Để có thể vững chân trên sàn thương mại điện tử
Thương mại điện tử ngày càng phát triển, hàng trăm nghìn cá nhân, doanh nghiệp đang tham gia kinh doanh trên các nền tảng số. Tuy nhiên, việc thiếu kiến thức pháp lý đã và đang khiến không ít người bán rơi vào cảnh “tiền mất tật mang”.
Bị phạt vì không thông báo website
Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử (TMĐT) và Công nghệ số (eComDX), Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công thương), pháp luật là nền tảng không thể thiếu nếu muốn xây dựng một cộng đồng TMĐT phát triển bền vững. Chỉ một lỗi nhỏ, có thể bị phạt đến hàng chục triệu đồng. Vì vậy, kinh doanh online lâu dài phải bắt đầu từ sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật.
Một trong những vi phạm phổ biến nhất được ông Tuấn chỉ ra, đó là nhà bán hàng không thông báo website TMĐT với Bộ Công thương. Đây là thủ tục pháp lý bắt buộc, hoàn toàn miễn phí và có thể thực hiện trực tuyến. Tuy nhiên, nhiều người bán hàng vẫn “bỏ qua” do thiếu thông tin.
Hậu quả của hành vi này là mức phạt từ 10 - 20 triệu đồng với cá nhân và 20 - 40 triệu đồng với doanh nghiệp. “Không ít người bán hàng chi vài triệu đồng để thiết kế website, nhưng lại bị phạt hàng chục triệu đồng chỉ vì không biết đến quy định này” - ông Tuấn chia sẻ đồng thời cho biết thêm, gắn logo “đã thông báo” hoặc “đã đăng ký” khi chưa được Bộ Công thương xác nhận là hành vi giả mạo thông tin và bị xử phạt rất nghiêm khắc.
Đối với cá nhân, hành vi gắn logo “đã thông báo” không đúng quy định có thể bị phạt từ 10 - 20 triệu đồng; nếu gắn logo “đã đăng ký” khi chưa được cấp phép sẽ bị phạt từ 20-30 triệu đồng.
Ngoài lỗi vi phạm về thông báo website, ông Tuấn cũng đặc biệt lưu ý các nhà bán hàng khi kinh doanh các sản phẩm “nhạy cảm”như rượu, thuốc lá, sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Theo ông Tuấn, các mặt hàng này yêu cầu giấy phép kinh doanh hợp lệ, đồng thời phải thực hiện đúng quy định như kiểm tra độ tuổi người mua, yêu cầu thanh toán không dùng tiền mặt. Nếu vi phạm, người bán có thể bị xử phạt nặng và đình chỉ hoạt động kinh doanh.
Nền tảng sống còn khi tham gia “sân chơi” TMĐT
Trong bối cảnh TMĐT phát triển theo xu hướng livestream bán hàng và tiếp thị liên kết, Bộ Công thương đang xây dựng Dự thảo Luật TMĐT mới, với nhiều quy định đáng chú ý.
Theo đó, dữ liệu livestream sẽ phải được lưu trữ trong vòng 1 năm, phục vụ công tác kiểm tra, xử lý khi có tranh chấp hay khiếu kiện. “Người bán, nhà sáng tạo nội dung và đối tác tiếp thị sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu thông tin không chính xác hoặc gây hiểu lầm” - ông Nguyễn Hữu Tuấn thông tin.
Việc bổ sung quy định này nhằm tạo ra môi trường TMĐT công bằng, rõ ràng và dễ kiểm soát. Đáng chú ý, hoạt động quảng cáo thông qua KOLs (người nổi tiếng) và KOCs (người có ảnh hưởng) cũng sẽ bị siết chặt.
Theo ông Tuấn, các KOLs và KOCs phải xác minh tính chính xác của thông tin trước khi quảng bá sản phẩm. Họ cũng có trách nhiệm minh bạch việc nhận tài trợ, không phóng đại công dụng sản phẩm, giải quyết khiếu nại và tranh chấp phát sinh từ nội dung họ cung cấp.
Nếu vi phạm, các KOLs/KOCs có thể đối mặt với các hình thức xử lý như bị phạt tiền, buộc gỡ bỏ hoặc cải chính thông tin sai lệch, bị cấm tham gia quảng cáo trong thời gian từ 1 - 5 năm.
Một hành động tưởng chừng đơn giản như gắn logo “đã đăng ký” mà không có xác nhận từ cơ quan chức năng cũng có thể khiến người bán trả giá đắt, không chỉ về tài chính mà còn uy tín, thương hiệu.
Giờ đây, TMĐT không còn là cuộc chơi tự phát. Muốn trụ vững và phát triển, người bán cần chủ động trang bị kiến thức pháp lý, hiểu đúng, làm đúng. Ông Trần Trọng Ninh (Phòng Quản lý Thuế số 2, Chi cục Thuế TMĐT) cho rằng, việc tổ chức các chương trình đào tạo về pháp luật và thuế trong TMĐT là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
“Các chương trình đào tạo sẽ giúp các doanh nghiệp và tiểu thương nắm bắt, cập nhật kịp thời quy định pháp luật, từ đó triển khai các hoạt động TMĐT hiệu quả và hợp pháp” - ông Ninh nhận định.
Không chỉ cơ quan quản lý nhà nước, các nền tảng TMĐT như TikTok Shop cũng đang tích cực hỗ trợ người bán. Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam cho biết: TikTok không chỉ cung cấp các công cụ tăng trưởng, mà còn giúp các nhà bán hàng hiểu rõ hơn về các yêu cầu pháp lý. Đây là cam kết của TikTok trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của TMĐT tại Việt Nam, giúp các nhà bán hàng không chỉ tăng trưởng mà còn tuân thủ đúng các quy định pháp lý.
