Đề cao bản lĩnh, trách nhiệm của người làm báo
Ngày 18-6, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức hội thảo quốc gia “90 năm báo chí cách mạng Việt Nam truyền thống, bản lĩnh và trách nhiệm”.
Phóng viên tác nghiệp
Hơn 30 tham luận của các nhà báo, nhà quản lý báo chí tập trung nêu cao vai trò của những người làm báo, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của nhà báo. Đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng báo chí trong thời gian tới.
Bàn về đạo đức của nghề làm báo, ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, hơn ai hết những người làm báo, bên cạnh việc trau dồi chính trị, văn hóa, chuyên môn vững vàng thì mỗi nhà báo cần chú ý đến đạo đức nghề nghiệp. Nếu nhà báo mà không trau dồi đạo đức, văn hóa nghề nghiệp của mình thì dễ bị sa vào những cạm bẫy. Nhà báo Hữu Thọ bức xúc, hiện những tồn tại nổi lên là thông tin sai sự thật quá nhiều, thậm chí bịa đặt, suy diễn. Thậm chí có những sai sót không thể ngờ…, khiến uy tín của giới báo chí đang giảm sút. Vì sao có tình trạng đó. Trước hết, nhiều tờ báo hiện đang khó khăn cân đối thu chi cho nên một số tờ báo tìm cách đưa tin giật gân, câu khách để bán báo, câu số người truy cập để có thêm quảng cáo, có tiền nuôi quân, giữ cây bút giỏi. Các số phụ, các trang tin điện tử ồ ạt ra đời trong mấy năm vừa rồi (đã có tới 1.500 trang thông tin điện tử), phải chăng là nguyên nhân quan trọng của xu thế thương mại hóa báo chí…
Dễ nhận thấy, một số báo, nhất là báo mạng, chạy theo xu thế thông tin nhanh, soi mói những chi tiết phản cảm, phi văn hóa để cạnh tranh với báo khác mà không chú trọng kiểm chứng nguồn tin, kiểm tra tính xác thực của thông tin; thông tin hời hợt, không rõ tính mục đích, tính định hướng của thông tin; không phân định được ranh giới giữa quyền của báo chí và sự xâm phạm đời tư, nhân phẩm của con người. Hiện tượng này không chỉ xuất hiện trên những trang báo mạng điện tử mới ra đời mà có cả ở một số tờ báo mạng điện tử, báo in đã có chỗ đứng, khẳng định được vị trí của mình trong lòng độc giả. Hoặc tập trung điều tra, phản ứng những vụ việc tiêu cực, tệ nạn xã hội để làm tiền những cá nhân, tổ chức có liên quan tới tiêu cực dưới nhiều hình thức khác nhau… Thời gian qua, Bộ TT&TT đã kiên quyết xử lý những trang tin vi phạm. Việc ngày càng có nhiều vi phạm trong lĩnh vực thông tin, truyền thông bị xử lý cũng đồng nghĩa với tiêu cực trong nghề báo đã lan rộng, ăn sâu và “leo cao”…
Nhà báo Tô Vương, Chủ tịch Liên chi hội báo Nhân dân cho rằng: Rất cần quy hoạch lại hệ thống báo chí theo hướng tinh gọn, tránh dàn trải để vừa dễ quản lý, vừa không lãng phí nguồn lực báo chí. Đồng thời sớm xây dựng hành lang pháp lý, đưa ra hệ thống chính sách để xây dựng báo chí hợp lý về số lượng, nâng cao chất lượng nhằm phục vụ tốt hơn nhu cầu xã hội. Bên cạnh đó tập trung tài lực xây dựng một số cơ quan báo chí đa phương tiện làm nòng cốt, có vai trò định hướng thông tin báo chí, thông tin trên internet, khắc phục tình trạng chồng chéo, đầu tư dàn trải, buông lỏng quản lý, hoạt động xa rời tôn chỉ, mục đích, thông tin sai sự thật…
Tại hội thảo, TS. Trần Bá Dung, Trưởng Ban nghiệp vụ - Hội Nhà báo Việt Nam cũng chỉ ra thực tế: Việc phóng viên bị cản trở, thậm chí bị hành hung gây thương tích trong khi tác nghiệp xảy ra ngày càng nhiều ở địa phương. Hành vi thường gặp là cản trở việc hành nghề hợp pháp của phóng viên. Những kẻ côn đồ tấn công nhà báo, chiếm đoạt hoặc phá hủy phương tiện hành nghề, xóa dữ liệu trong máy tính của phóng viên… Chỉ có 4 vụ bị khởi tố trong số 18 vụ bị hành hung, cản trở nhà báo tác nghiệp. Tuy nhiên, chỉ có 1 vụ được đưa ra xét xử. Tất cả các vụ khởi tố theo Điều 104 Bộ luật Hình sự (tội cố ý gây thương tích) hoặc các điều luật khác, mà chưa có vụ việc nào bị khởi tố theo Điều 257 Bộ luật Hình sự về tội chống người thi hành công vụ. Đây chính là điểm mấu chốt khiến hầu hết các vụ hành hung nhà báo dù đã bị khởi tố nhưng vẫn chưa xét xử xong hoặc được xét xử không thỏa đáng. “Mặt khác, 30% công văn của Hội Nhà báo Việt Nam gửi đến các cơ quan chức năng đề nghị giải quyết vụ việc, bảo vệ hội viên, đã không được hồi âm. Có quá ít vụ việc được xử lý đúng mức”- nhà báo Trần Bá Dung lưu ý.
