Một thống kê sơ bộ cho thấy, năm 2021 các trường ĐH- CĐ sử dụng tới hơn 10 phương thức tuyển sinh. Như vậy, ngoài phương thức tuyển sinh qua kết quả thi tốt nghiệp THPT, các trường đã tăng chỉ tiêu cho các phương thức xét tuyển khác.
Theo TS Phạm Như Nghệ - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GDĐT), căn cứ số liệu các trường công bố năm nay thì chỉ tiêu từ phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT đã giảm mạnh, chỉ còn khoảng 57 %. Trong khi chỉ tiêu tuyển sinh bằng các phương thức khác tăng lên hơn 43%. Các năm trước, tỉ lệ này là 72% xét tuyển từ điểm thi tốt nghiệp THPT và 28% là xét tuyển từ các phương thức khác.
Trong các phương thức tuyển sinh, xét tuyển học bạ THPT là phương thức được các trường áp dụng với nhiều cách thức khác nhau. Có trường xét tuyển học bạ 5 kỳ ( lớp 10, lớp 11 và kỳ 1 của lớp 12), có trường xét tuyển đủ 6 kỳ. Có trường lại chỉ xét học bạ của học sinh trường chuyên top 100 hoặc top 200. Thí sinh cần đặc biệt lưu ý để tránh nhầm lẫn dẫn đến mất cơ hội trúng tuyển.
Nhưng dù có xét tuyển bằng phương thức nào đi nữa, hoặc thí sinh có đăng ký đến bao nhiêu nguyện vọng, thì người học cũng chỉ được xét trúng tuyển ở 1 nguyện vọng có thứ tự cao nhất. Ví dụ thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 vào trường A, và 3 nguyện vọng còn lại vào 3 trường khác nhau. Sau đó, dù thí sinh có trúng tuyển điểm cao vào 3 trường còn lại, nhưng khi đã được xét trúng tuyển bằng nguyện vọng cao nhất (nguyện vọng 1) vào trường A thì người học cũng sẽ không được tiếp tục xét tuyển ở các nguyện vọng khác.
Đa dạng phương thức tuyển sinh gắn liền với tự chủ ĐH. Đa dạng phương thức tuyển sinh giúp cho cánh cửa vào ĐH rộng mở hơn với nhiều người. Tuy nhiên, đứng trước sự đa dạng ấy, hiện không ít học sinh và phụ huynh băn khoăn, loay hoay chọn ngành học, trường học để định hướng cho các bạn trẻ.
Dù thế nào, điều quan trọng cũng vẫn là căn cứ trên lực học để đăng ký vào những ngành học mình yêu thích ở những cơ sở đào tạo khác nhau. Đơn cử như cùng là ngành công nghệ thông tin, nhưng điểm chuẩn hoặc tiêu chí xét tuyển ở trường top trên sẽ có khoảng cách đáng kể với những trường top giữa, hoặc top dưới.
Theo các chuyên gia giáo dục, trong sự đa dạng hóa tuyển sinh, thí sinh nên tìm hiểu kỹ thông tin của các trường. Có thể căn cứ vào sự minh bạch của Đề án tuyển sinh như việc công khai phương thức tuyển sinh, ngành nghề và chỉ tiêu đào tạo, mức học phí, tỉ lệ sinh viên ra trường có việc làm hàng năm…