á đều đang điều tra thương vụ Grab mua lại Uber, vậy Việt Nam có cần điều tra không, cơ quan nào vào điều tra?
- Việc điều tra xem thương vụ này có vi phạm vào Luật Cạnh tranh, gây tình trạng độc quyền hay không thì thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý cạnh tranh quốc gia.
Hiện cơ quan quản lý cạnh tranh quốc gia của nước ta vẫn đang thuộc Bộ Công Thương (Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng - PV) và trong dự thảo Luật Cạnh tranh (sửa đổi) đang thảo luận tại kỳ họp này thì cơ quan quản lý cạnh tranh sẽ vẫn đặt tại Bộ Công Thương.
Theo tôi, nếu có những dấu hiệu về vi phạm luật cạnh tranh thì cơ quan quản lý cạnh tranh phải có trách nhiệm điều tra dấu hiệu vi phạm đó.
Việc điều tra này phải dựa trên cơ sở các chứng cứ cụ thể. Tôi cho rằng việc điều tra thương vụ này là cần thiết và phải công bố công khai.
Bởi nếu chúng ta không kịp thời điều tra mà để xảy ra tình trạng mua bán, sáp nhập tạo ra độc quyền sẽ gây ảnh hưởng ngay đến quyền lợi của đông đảo người tiêu dùng.